Corona in de leefgroep: ‘Opvoeders zijn geen verpleegkundigen’

In ijltempo een medische setting

Vandaag heeft het Covid-19-spook de zorgvoorziening Oostrem in Herent overgenomen.

In de verschillende ‘nursing homes’ worden nog steeds 55 van de 56 bewoners opgevangen, stuk voor stuk mensen met meerdere handicaps. Dat is niet zo vreemd als je weet dat 35 van hen geen ouders meer hebben. De meesten hebben immers al een gezegende leeftijd – anders raak je sowieso niet van de wachtlijst.

‘Het is bang afwachten op een allereerste besmetting.’

In ijltempo evolueerde de pedagogische setting van Oostrem naar een medische entiteit. Begeleiders, meestal opvoeders, kregen plots het label verpleegkundige of verzorgende opgeplakt. Iedereen, ongeacht diploma, werd ingeschakeld in de basiszorg. Elke dag is een zoektocht naar mondmaskers, spatbrillen, wegwerpschorten, zuurstof en ontsmettingsproducten.

En dan heeft Oostrem nog geluk. Gezien de extreem zware doelgroep hebben we enkele verpleegkundigen in dienst. Twee huisartsen zijn 7 dagen op 7 beschikbaar. Heel wat andere voorzieningen, met een ogenschijnlijk ‘lichtere’ doelgroep, missen in deze crisis elke medische omkadering.

Bubbel

De  woonhuizen, waar de mensen met een beperking verblijven, veranderden in kleine gesloten leefgemeenschappen met vaste begeleiders. Op die manier wordt besmetting zo veel mogelijk uitgesloten. Ieder in zijn eigen bubbel.

Bezoek, vrijwilligers, stagiairs die nog moesten starten: ze worden allemaal geweerd. Menselijk contact gebeurt via Facetime. Het bange afwachten begint: op een allereerste besmetting, op het einde van de tunnel, op een normaler leven.

Oostrem probeert heel deze crisissituatie in goede banen te leiden. Richtlijnen worden gedistilleerd uit de vele omzendbrieven en in mensentaal omgezet. Filmpjes worden gemaakt om de begeleiders te leren hoe zij met een mondmasker moeten omgaan. Met dank aan de vele vrijwilligers die volleerde naai(st)ers blijken te zijn. Bevriende organisaties staan elkaar met raad en daad bij en wisselen tips uit. Personeel wordt over de voorzieningen heen ingezet. Directieoverleg is nu crisisoverleg.

We stalken de overheid

Drie verschillende vragenlijsten van drie verschillende overheidsinstanties vulde Oostrem al in om de nood aan materiaal kenbaar te maken. Eén levering van 900 mondmaskers arriveerde, sindsdien is het stil.

‘Eén levering van 900 mondmaskers arriveerde, sindsdien is het stil.’

De voorraad slinkt en er komen geen nieuwe leveringen meer. De begeleiders zijn terecht bang dat zij zelf drager zijn en op hun beurt bewoners zullen besmetten. We moeten de bevoegde overheden bijna stalken met onze ene smeekbede: “Vergeet alsjeblief de opvoedingssector niet! Offer onze bewoners niet op!”

Helden van de zorg?

De opvoedingssector trok al meermaals aan de alarmbel. Zonder resultaat. Na heel wat onbeantwoorde mails stelde een Vlaams parlementslid van Groen de vraag aan het Vlaams Agentschap voor Personen met Handicap (VAPH).

Het voorstel om voor personen die medische verzorging nodig hebben, contact te zoeken met een dienst voor thuisverpleging en aan hen en de behandelende arts instructies te vragen, helpt ons echter weinig verder. Alle gezondheidsmedewerkers, van zorgkundige tot arts, zijn immers al overbelast.

‘We zijn niets met het antwoord van de overheid.’

Het is geen optie om het personeel van de leefgroepen te vervangen door of aan te vullen met medische profielen. Die staan immers al broodnodig aan het bed van patiënten die momenteel voor hun leven vechten, bieden zorg aan huis bij zware hulpbehoevenden of staan met hun afdeling in quarantaine.

We zijn dus niets met het antwoord van de overheid. Ondertussen moeten we wel dag in dag uit zorgen voor kinderen, jongeren en volwassenen met vaak zware beperkingen. Zij zijn extra kwetsbaar voor het coronavirus. En de opvoeders kunnen hen niet beschermen zoals zou moeten.

Klaarheid is nodig

Wij vragen dan ook duidelijke richtlijnen voor personeel zonder medische scholing dat nu werkt met risicogroepen. Momenteel wordt er veel geïmproviseerd maar dit kan niet blijven duren. Er is klaarheid nodig.

Lees ook

‘Voor mensen met een beperking is deze coronacrisis heel ingrijpend’

Daarom een warme oproep aan de overheid: besteed ook aandacht aan personen met een beperking en offer hun begeleiders niet op. Test, net zoals voor het personeel van woonzorgcentra, systematisch ook de opvoeders wanneer zij symptomen vertonen. Bescherm de opvoeders, zodat zij op hun beurt de kinderen, jongeren en volwassenen met een beperking waar zij iedere dag voor zorgen, kunnen beschermen.

Begeleiders en bewoners tonen zich van hun best kant. Iedereen springt voor elkaar in de bres. Zorgverleners worden uitgeroepen tot helden. Maar voor hoe lang?