‘Beste politicus, spreek met mensen vooraleer je iets beslist!’

Beste toekomstig parlementslid

Allereerst proficiat met uw bijna-verkiezing. Het lijkt me een hele eer om het volk te mogen vertegenwoordigen.

Het is nu zaak om die taak zo goed mogelijk te vervullen. En dat liefst niet enkel in het belang van wie het bolletje naast uw naam kleurde, maar in het belang van iedereen. Dus ook in het belang van de burger die het verst van u afstaat. De kwetsbare burger die het meest onderhevig is aan de grillen van het beleid. Dat is de burger die het meest op u rekent.

‘De kwetsbare burger is de burger die het meest op u rekent.’

Met ons project Ieders Stem Telt doen we verwoede pogingen om de gigantische kloof tussen deze burgers en de politiek te dichten. Om kiezers te doen inzien dat hun stem ertoe doet en dat u naar hen zal luisteren.

Ik zet me heel hard in om mensen in maatschappelijk kwetsbare posities te overtuigen om weloverwogen hun stem uit te brengen. Maar eerlijk? Het is geen gemakkelijke klus. “Natuurlijk telt uw stem ook!”, hoor ik mezelf bijvoorbeeld zeggen tegen mensen die plots een uur langer onderweg zijn om met de bus op hun bestemming te raken. Gewoon omdat politici beslisten minder geld uit te trekken voor wie de bus echt nodig heeft.

We schilderden samen protestborden, bereidden gesprekken met politici voor en maakten petities. Allemaal in de hoop dat de stem van de gedupeerden wel gehoord zou worden. Het zijn deze mensen die zich luidop afvragen waarom het de volgende legislatuur anders zou lopen.

Ik begrijp waar hun twijfel vandaan komt. Maar die twijfel kunnen jullie, beste politici, helpen wegnemen. Daarom drie adviezen.

Advies 1
Vraag wat een leefloner er zelf van denkt

Ik lees in de krant dat politici vinden dat het niet kan dat het verschil tussen het leefloon en een minimumloon zo klein is. Het zou mensen niet aanzetten om te gaan werken, zeggen ze. Dat klopt, de minimumlonen zijn gewoon veel te laag. Maar tot mijn stomme verbazing stelt men voor om de leeflonen te verlagen.

Diezelfde leefloners willen niet werken, of dat concludeer ik toch na het lezen van een ander artikel.  En daarom moeten ze zich voortaan inschrijven bij de VDAB. Alsof een uitkering onder de armoedegrens een “Win-for-life” is, zoals Gwendolyn Rutten (Open VLD) onlangs poneerde.

Hebben jullie eigenlijk wel eens aan mensen met een leefloon gevraagd waarom ze niet aan het werk zijn? Het toeval wil dat ik dat wel deed. Zeven jaar lang, toen ik als maatschappelijk werker bij een groot OCMW werkte.

‘Laten we een kat een kat noemen: wie een leefloon ontvangt heeft doorgaans wel wat watertjes doorzwommen.’

Ik zag inderdaad dat een deel van de mensen met een leefloon niet aan het werk geraakt. Vooral omdat ze niet mochten. Van werkgevers die keer op keer “neen” antwoordden op sollicitatiebrieven. En dat waren dan nog de hoffelijke werkgevers. Gewoon niet reageren lijkt meer in de mode.

Leefloners zijn sollicitanten met allerlei problemen. Want laten we een kat een kat noemen: wie een leefloon ontvangt heeft doorgaans wel wat watertjes doorzwommen. Het leefloon is niet voor niets het laatste vangnet van onze sociale zekerheid.

In datzelfde artikel stond trouwens dat de helft van de leefloners na twee jaar een job vindt. Gezien de context vind ik dat best goede cijfers. Maar dat vinden u en veel van uw collega’s klaarblijkelijk niet. Dus werd er de afgelopen weken duchtig met de vinger gewezen, zonder ook maar één keer met een leefloner in gesprek te gaan.

Advies 2
Spreek met in plaats van over een nieuwkomer

Ook nieuwkomers moeten het deze verkiezingen ontgelden. Maar spreekt er eigenlijk iemand met hen? Wie zich niet wil integreren, krijgt geen geld, lees ik. Aan het woord is Melissa Depraetere, voorzitster van de socialisten. Ik verslikte me in mijn koffie.

Nieuwkomers die EU-burger zijn kan je niks verplichten, dat is op Europees niveau zo bepaald. Laat staan dat je hen iets zou kunnen afpakken. Ondanks het feit dat Nederlandse taallessen voor hen niet verplicht zijn, zijn veel van de studenten in die cursussen EU-burger. Hoezo ze willen zich niet integreren?

‘Nieuwkomers moeten het deze verkiezingen ontgelden.’

Van vluchtelingen wordt wel verwacht dat ze een volledig inburgeringstraject en Nederlandse les volgen. Uitzonderlijk gaat een vluchteling niet naar de les. Vaak komt dat doordat ze kampen met een ernstige psychische kwetsbaarheid. Een probleem dat vervolgens niet snel wordt aangepakt, want zoals we allemaal weten zijn er wachtlijsten voor een betaalbaar gesprek bij de psycholoog.

Lees ook

Hoe politici steeds meer gingen verwachten van het Nederlands van nieuwkomers

Net zoals die andere wachtlijsten, voor het bijzonder onderwijs, een persoonsvolgend budget of een betaalbaar woonzorgcentrum van de overheid. En natuurlijk niet te vergeten: de wachtlijst voor een plaats in de kinderopvang.

Advies 3
Vergeet uw impact niet

Vergeet niet. Wat u beslist heeft impact op mensen die geen advocaat, ambtenaar of dokter zijn. Het is makkelijker om op de kap van kwetsbare mensen te besparen. Om hen met de vinger te wijzen. Veel makkelijker dan de hand in eigen boezem te steken.

Het is zoals gezegd geen gemakkelijke klus om mensen te overtuigen om te stemmen, maar de waslijst van dingen die me daarbij tegenwerken is eindeloos. De werkloosheidsuitkering in tijd beperken. De welvaartsenveloppe op de schop. Of een goed voorstel zoals het optrekken van het minimumloon, dat honend wordt weggelachen door politici die maandelijks een veelvoud op hun rekening krijgen.

‘U hebt de sleutel in handen om politiek en burger dichter bij elkaar te brengen.’

Tegelijk kunnen we er niet om heen: zolang alles over de hoofden heen en op de kap van kwetsbare mensen beslist wordt, wordt onze samenleving er niet beter op. Beste politicus, spreek eerst met mensen vooraleer je iets beslist!

Daarom, beste nieuw parlementslid, is het aan u. U hebt de sleutel in handen om politiek en burger dichter bij elkaar te brengen. Om met mensen in gesprek te gaan, signalen op te vangen en om te zetten in beter beleid.

U zou er mijn job in elk geval een stuk makkelijker op maken.