Brief aan de paus

Brief aan de neef van bisschop Vangheluwe

Het is de voorbije dagen weer flink raak in de media. Zo was er de voorbije week de Pano-uitzending over seksuele intimidatie en misbruik in de sport. Als klap op de vuurpijl werd, daags nadien, een Vlaams tv-icoon van zijn sokkel gestoten na beschuldiging van stalking, grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik.

Het is triest dat er slachtoffers van grensoverschrijding blijven vallen. Toch verandert er stilaan iets ten gronde. Het viel, na uw getuigenis, te verwachten dat na misbruik in de kerk nog andere instituties zouden volgen. Verantwoordelijken blijven worstelen met het opnemen van gepaste verantwoordelijkheid. Maar het lukt niet meer om gebeurtenissen van grensoverschrijding zomaar onder de mat te vegen. En daar hebt u alle verdienste aan.

‘Het is triest dat er slachtoffers blijven vallen.’

Als lid van verschillende commissies over grensoverschrijding, las ik uw boek met veel aandacht.Kris Stas is lid van de commissie historisch misbruik in jeugd en onderwijsinstellingen. Ze was lid van de commissie misbruik in gezagrelaties. Tevens is ze docente beroepsethiek aan de Karel de Grote Hogeschool.Iedereen die beroepshalve in aanraking komt met grensoverschrijding, raad ik aan uw boek te lezen. Het bevat hoop en wanhoop. U slaagt er wonderwel in om uw geworstel met het leven woorden te geven.

U maakt heel scherp duidelijk hoe u, met de uwen, gevangen raakte in een niet te overzien geheim. De macht en het moreel gezag van uw oom hingen als een loodzware molensteen om uw nek.

Het is pas, doordat naar u geluisterd werd, dat er een voorzichtig idee kwam van ontschuldiging. Niet u was verantwoordelijk voor het misbruik, maar wel hij en hij alleen. Eerst moest u bevrijd worden van het idee dat u als ‘engel- duivel’ zondigde. Maar dat was niet zo. U zat in een ‘versmachtende wurggreep’ en dat is moeizaam ademen.

Uw initiatief om te spreken en de Kerk aan te spreken op haar verantwoordelijkheid, getuigt van moed. Het maakt uw leed misschien niet kleiner, maar u hebt onmiskenbaar een steen in de rivier van misbruik verlegd. Doofpotoperaties zijn geen optie meer.

‘Uw spreken getuigt van moed.’

Door te spreken en aan te spreken hebt u echt wel voor een trendbreuk gezorgd en dat is van een niet te onderschatten waarde.

Zo nam de VRT vrij snel een stevig standpunt in, door de samenwerking met het tv-icoon stop te zetten. Die evolutie valt toe te juichen. Meteen stopt de VRT de vermeende dader af. De nog zwijgende slachtoffers krijgen hierdoor een hand toegestoken om zich te uiten.

Jammer genoeg blijft binnen de sportwereld de daadkracht nog slappe thee. De judocoach bleef nog lang op de mat, zelfs al was hij strafrechtelijk veroordeeld. Terwijl we nu weten dat één op vijf kinderen geconfronteerd worden met een vorm van grensoverschrijding in de sport. De bevoegde minister wees eerste voorstellen van experten, om misbruik in de sport te voorkomen, af. Er is nog werk aan de winkel.

‘Ik leerde van u dat volhouden loont.’

Wat ik van u heb geleerd, is dat volhouden loont. Ook al was u gewaarschuwd dat ‘wie plast tegen de kerk, gaat gevaarlijk te werk’. U hebt wonderwel goed begrepen dat nu juist in dit dreigement uw wapen verborgen zat. U bleef, met de uwen, volhardend zoeken naar een gepaste strategie om gehoord te worden. Daarin zat een eerste stap van herstel naar gelijkwaardigheid.

Uw naam moet u levenslang delen met uw oom. Sinds ik uw boek las, verbind ik deze naam met uw moed en getuigenis en niet meer met de functie van uw oom. Het geeft uw nazaten de kans om met respect én trots te verwijzen naar uw prestatie.

Met dank voor uw mededeelzaamheid.