Rijkdombestrijding
Ingrid Robeyns is een Vlaamse econome en filosofe, actief in Nederland. Ze vindt dat wetenschappers meer hun stem moeten laten horen in het publiek debat.
‘De beste manier om armoede te bestrijden is rijkdom bestrijden.’
In een interview met De Morgen zei ze: “Ideeën kunnen de wereld veranderen. En daar wil ik als wetenschapper toe bijdragen. Bij wetenschappers is er vaak een aarzeling om zich uit te spreken en het politieke debat aan te gaan, maar ik vind dat het onze plicht is. Het is mijn taak om de samenleving een spiegel voor te houden.”
En Robeyns heeft zeker iets bij te dragen. Ze schreef vorig jaar het boek ‘Rijkdom. Hoeveel ongelijkheid is nog verantwoord?’. In dit boek over de toenemende inkomensongelijkheid stelt ze dat we ten onrechte alleen de armoedegrens relevant vinden, niet de grens van rijkdom.
Volgens Robeyns wordt iedereen er beter van door dat net wel te doen, en door te zoeken naar een ander economisch model dat rechtvaardiger is, het menselijk welzijn meer centraal stelt en respect opbrengt voor de ecologische grenzen van onze planeet.
Activeren helpt niet
Sociaal werkers van het OCMW houden zich niet bezig met rijkdombestrijding. Maar toen ik het boek had gelezen, dacht ik: “We zouden ons er beter wel mee bezighouden.”
Al jaren lees ik in jaarrapporten over armoede hetzelfde: werk is de beste hefboom om uit de armoede te geraken. Activering van leefloners, daar moeten we op inzetten. Het is gewoon niet waar. Door activering maak je een individuele cliënt sterker, zodat die aan het werk kan op de arbeidsmarkt. Maar al doe je dat echt op maat en op een empowerende manier, dan nog doe je niets aan de sociale ongelijkheid die structureel ingebakken zit in het neoliberale economisch model.
De beste manier om armoede te bestrijden is rijkdom bestrijden.
Nadenken over maatschappelijk model
“Maatschappelijk werkers moeten meer de architecten en de loodgieters van het maatschappelijke worden, en niet praters en begeleiders”, schreef oud-lector sociaal werk Herman Van Dooren al in 2004.Van Dooren, H. (2004), Maatschappelijk werk tussen burger en samenleving, Antwerpen, Garant Uitgevers, 27.
‘Wie kwetsbaar is, wordt het zwaarst getroffen door corona.’
Ik pleit er niet voor om te stoppen met activeren. Het is wellicht nog altijd de tweede beste keuze. Wel is het belangrijk dat sociaal werkers meer nadenken over ons maatschappelijk model. Hoe de samenleving evolueert, heeft immers veel invloed op kwetsbare burgers, en dus op de rol van het sociaal werk.
Machteloos en ontmoedigd
Sociaal werkers staan op de brug tussen mensen en de samenleving. Ze leven zelf niet in armoede, maar zien wat armoede met mensen doet. Ze zien het systeem, de samenhang, de drempels in de gezondheidszorg, het onderwijs en op de woon -en arbeidsmarkt. Ze zien dat wie al kwetsbaar was, het zwaarst getroffen wordt door de coronacrisis.
‘Sociaal werkers zien wat armoede met mensen doet.’
Maar waar is hun stem in het debat? Heel wat OCMW-maatschappelijk werkers geven aan dat hun stem niet ver genoeg reikt. De stem waarmee ze sociale onrechtvaardigheid en mistoestanden aanklagen, raakt meestal niet verder dan het lokale schepencollege.
Het uitblijven van structurele oplossingen, bijvoorbeeld voor de wooncrisis, in combinatie met een almaar stijgende werklast voor OCMW-maatschappelijk werkers, zadelt veel collega’s op met gevoelens van machteloosheid en ontmoediging.
Armoedebestrijding is geen prioriteit meer, negatieve vooroordelen over cliënten winnen veld en sociale grondrechten worden in vraag gesteld. Politici zaaien verdeeldheid, op sociale media worden haatcampagnes gevoerd tegen mensen met migratieroots. 70 procent van de Belgen vindt dat leefloners verplicht gemeenschapsdienst moeten doen. Iets meer dan de helft van de burgers vindt dat wie door eigen schuld in de armoede terechtkomt, geen recht heeft op een uitkering.Oorschot van, W. en Hermans,K. (2016), ‘Het maatschappelijk draagvlak voor de ondersteuning van armen’, in De Wilde, M e.a., 40 jaar OCMW en bijstand, Leuven, ACCO, 149 ev.
Missie onder druk
Deze publieke sfeerschepping rond armoede maakt onze missie als OCMW-maatschappelijk werkers er niet gemakkelijker op.
Nog altijd schamen mensen zich, wanneer ze bij het OCMW moeten aankloppen voor hulp. Mensen die in armoede leven, zijn niet doof en blind voor hoe de samenleving over hen denkt: eigen schuld, dikke bult. Het gevolg is dat ze vaak te laat of geen beroep doen op hulpverlening.
‘Als beroepsgroep moeten we ons laten horen.’
Of neem opnieuw activering. Onderzoek van Stijn Baert, professor arbeidseconomie UGent, toont aan dat mensen met een Turkse of Marokkaanse naam minder kans maken op de arbeidsmarkt. Maar de Vlaamse regering wil niet weten van praktijktesten. Toch wordt van trajectbegeleiders van het OCMW verwacht dat zij cliënten vlot aan het werk krijgen…
Weerwerk
Als sociaal werkers moeten we mensen sterker maken. Dat klopt, maar de obstakels waartegen mensen in armoede opbotsen worden steeds groter. Het lijkt erop dat we samen met onze cliënten meer en meer in het verdomhoekje terecht komen.
Tegenover die druk op het sociaal werk past maar één antwoord: weerwerk bieden, onze stem laten horen, onze rol opnemen als architecten en loodgieters van het maatschappelijke.
Als beroepsgroep zijn we met genoeg! We moeten de krachten bundelen, onze stem versterken en coalities zoeken. Zwijgen is geen optie meer. Sociaal werkers hebben te veel te vertellen. Het is alvast een goede zaak dat de Federatie van OCMW-maatschappelijk werkers de handschoen opneemt en actief mee vorm wil geven aan een sociaal rechtvaardiger samenlevingsmodel.
Reacties [12]
Machteloos en ontmoedigd
Dat is de stroom waartegen ik probeer in te zwemmen op mijn sociale dienst. De eeuwigdurende strijd tegen de glazen muur van de bureaucratie en ontelbare rigide regels maken dat sociaal assistenten uitgeblust raken. Sinds de coronacrisis wordt onze dienst overspoeld door het ene na het andere sociale drama. In het beste geval kunnen we de situaties wat verzachten, de grootste vragen blijven huisvesting – wat vechten tegen de bierkaai is geworden – en financiële ondersteuning omdat hun inkomen weggevallen is door corona.
We staan inderdaad op de eerste rij om de armoede nog dieper weg te zien zinken…
Helemaal akkoord dat we als beroepsgroep de krachten moeten bundelen, want alleen zo kunnen we aan de alarmbel trekken. En dat moet gebeuren voor nog meer OCMW- en andere maatschappelijk werkers zich verliezen in machteloosheid. Wie staat op? Wie zal spreken? Waar kan ik me bij aansluiten?
De Vlaamse Federatie van OCMW-maatschappelijk werkers viert in het najaar van 2021 zijn 35° verjaardag. De voorbereidingen zijn gestart om tegen dan de Federatie te “revitaliseren”. Lid worden kan nu al. Meer info: Umit.Karanfil@ocmw.gent. Umit is voorzitter van de federatie
Bestrijden komt bij mij nogal zwaar binnen de strijd is al jaren bezig en heeft tot op heden nog niet veel resultaat gebracht het is een groot algemeen probleem voor gans de bevolking heeft ook geen nut van te klasseren en zich blind te staren naar een bepaalde groep mensen omdat Armoede ook op plaatsen nog verdoken probleem is en zeer ingewikkeld door onze structuur
Arm en Rijk is de kloof in de maatschappij
Zolang Arm en Rijk niet samen overleggen en hun leefwereld bekend maken aan elkaar gaat er ook geen inzicht komen voor verandering in dit probleem
Iets meer dan de helft van de burgers vindt dat wie door eigen schuld in de armoede terechtkomt, geen recht heeft op een uitkering……
Hoe toetst men dat? Mijn 2de kind kreeg op zijn 3 jaar diabetes. Ik kreeg iets daarna hashimoto maar heb het jarenlang niet geweten. De vader van mijn kinderen kreeg ook hashimoto. Huis gekocht voor al deze feiten, we waren beiden aan het werk. Scheiding van voort gekomen. Mijn zoon geplaatst. Ik werd jaren daarna zwaar ziek en kon met 55 kg niet meer op mijn benen staan. Mijn kinderen geplaatst in pleegzorg. Ik ben nu invalide en leef van invalide geld. Ik ben door dit alles soms depri. Heb ik hier schuld aan dat ik nu in armoede leef en heb ik geen recht op een uitkering? Wat moet ik anders??? De eenzaamheid en ziektes zijn al erg genoeg, niet? Rita.
Ik ben nog steeds student sociaal werk en heb het nadeel dat ik weinig ervaring heb maar heb dan el het voordeel dat ik nog overloop van hoop en idealisme. Als ik dit artikel lees, denk ik: ja graag, ik wil samenkomen en opkomen voor het recht om de samenleving, mede vanuit het standpunt van kwetsbare groepen, te mogen vormgeven. Ik sta achter het idee om aan rijkdom een plafond te geven.
Al een tijdje vraag ik me af of een sterke samenwerking tussen intelligente, innoverende economen en politiserende sociaal werkers die een plan kunnen opmaken voor een veel mensvriendelijke economisch beleid en verdeling van de beschikbare middelen, niet kan helpen? Ik heb het gevoel dat we door back up van en samenwerking met andere domeinen tot het uitwerken van een menslievende samenlevings-en economisch model echt de bevolking bewust laten worden en hopijk bijgevolg ook de politiekers en bedrijven.
Rijkdom bestrijden vind ik niet goed.
Sommigen leven erg spaarzaam om dan met hun centjes op pensioenleeftijd een leuke extra te kunnen kopen.
De hogere lonen dragen fors bij aan de sociale zekerheid. Als we rijkdom bestrijden, gaan we onze sociale zekerheid zien instorten.
Ik zou focussen op het versterken van de onderste groep.
Wie leeft van een uitkering kan de zelfwaarde laten stijgen door buurtwerk (vroeger PWA)
Ik hoop dat deze mensen van daaruit knn overstappen op een ‘echte’ job.
Wat ik wil, maar helaas niet kan veranderen is de sociale druk … de druk om met recente kledij te lopen, de verplichting tot aankoop van laptop/printer voor scholieren. De verplichte cultuuruitstappen … (gelukkig heeft corona deze geschrapt) …
Waar Robeyns het over heeft (en ikzelf ook bedoel) gaat over het afschaffen van belastingparadijzen, over het sluiten van achterpoortjes waardoor kinderen van rijken onbelast hun erfenis kunnen innen, de quasi vrijstelling van belastingen op multinationals, ….
Helemaal mee eens: SW’ers die weerwerk bieden! Mijn steentje: SW profileren als bevorderaars van Sociale Gezondheid, want dat is wat SW’ers doen, alleen ze profileren zich niet als zodanig. Sociale factoren bepalen onze fysieke en mentale gezondheid voor meer dan 50%. SW is het beroep bij uitstek die zich bezig houdt met verbetering van sociale leefomstandigheden van individuen, groepen en gemeenschappen. Waarom het SW-domein dan ook niet profileren als ‘bevorderen van sociale gezondheid’? Ben je ook van de discussie over de identiteit van het welzijnswerk af. Waarom laten we de fysieke en mentale gezondheidsbevorderaars het zorg-domein domineren? Weerwerk bieden als SW is dus ook jezelf als SW als gezondheidsbevorderaar durven neerzetten. Wetenschappelijke evidence genoeg voor de bijdrage van sociale omstandigheden aan de (fysieke en mentale) (on)gezondheid van mensen… zeker in Corona tijden
1.Indien men de deurwaarders zou controleren van hogerhand dan zou men de misbruiken kunnen stoppen. 2.Mensen die niet vlug genoeg de rekeningen kunnen betalen krijgen vlug een schuldenlast waar ze niet meer overheen kunnen zien. Intresten op intresten etc.. Op Universiteiten wordt er ingehamerd dat men logisch en rationeel moet denken en handelen volgens de regels van de ethiek. Niets is hier logisch, noch rationeel, noch ethisch. Het is wraakroepend dat hulpverleners zwijgen over deze schrijnende situaties. Hoeveel mensen maken een eind aan hun leven door de schuld van perverse deurwaarders?
👍
Mijns inziens is het nu aan de federatie om een concrete sociale actie te plannen.bv bezetting van de kabinetten van de diverse kabinetten van de ministers van armoede. Het is aan de federatie om concreet het voortouw te nemen, als we moeten wachten op de individuele mw gevangen in het systeem is het als wachten op Godot,
Ik vraag me af op welke manier sociaal werkers dan gezamenlijk, dus ook samen met de mensen waar ze voor werken, hun stem meer kunnen laten horen. Is er geen volgehouden storm van allerhande publieke acties nodig, die aandacht opeist voor deze stemmen, voor een ander discours de concrete drempels evident maakt en oplossingen opeist? Ik vraag het me af. Praten is 1 ding, vormgeven (architecten) samen met de mensen over wie het gaat een ander ding, maar hoe dat mandaat opeisen?
Zeker lezen
Landbouw versus milieu: ‘Het meest duurzame antwoord op conflict is samenwerking’
‘In de politiek gaan is voor mensen met beperking geen simpele keuze’
Tom Daems: ‘Hoe we daders straffen, zegt veel over welke samenleving we willen zijn’
Functionele cookies Altijd actief
Voorkeuren
Statistische cookies
Socialemediacookies