Actief en gezond ouder
Voorlopig lijkt aan de toename aan extra levensjaren geen einde te komen. Elk jaar krijgen we er in België gemiddeld zeventig levensdagen bij. Een grote groep 60-plussers is actief in het verenigingsleven, vrijwilligerswerk en mantelzorg. Hun inbreng is van onschatbare waarde.
‘Elk jaar zeventig extra levensdagen.’
De extra levensjaren en de bijhorende demografische verschuiving hebben diepgaande gevolgen. Niet alleen voor onszelf, ook voor de samenleving.
Realisme
Het grootste aandeel van de ouderen in Vlaanderen woont thuis en is zelfredzaam. Zelfs op hoge leeftijd geeft 85 procent van de ouderen aan dat zij fysiek best oké zijn.
Toch wordt ouder worden voornamelijk geassocieerd met een toenemende behoefte aan zorg, pensioenlast en hoge uitgaven in de sociale zekerheid. Die dominantie valt te begrijpen. Wanneer functionele of cognitieve beperkingen de extra jaren overschaduwen, wordt verouderen een uitdaging. Vroeg of laat komen we allemaal in een situatie terecht waar we zorg en ondersteuning nodig hebben. Ook dan willen we een comfortabele oude dag.
Maar we botsen op een eenzijdige kijk op ouderenzorg. Daarbij is het woonzorgcentrum de enige oplossing voor ouderen niet meer zelfredzaam zijn. Die beeldvorming wordt versterkt door nieuws over onderbemande equipes, te veel medicatie en ouderen die vastgebonden liggen tijdens de laatste dagen van hun leven. Slecht verzorgd wachten ouderen er op hun dood.
Zijn er dan geen problemen in de residentiële ouderenzorg? Toch wel en het is ook goed dat familieleden of journalisten die aankaarten. Maar de realiteit is ook dat er in Vlaanderen elke dag veel mensen klaar staan om de beste zorgen te geven. Als professional, als vrijwilliger en als mantelzorger.
Nieuws
Jammer genoeg halen die positieve verhalen zelden het nieuws. Een woonzorgcentrum dat een award ontvangt voor beste zorgvoorziening van het jaar krijgt geen aandacht in de media. In het beste geval staan ze in de regiorubriek van de krant.
‘De woonzorg in Vlaanderen wordt negatief geframed.’
De woonzorg in Vlaanderen wordt vooral negatief geframed. En negatieve berichtgeving leidt tot een negatieve beeldvorming over de ouderenzorg in zijn geheel. Het is één van de redenen, samen met de slechte financiering van zorgberoepen, dat er vandaag weinig interesse is om te werken in de zorg als geriater, geriatrisch verpleegkundige of zorgkundige.
In de dagelijkse woordenschat van vele Vlamingen en in krantenkoppen wordt nog steevast het woord rusthuizen gebruikt. Dat de focus van het beleid niet enkel op zorg ligt maar eveneens op wonen lijkt buiten de zorg niet door te dringen.
De ouderenzorg verdient beter.
In de watten leggen
De ouderenzorg beperkt zich namelijk niet tot enkel lichaamsverzorging in het woonzorgcentrum. Binnen de woonzorgcentra staat naast een team van verzorgend personeel ook een team van ergotherapeuten, woon- en leefbegeleiders. Ze zorgen samen voor een zinvolle dagbesteding.
Woonzorgcentra hebben een duidelijke ambitie: hun bewoners in de watten leggen. Ze zorgen voor een optimaal woon- en leefklimaat waarbij het welzijn van de bewoner centraal staat. Die standaard moet meer in beeld komen zodat andere organisaties dit als norm zien en hun best doen om het nog beter te doen.
Mindshift
Naast een positiever beeld over ouderenzorg is er in de samenleving een mindshift nodig over ouder worden zelf. Het publiek bewustzijn van wat verouderen is, hoe je door een gezonde levensstijl het verouderen kan uitstellen en je er dus extra gezonde jaren bij krijgt, zit nog niet in onze hoofden.
Daarom pleiten wij voor een geïntegreerde aanpak met burgers, media, overheid en ouderen. Het beeld over ouderen moet veranderen. Enkel een positieve visie op actief ouder worden, zal beleidsmakers, consumenten, studenten en werknemers ertoe aanzetten om bewust te kiezen voor onze ouderen en de ouderenzorg.
Werk aan de winkel voor de nieuwe Vlaamse regering.
Reacties [14]
Het komt niet uit het niets dat rusthuizen of woonzorgcentra (noem het zoals je wilt)een peoratieve bijklank hebben !Het grote probleem is het nijpende personeeltekort ! Tien keer per dag moeten de oudjes horen :”daar hebben we geen tijd voor !”Een half uur of langer wachten op toiletbezoek is dan ook schering en inslag!Alleen de noodzaakelijkste behoeften worden verleend ! Dit wordt zelfs door de mensen die er werken aangeklaagd !Uiteraard respect voor deze mensen !
Al 31 jaar werkend in de ouderenzorg.toen en nu vind ik het nog steeds leuk en inspirerend. Vooral wanneer je bij iedere oudere die onder je hoede komt( niet gezond dus,.meestal erg complexe problemen) de mens blijft zien die iemand is,hoe hij/zij zo geworden is en daarmee wordt dan ook duidelijk wat belangrijk voor zijn/ haar kwaliteit van leven en steeds weer leer ik van hen en hun ( meestal ook oudere) partners.:van hun ervaringen ,kennis,manier van omgaan met beperkingen,visie op het leven.Ouderen,ook de gezonde,zien als mensen met een schat aan levenservaring en wijsheid
,die net als ons’ jongeren’ foute keuzes mogen maken ( maar dus ook de consequenties moeten aanvaarden, de kinderen kunnen niet ‘alles’ oplossen..)en waarbij het de kunst is om zonder betutteling g te zien wanneer er wel een moment kont dat je moet helpen bij de keuzes of soms zelf overnemen samen met hun partner.dat blijft balanceren.thuis,maar olk in een zorgcentrum/ verpleeghuissetting.
Daar ben ik het volstrekt mee eens. Al jaren doe ik vrijwilligerswerk voor mensen met dementie. Zij zijn mij hier ontzettend dankbaar voor. Zij betalen me met een glimlach. Meer moet dat niet zijn. Ik startte op mijn 50ste. En neen, je moet niet op pensioen zijn om vrijwilligerswerk te doen. Ik ervaar wel verwondering van anderen, omdat ik me inzet voor oudere mensen. Voor mij zijn deze mensen nog een deel van onze maatschappij. Zij horen er nog steeds bij.
Bedankt voor jouw reactie Joke. Ook fijn om te horen dat je voldoening haalt uit je vrijwilligerswerk bij ouderen!
Blij met deze publicatie die inzet op een genuanceerde framing van het ouder worden. Zorg verlenen aan ouderen is één van de meest complexe jobs in het hele gezondheidszorgbestel. Immers, de belangrijkste opgave is om samen met elke oudere (thuis of in een WZC) op zoek te gaan naar betekenis, naar de meerwaarde van elke dag – die er zonder twijfel is – maar die wordt ‘weg’ gezorgd. Zorg voor ouderen is zoveel meer dan alleen letterlijk verzorgen. Het vraagt ethisch redeneervermogen, het vraagt empathie, het vraagt klinisch inzicht in de toestand van de oudere, het vraagt overleg, …. en dit alles is veel meer dan alleen maar wassen en eten geven. Geriatrische zorg is zwaar ondergewaardeerd qua graad van complexiteit. Hoog tijd dat geriatrische zorgverleners de waardering krijgen die ze verdienen en dat we zorgen voor multidisciplinaire teams waarbij iedere specialiteit zijn inbreng kan hebben, van zorgkundigen, over verpleegkundigen / kinesisten / ergotherapeuten tot geriaters.
De nagel op de kop…ik werk intussen als veertiger ruim 5 jaar met hart en ziel in de ouderenzorg (afdeling voor mensen met dementie) als zorgkundige (carrièrewending na fulltime loopbaan in onderwijs). Elke dag opnieuw met heel veel “goesting” ben ik onder hen. Ik voel me bijzonder nuttig, ervaar oprechte dankbaarheid en vriendschap van de bewoners die ik zoveel als mogelijk “warme” zorg probeer te bieden. Het is vooral een fysiek zware job, maar dat neem ik er graag bij…zolang als het kan. Ik hou van mijn job, ik hou van onze mensen…en zou het onmiddellijk opnieuw doen, maar dan zo’n 20 jaar eerder…
Katrien en Lon, bedankt voor jullie reactie alsook voor de jarenlange inzet :-)
Hoog tijd voor verandering. Dit artikel ga ik aanwenden om mijn cursus mee te starten. Zo hopen de studenten verpleegkunde het mooie en uitdagende aan de ouderenzorg te laten zien…
Absoluut mee eens, een positief beeld kan ook de angst verminderen die veel mensen voelen bij het verouderen of de eerste confrontatie met fysieke problemen.
Zelf werk ik zowel klinisch als beleidsmatig rond kwetsbare ouderen met psychische problemen, en het is fijn om af en toe een stapje terug te zetten, want een focus op een kleine groep personen met veel moeilijkheden kan het beeld vervormen.
Het is goed te beseffen dat het merendeel van de ouderen, zelfs ondanks een kwetsbaarheid, er in slaagt een mooi en zinvol leven te leiden, omringd door goede zorg. Zo fijn dat er veel vrienden, familieleden, vrijwilligers, zorgkundigen, verpleegkundigen, psychologen… zijn voor de mensen die zorg nodig hebben.
Inderdaad, dringend werken aan een positieve framing voor ouderen.
En gelukkig blijven steeds meer ouderen gezond en fit, en worden we ook steeds meer en steeds langer gezond ouder.
Maar oppassen dat we niet in het andere uiterste verzeild raken: dat active en healthy aging de norm wordt, en dat wie daar niet aan kan beantwoorden, gewoon uit de boot valt. Dan wordt het een survival of the fittest!
Ook een goede, aangepaste zorg draagt bij tot een kwaliteitsvolle oude dag. Ook hier is positieve framing nodig. Het is niet omdat je de Mont Ventoux niet meer kunt beklimmen op je 75e, dat het leven minder mooi is.
ik ben 67 jaar en als vrijwilligster actief in de gezelschapsdienst en de mantelzorg van een lokaal dienstencentrum. Ik maak deel uit van een hartverwarmende groep van 240 vrijwilligers, allen 65-plussers, warm begeleid door slechts 2,5 full-time equivalenten. Ondanks deze onderbezetting dragen we een hartelijke zorg uit naar al wie beroep op ons doet. Bij wijze van ‘goed nieuws’ wil ik dit graag eens melden.
Hou ons gerust op de hoogte van elk ander goed nieuws!
Zelf aan het werk bij een openbaar bestuur – al bijna 20 jaar in de afdeling ouderenzorg… en ook 61j geworden. Het is dagelijks werk om te vechten tegen de negatieve framing rond ouder worden… de cultuur in de werkomgeving, het taalgebruik in de media (bijv. het gebruik van het woord bejaarden), het gebruik van stereotiepe beelden: ‘de’ oudere bestaat niet net zoals ‘de’ jongere niet bestaat,…
Ouder dan 65, in door overheid gesubsidieerde voorzieningen en diensten mogen ouderen dan 65 niet meer zetelen in raden van bestuur…
In hoeveel Panels over ouderenzorg laten zlfs ouderenorganisaties zich vertegenwoordigen door professsionelen jonger dan 65…..
Studiedagen over
ouderenzorg, waar hoog deelnamegeld gevraagd wordt en je als oudere je niet kan inschrijven want geen vertegenwoordiger meer van een organisatie….
Zeker lezen
‘Discriminatie is een feit. Ook binnen het sociaal werk’
‘De invloed van Europa op ons sociaal beleid is enorm’
‘Klimaatactivisten en sociaal werkers kunnen elkaar versterken’
Functionele cookies Altijd actief
Voorkeuren
Statistische cookies
Socialemediacookies