Babyboomers: ‘Het is vijf voor twaalf voor de ouderenzorg’

Een grote groep

De groep babyboomers – mensen geboren kort na de Tweede Wereldoorlog – is groot. Dat geeft hen meteen ook veel politieke invloed. Een groot deel van hen is goed opgeleid, welstellend en actief in het verenigingsleven. Ze beschikken doorgaans over een goede gezondheid, zijn zelfbewust en individualistischer ingesteld dan generatie voor hen.

Dit is de generatie van mei ’68: ze zijn meer sociaal gericht en politiek bewust van wat rond hen gebeurt.

‘We hebben een grondige transformatie nodig.’

Minder duidelijk is wat de babyboomers, nu ze hun grijze en zilveren jaren tegemoet gaan, verwachten van de ouderenzorg . We voelen wel aan dat zij er met andere verwachtingen naar kijken, maar echt weten wat ze willen is natuurlijk nog iets anders.

Te weinig aansluiting

Om die lacune in te vullen, peilden Vlozo samen met onderzoeker Katrin Gillis (Odisee hogeschool) naar de verwachtingen die babyboomers hebben over zorg in hun ‘oude dag’.

Hun voorkeuren en wensen zijn samen te vatten met duidelijke begrippen: informatie, keuze, autonomie, privacy, inspraak, verbondenheid, genieten, gemoedsrust en tot slot kwaliteitsvolle, waardige en gegarandeerde zorg. Kortom: babyboomers willen graag zorg op maat die maximaal aansluit bij hun persoonlijke noden en wensen.

Als je die keuzes naast het huidig aanbod in de Vlaamse ouderenzorg legt, dan wordt meteen duidelijk dat babyboomers op hun honger blijven zitten. Die kloof is één van de voornaamste redenen waarom woonzorgcentra vandaag steeds minder populair zijn. Een klassiek woonzorgcentrum met een algemeen zorgaanbod voor alle bewoners beantwoordt niet aan de verwachtingen.

Nieuwe fundamenten

Het is vijf voor twaalf voor de ouderenzorg. We hebben een grondige transformatie nodig.

‘We moeten anders durven kijken naar kwaliteit en kwaliteitsvolle zorg.’

We moeten anders kijken naar kwaliteit en kwaliteitsvolle zorg. We moeten als samenleving evolueren naar meer relatiegerichte ondersteuning van ouderen. We moeten investeren in woonomgevingen waar iedere bewoner zich thuis voelt en waar iedereen de mogelijkheid heeft een kwaliteitsvol leven te leven.

Goed lokaal sociaal beleid

Als het gaat over de omgeving komen steden, gemeenten en eerstelijnszones in het vizier. Het is hun taak de regie op te nemen van een goed lokaal sociaal beleid.

Lees ook

Project tegen eenzaamheid koppelt ouderen aan een buur: ‘Er ontstaat een ketting van solidariteit’

Dat beleid zorgt voor een vlotte toegang tot informatie over de mogelijkheden rond ouderenzorg, zet initiatieven op poten om een gezonde leefomgeving te bevorderen en garandeert een gedifferentieerd woonaanbod voor ouderen.

Residentieel en relationeel

Nieuwe fundamenten moeten de residentiële ouderenzorg hertekenen. Soms is een verhuis naar een woonzorgcentrum onvermijdelijk. Vandaag wordt dat ervaren als een enorm verlies. Dat moet anders.

‘Bij ongewijzigd beleid zullen de Vlaamse woonzorgcentra tegen 2030 de tsunami van zorgbehoevende ouderen niet meer kunnen slikken.’

Als mens zijn we pas van betekenis in relatie met en tot anderen. Een veranderende relatie met familie en vrienden heeft dus een grote impact. De oudere wordt bewoner, familie en vrienden worden partners in de zorg. Maar in werkelijkheid blijven de oudere en de familie en vrienden leefpartners. Als we de familie en vrienden echt als leefpartners beschouwen, dan is het woonzorgcentrum ook hun thuis: een plaats waar je samen kan eten, genieten en slapen.

Zorgsysteem moet plooien

Terwijl babyboomers zich, in vergelijking met hun ouders, minder makkelijk aanpassen aan een veranderende situatie en context, dwingt het huidige zorgsysteem hen ertoe. Misschien wordt het tijd dat we niet de mensen maar het zorgsysteem aanpassen.

Dit kan door de zorg te organiseren rondom mensen, door een betere geriatrische opvolging in de eerstelijnszorg en door geriatrische-psychiatrische outreachende netwerken uit te bouwen. Om dit te realiseren, zullen sterk leiderschap en ondernemerschap in de eerste lijn noodzakelijk zijn.

Niet vergeten: zorgverleners

Ook zorgverleners hebben behoefte aan meer autonomie en mogelijkheden om de gewenste persoonsgerichte zorg te verlenen. Een lerende werkomgeving versterkt het gevoel van competentie en verantwoordelijkheid van medewerkers.

Lees ook

Babyboomers willen andere ouderenzorg

Daarnaast groeit het aantal technologische innovaties die inzetten op comfort en autonomie voor de oudere, en comfort en efficiëntie voor de zorgverlener. Volop inzetten op deze positieve evolutie is essentieel om de zorg voor ouderen meer haalbaar en aantrekkelijk te maken.

Tsnunami afwenden

We voorspellen dat bij ongewijzigd beleid de Vlaamse woonzorgcentra tegen 2030 de tsunami aan zorgbehoevende ouderen niet meer kunnen slikken. We mogen niet langer treuzelen, het is nu tijd voor actie.

‘Stop het micromanagement en de administratieve regelneverij.’

De overheid staat erbij en ze kijkt ernaar, terwijl de brede ouderenzorg in beweging moet komen. Daarom beste overheid, geef de ouderenzorg perspectief en ruimte om ondernemend te kunnen zijn. Stop het micromanagement en de administratieve regelneverij.