Moederkloek

Een voetbalincidentje. “Pas si grave, mais on va quand même aux urgences”. Of ik de verzekeringspapieren kan klaarleggen. Mijn week hartje slaagt over. Een stomme sportblessure, echt geen drama. En toch maak ik me zorgen. Overdreven zorgen.

Ik weet dat voetbal het enige positieve (het aller-àllerenige!) is wat hij momenteel in zijn leven heeft. Sinds enkele weken heeft hij het dieptepunt bereikt. Hij zit aan de grond op zowat elk thema van het leven. Voetbal is zijn laatste houvast, een reden om uit bed te komen, een moment van sociaal contact.

Mère poule

‘Mère poule’ is hier mijn bijnaam. Die naam heb ik verdiend. Ik schrijf een briefje naar de jongeren die voor ’t eerst op internationale uitwisseling vertrekken. En ik bel na een slapeloze nacht nog eens om te checken of ze wel veilig zijn aangekomen. Ik maak me zorgen als kinderen een week geen teken van leven geven. Geef zonder nadenken een knuffel aan de mama die na een slechte dag komt uitblazen. Ik koop chocolade voor de collega die het niet meer ziet zitten. Ik ben een echte moederkloek, een professionele moederkloek.

‘Ik ben een professionele moederkloek.’

Dat staat nochtans niet in mijn functieomschrijving. Niks over te lezen in convenanten of subsidiedossiers. Integendeel. We moeten registreren en cijfers tellen. Procedures worden bedacht om de efficiëntie op te drijven. We moeten spreken over ‘cliënten’ om toch een zekere afstand te bewaren. En als die niet in ons vakje passen, moeten we ze snel en doelgericht doorverwijzen.

Kwaad

Ik snap dat. Ik begrijp dat een overheid die ons betaalt met belastinggeld, enige controle wil. Dat ze willen zien dat het oplevert. Maar zo werkt het niet. ‘Jongeren emanciperen, ontplooiingskansen bieden, werken aan zelfredzaamheid…’ passen nu éénmaal niet in een Excel-document.

Het maakt me vaak kwaad dat mijn job noodzakelijk is. En net omdat ik weet dat het noodzakelijk is, wil ik het goed doen. Jammer genoeg valt dat niet te meten. Het is geen boekhouding die goed of fout is. Er bestaat een heel gamma tussenin.

Het gaat niet om papieren dossiers die makkelijk in een stappenplan om te zetten zijn. Het zijn mensen met een verleden die leven in een specifieke context. Mijn enige werktuig ben ik zelf – met mijn kwaliteiten en gebreken, met mijn rugzak aan ervaringen en kennis. En ja, ik ga voluit voor de zachtmoedige aanpak met massa’s geduld.

Deken en warme thee

De jongeren die passeren staan al hun hele leven in de kou. Ik weet uit ervaring dat gewoon een huis met verwarming niet altijd volstaat. Er is ook een deken nodig en warme thee, om de koude echt uit hun lijf te krijgen. Misschien wrijf ik een keer over die rug, dat kan goed doen. En ik zing uit volle borst mee met Jacques Brel:

Quand on a que l’amour
Pour tracer un chemin
Et forcer le destin
A chaque carrefour

Je mag dus gerust zeggen dat ik hen be­pamper, al vind ik dat een stom woord. Maar doe zeker niet alsof dat iets negatief is. Alsof je het recht hebt om me dat te verwijten. Alsof het logische gevolg daarvan is dat ze van me profiteren of, nog erger, misbruik maken van de maatschappij.

‘Je mag gerust zeggen dat ik hen bepamper.’

Wat men zegt “Je geeft ze een vinger en ze nemen een arm” klopt niet. En wanneer dat uitzonderlijk wel het geval is, neem ik die arm gewoon terug in ruil voor een duidelijke uitleg.

Meelevend zijn én correct, dat kan. Het is niet omdat je empathisch bent, dat je geen grenzen kan stellen. Het is niet omdat je soms misstappen vergeeft en uitgaat van een tweede kans, dat je alles tolereert.

Je fais la morale

Mijn telefoon gaat opnieuw. Nee, hij gaat niet naar de spoed, ze zullen hem thuis afzetten. Ik verhef mijn stem en doe waar ik ondertussen goed in ben. Je fais la morale. Dat ik kan meerijden, als niemand anders kan. En zal voorschieten, als dat zou moeten. Ik zal doen wat gedaan moet worden.

Een leeuwin zorgt voor haar welpen. Dus als je niet meer kan stappen of zitten, moet je hulp vragen. Simpel. Als dat al zo moeilijk is voor een stomme sportblessure, weet je hoe het gesteld is met de talloze mentale littekens. Maar ja. Hulp vragen? Dat is echt ‘la honte’. Een neveneffect van onze samenleving die zo verdomd hard is.  Hier in de wijk is ‘victime’ zowat het ergste scheldwoord.

‘Hulp vragen? Dat is echt la honte.’

Wanneer slachtoffer een scheldwoord is, weet je dat we fout bezig zijn. We verwachten constant van elkaar perfectie, accepteren geen fouten en leggen de lat voor iedereen onnoemelijk hoog. Op die manier lukt het niet om jongeren te leren leven. Want dat doe je met vallen en opstaan. Zo was het bij mij. Zo is het bij hen.

Dus stop met dehumaniseren. Je hoeft niet altijd iets te nemen, als je geeft. Voor wat, hoort niet altijd wat. En die ingesteldheid, als we mensen daarmee kunnen besmetten, werkt op lange termijn het meest efficiënt van al. Eigenlijk ben ik daar zeker van.