De schande en de keerzijde

Alarm!

Dit boekje ligt leuk in de hand: niet te dik, opvallende cover, mooi uitgegeven, maar het is niet leuk wat de boodschap betreft. Het is een alarmkreet en een oproep om niet bij de pakken te blijven zitten. “Een luide kreet,” zo staat op de achterflap. Want het kan echt anders.

De schande

Het eerste deel, “De schande”, is van Jos Geysels. Het is een essay over armoede, sociale uitsluiting en wat er zou moeten gebeuren in plaats van zich erbij neer te leggen. Heel wat heilige huisjes gaan eraan: onder meer de zogenaamde ‘doorsijpeltheorie’ die voorhoudt dat een politiek ten voordele van de sterkste schouders ook zal neerdruppelen op de armere en sociaal uitgesloten groepen in de samenleving.

‘Heel wat heilige huisjes gaan eraan.’

Uit een heel aantal cijfers volgt de eenvoudige vaststelling dat die theorie niet klopt: het is een sprookje, een verhaal. Ook tegen het heilige huisje dat ongelijkheid nu eenmaal een gegeven is waarbij we ons moeten neerleggen, wordt behoorlijk ingebeukt.

Geysels pleit voor een brede beweging tegen ongelijkheid en armoede dat een “veelkoppig monster” wordt genoemd. “Niet zuchten, wel beweging maken… Armoede mag stilaan georganiseerd armwoede worden.” Het is een kort, maar boeiend essay en Geysels kent zijn auteurs en opiniemakers. De tekst werkt ook met vele sprekende voorbeelden.

De keerzijde

Het tweede deel, “De keerzijde”, is van de hand van Erik Vlaminck, bekend van de brieven van Dikke Freddy. Het is het levensverhaal van Ronny Van De Kieboom, door hemzelf verteld, op twintig pagina’s.

De brieven van Freddy zijn korter en scherper dan deze tekst. Maar het is en blijft een krachtige manier om samenlevingsproblemen, en hoe daarmee wordt omgegaan, te bekijken.

‘Het is de kern van het verhaal van armoede.’

Op de achterflap staat: “Vlaminck levert met zijn fictieve armoedeverhaal een hilarische, satirische aanvulling.” Sta me toe hierop te reageren. Dit verhaal is zeker niet fictief, want realiteit voor heel wat mensen. Het is zeker niet hilarisch, wel met humor gebracht, maar doodernstig. En het is niet enkel een aanvulling, het is de kern van het verhaal van armoede en sociale uitsluiting.

Wie neemt initiatief?

Ik vind ‘De Schande en De Keerzijde’ een leuk boek. De twee auteurs leggen de vinger op de wonde, elk op zijn manier. En nu aan de slag, maar: wie neemt het initiatief?