Acteur en muzikant Mathias Vergels: ‘Je wordt sterker wanneer je je littekens omarmt’

Mathias Vergels

Mathias Vergels (31) ontvangt ons op de eerste verdieping van zijn ouderlijk huis, in het centrum van Sint-Genesius-Rode. De voormalige bakkerij van zijn ouders heeft hij omgebouwd tot een gezellige Bed & Breakfast. Hij woont er boven.

‘Psychische kwetsbaarheid wordt nog altijd in een soort van hoekje gedrumd. Dit voelt heel erg als een soort van coming out.’

De acteur is bekend van zijn rol als Lowie Bomans in Thuis, maar timmert ook succesvol aan zijn weg als zanger bij ‘Mathias Vergels & Het Goede Voorbeeld’ een graag geziene band op Vlaamse podia.

Van zijn populariteit ‘buiten’ heeft hij ‘binnen’ weinig last. Hij kijkt zelden naar Thuis, trekt zich naar eigen zeggen niet zo veel aan van wat over hem verschijnt in de ‘boekskes’ en de gazetten. Enkel zijn lief, zijn zoontje en een paar dichte vrienden kunnen hem echt raken.

En ook zijn moeder. “Het was na een gesprek met haar dat ik dacht: ik moet met mijn verhaal naar buiten komen. Ik had me voorgenomen om niet meer te praten over mijn problematiek. Maar het taboe over psychische problemen is nog niet doorbroken. Psychische kwetsbaarheid wordt nog altijd in een soort van hoekje gedrumd. Ja, dit voelt heel erg als een soort van coming out.” (lacht)

“Ik vind het wel superspannend, maar ik doe dit niet voor mijzelf. Wel om anderen te helpen. Als één iemand iets heeft aan mijn verhaal dan is het al geslaagd.”

“De voorstelling is nu al meer dan veertig keer geprogrammeerd, wat fantastisch is. Hoe meer we kunnen spelen, hoe liever. Rode draad is muziek. Tussendoor lezen we passages en brieven uit het boek voor.”

“Ik ben opgetogen dat de voorstelling echt maatschappelijk relevant is. Ik moet zeggen: het is soms heftig. Gisteren hebben we nog gerepeteerd en ik heb echt tranen met tuiten geweend. Uit het niets. En ik kan het niet uitleggen.”

(knikt) “Ik heb er vroeger zelf weinig bij stilgestaan. Mijn vrienden, mijn broer, mijn moeder… Alle aandacht ging altijd naar het zorgenkind dat ik was.”

“Tijdens de voorstelling ga ik een brief voorlezen die gericht is aan Ella, geschreven door haar moeder. Wel, dat komt binnen. De moeder schrijft daarin dat ze er altijd zal zijn voor haar dochter. Zo simpel is het, wat ze ook doet of voelt, ze zal altijd graag gezien worden. (stil) Dat is zo schoon om te lezen, die woorden zijn ook zo mooi geschreven. Die brief zal Ella voor eeuwig koesteren.”

“Niet letterlijk – er werd niet veel over gevoelens gepraat bij ons thuis – maar ze heeft het wel gedaan. Ze stond er altijd. Al-tijd. Ze heeft zich veel zorgen gemaakt , nu pas besef ik hoe moeilijk het voor haar is geweest. Ik heb een hele goede band met haar.”

‘Er is bij mij bipolariteit vastgesteld en ik ben een paar keer opgenomen in de psychiatrie.’

“Met mijn vader is het iets anders. We hebben er nooit over gepraat. Nooit. Ik heb niet de meest doorsnee jeugd gehad, laat ik het zo stellen. Mijn ouders zijn uit elkaar gegaan en ik heb op mijn achttiende het ouderlijk huis gekocht dat aan het verkommeren was. Mijn jongere broer kwam bij mij wonen waardoor ik al snel een vaderrol op mij heb moeten nemen. Ondertussen gaat het supergoed met mijn broer. Ik ben benieuwd wat hij van de voorstelling zal vinden.”

“Ja, op zich is het is iets heel persoonlijks, iets dat enkel mij en mijn naasten aanbelangt. Buitenstanders hebben daar geen zaken mee. Toch vind ik het belangrijk om wel naar buiten te komen, in gradaties en nuances, omdat het nog altijd in een taboesfeer zit.”

Lees ook

Wat als iemand die je graag ziet psychisch kwetsbaar is?

“Er is bij mij bipolariteit vastgesteld en ik heb me daarvoor laten behandelen, zowel ambulant als residentieel. Ik ben een paar keer opgenomen in de psychiatrie. Het taboe daarover is ridicuul. Als je je been breekt, dan ga je ook naar de spoed. Niemand die daar geheimzinnig over doet. Maar het is anders bij een opname in de psychiatrie. Mijn pa was bakker in het dorp maar geen haar op zijn hoofd die er aan dacht om er op café iets van te zeggen tegen zijn vrienden.”

“Het woord litteken moest in die quote zitten. Ik draag mijn littekens mee, letterlijk en figuurlijk. In plaats van het te relativeren of mij te schamen, ben ik er ergens wel fier op. Een litteken als trofee, omdat ik het heb overwonnen. Over bepaalde littekens heb ik tattoos gezet.”

“Het is begonnen toen ik een jaar of twaalf was en heel erg versterkt door bepaalde dingen die ik heb gedaan. Vanaf mijn vijfentwintigste heb ik mijn balans zowat teruggevonden, al worstel ik er soms nog mee. De geboorte van mijn zoon vijf jaar geleden, heeft veel geholpen om die rust te vinden, net als mijn lief nu. Ze is ook actrice en met haar kan ik er makkelijk over praten.”

“De term klopt niet altijd met hoe ik zelf ervaar. Soms is het van toepassing, soms ook niet. Ik had heel heftige ups en downs, daar komt het eigenlijk op neer. Heel labiel.”

‘Ik had heel heftige ups en downs, daar komt het eigenlijk op neer.’

“Soms had ik zo veel energie dat ik dacht dat ik kon vliegen. Letterlijk. Ik heb dat ooit gedaan. Ik zat aan tafel hier met mijn vrienden en plots zei ik: ik kan vliegen, heb het raam geopend en ben van de eerste verdieping gesprongen. Met een smak kwam ik tegen de grond terecht. Dat is dan in de krant gekomen waarbij er smalend bij werd gezet dat ik wellicht te veel had gedronken, wat helemaal niet waar was. Ik kan nog altijd niet uitleggen waarom ik dat gedaan heb.”

“Die ups hielden ook voordelen in. Ik kon volle bak blijven doorwerken, zonder al te veel slaap. Nu kom ik nog altijd toe met zo’n vier uur slaap per nacht. De downs hielden in dat ik er gewoon niet meer wilde zijn. Wakker worden en me letterlijk beginnen afvragen hoe ik er het best een einde kon aan maken. Ik ging boeken in de bibliotheek halen en dingen opzoeken op internet. Waarom? Ik weet het niet, ik krijg dat niet uitgelegd. Ik had toen een heel romantisch idee van de dood. Dat is nu fel verminderd. Ik heb nu een reden om te leven. Mijn zoon en mijn lief betekenen heel veel.”

“Mijn moeder heeft echt alles geprobeerd om mij te helpen. (stil) Wat die allemaal voor mij gedaan heeft, je houdt dat niet voor mogelijk. Ze is me ‘s nachts gaan zoeken met de auto toen ik nergens te vinden was. Angsten heeft ze doorstaan. Ze heeft afscheidsbrieven van mij gevonden. Ik was er rotsvast van overtuigd dat het beter zou zijn als ik er niet meer was, dat ik het moest doen. Toch was er ergens altijd wel nog een stemmetje dat zei om het niet te doen, om mijn moeder geen schuldgevoel te geven. Ja, ik heb haar – en mijn broer ook – ongelofelijk gekwetst.”

(knikt) “Ik ben door verschillende psychologen en psychiaters begeleid, ik ben ook getest. Pillen hebben voor mij niet gewerkt, ik had ook moeite om mijn medicatie op een correcte en volgehouden manier te nemen.”

‘Wat mijn moeder allemaal voor mij gedaan heeft, je houdt dat niet voor mogelijk.’

“Bepaalde medicatie vlakte mij ook af, wat voor een acteur niet zo aangewezen is. Mijn werk is emotie. Als een regisseur me vraagt om in beeld compleet ‘kapot’ te gaan, dan moet ik dat probleemloos kunnen doen. En ergens was ik ook verslaafd geraakt aan het gevoel van die ups. Ik vond dat zelf heel plezant. Maar ja, mijn omgeving veel minder.”

“Ja, een paar keer, zowel ambulant als residentieel. Dat heeft ook heel veel mensen gekwetst in mijn omgeving.”

“Ja, mijn vader bijvoorbeeld. Hij had het supermoeilijk om mij daar te zien. Niemand leek te begrijpen hoe ik daar terecht kwam.”

“Ik voelde me schuldig dat ik het zover had laten komen. In mijn hoofd was een opname een allerlaatste stop. Ik was wel verrast dat er zo veel mensen me daar zijn komen bezoeken. Ik had niet gedacht mijn pa daar te zien. Of mijn beste vrienden. Allemaal wilden ze me steunen.”

“Neen. Hij is geen man van veel woorden, maar hij was er wel. En ja, het is niet omdat je je emoties niet uit dat je ze niet hebt. Dat is zeker waar. Maar hij snapte het niet. Ik had thuis alle vrijheid gekregen, ik mocht de kunsthumaniora volgen wat ik graag wilde, ik mocht uitgaan. Ik had alles, maar toch had ik het ‘verkloot’. Alle kansen gekregen en telkens weer gooide ik die in de vuilnisbak. Dat gevoel had ik zelf ook hard.”

“Absoluut. Het is nog altijd mijn grootste overwinning dat ik er door ben geraakt. Dat was een jaar of zes geleden. Ik herinner me nog het moment dat ik wakker werd en besefte dat het al een maand goed ging. Toen ben ik gestopt om naar een psycholoog te gaan. Pas op, het gaat nog altijd blijven sluimeren, ik heb nog altijd ups en downs. Ik probeer ze zelf af te vlakken zonder pillen of iets anders. Ik zoek manieren om die gevoelens positief te kanaliseren.”

“Ja, zoiets. Lichte en donkere dagen. Vannacht was ik bijvoorbeeld om twee uur wakker en kon niet meteen de slaap hervatten. Het is heel raar, je voelt dat precies opnieuw aankomen. Dan probeer ik zoveel mogelijk manieren te vinden om dat gevoel te kanaliseren. Een koude douche nemen, of beginnen schrijven.”

‘Ik voel me bevrijd als ik muziek speel of acteer.’

“Niet dat alles therapeutisch is, maar ik voel me wel bevrijd als ik muziek speel of acteer. Het geeft me het gevoel dat ik veel andere dingen vergeet. Een andere wereld. Je mag iemand anders zijn, dat is de max! Ik kan daar echt mijn ei in kwijt. Ik ben nooit boos op mijn zoon of mijn vriendin, maar als acteur kan ik wel boos worden. Ook al die andere heftige emoties zijn mogelijk: ik kan al die vakjes aantikken als acteur. Door naar de psycholoog te gaan weet ik welke kleuren er allemaal in mij zitten. Dat heeft me professioneel erg geholpen.”

“Hij is mijn jeugdvriend. Ik kan hem altijd bellen, ook’s nachts. En omgekeerd ook. We houden elkaar heel erg in balans. Hij is heel erg technisch, rationeel en rechtdoorzee. Ik ben eigenlijk totaal tegenovergesteld, naar het schijnt.” (lacht luid)

“Ja, dat zal speciaal zijn. Die voorstelling hebben we bewust ook redelijk op het einde van de tournee ingepland. Mijn moeder komt naar één van de voorstellingen in het begin van de toer, dat is zeker. Maar naar die voorziening: neen, dat komt voor haar te dicht. Ze zal wel vragen hoe het geweest is daar. Zeker wel.” (stil)