Opinie

Wachtlijsten in de jeugdhulp: ‘Nog 425 keer slapen’

Mattias Bouckaert

Gemiddeld is het 425 dagen wachten op een plek in de niet-rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp. Dat meldt het jaarverslag van de jeugdhulp droogjes. “Waar blijft de verontwaardiging?” vraagt een directeur van een jeugdhulpvoorziening zich af.

wachtlijsten

© Unsplash / Chris

Het went

Het went dan toch. Het jaarverslag van de jeugdhulp bevestigt dat de wachtlijsten langer worden. Alweer.

Het nieuws veroorzaakt weinig deining. Geen rode-kaken-dag bij beleidsmakers. We lijken het stilaan normaal te vinden dat in de jeugdhulp de brandweer pas toekomt als het bos is afgebrand.

‘We lijken het stilaan normaal te vinden.’

Maar toch. “Gemiddeld wachten de wachtenden 425 dagen op niet-rechtsstreeks toegankelijke jeugdhulp.” Deze keer krijg ik de droge zinnetjes uit het jaarverslag niet zo vlot doorgespoeld.

Om de twee weken verhuizen

Ik denk terug aan Pieter, een jongetje van negen, dat ik in de grote vakantie ontmoette. Zijn mama lag na een zelfmoordpoging in het ziekenhuis. Familie en steunend netwerk was er niet, een van de redenen waarom mama onderuit ging. Pieter verhuisde om de twee weken van voorziening naar voorziening, omdat er nergens een definitieve plaats was.

Nog 425 keer slapen.

Ik denk aan Robin, elf jaar. “Als papa of mama teveel gedronken hadden en ruzie maakten, verstopte ik mij in mijn kleerkast. Het is soms wel vervelend dat je dan geen eten hebt.”

Nog 425 keer slapen.

Ik denk aan Nora, veertien jaar. “Het stormde zo in mijn hoofd dat ik er niet meer wou zijn. Ik kroop op het dak van de school om er af te springen. Er zitten te veel dingen van vroeger in mijn hoofd.”

Nog 425 keer slapen.

Zoveel gezinnen

Ik denk aan de pleegmama van Sara, zes jaar. “Ze doet alles om ons als pleeggezin weg te duwen. Laatst was ze ergens hondenbrokken aan het eten. Ze vertelde dat ze van ons geen eten kreeg. We houden dit niet vol.”

Nog 425 keer slapen.

‘De wachtenden zien af.’

Ik denk aan zoveel gezinnen in moeilijke omstandigheden, ouders die hulp zoeken bij de missie die hen het meest dierbaar is: je kinderen de beste kansen geven.

Nog 425 keer slapen.

“De wachtenden wachten.” Was het maar zo eenvoudig. Ze zien af. Ze verliezen de moed. Ze internaliseren de boodschap dat hun pijn blijkbaar niet zo belangrijk is. Ze leren zwijgen en verder overleven.

Vergelijk met de gezondheidszorg

De vergelijking met de gezondheidszorg is tot op de draad versleten. Maar toch, nog één keer: loop je 425 dagen rond met een gebroken been, een ontstoken wijsheidstand of een onrustwekkend gezwel? Nee. Waarom zou dat voor jeugdhulp anders moeten zijn?

‘Loop je 425 dagen rond met een gebroken been?’

Onlangs maakte een gesprek over een gezonde werkplek de absurditeit nog eens duidelijk. “Wil je dat mensen meer fruit eten, zet dan een fruitschaal naast de koffie.” Natuurlijk. Hou het simpel.

Stel je voor dat ook hier gekozen wordt voor de lange weg: “Registreer je fruit-vraag. Wacht tot een bloedproef aantoont dat het vitaminetekort voldoende groot is. Binnen enkele maanden laten we je weten of je vraag voldoende dringend was. In gunstig geval krijg je een stukje appel.”

Toegegeven, jeugdhulp zal altijd complex blijven. Maar ook hier willen we toch gewoon dat gezinnen snel en vlot beroep kunnen doen op hulp, lang voor problemen al te zeer geëscaleerd zijn. Dat vraagt meer capaciteit.

Netwerken en beter samenwerken, de buzz-woorden van het beleid de voorbije jaren, zijn geen antwoord voor Pieter, Nora, Robin en Sara.

Reacties [12]

  • Anne

    In Nederland gaat het net zo. Voor mijn dochter koos ik daarom voor de MatriXmethode die toevallig op mijn pad kwam. Niks wachtlijst, lang traject of zware stempel waar ze niet meer van afkomt. Ik kan het elke jeugdhulpverlener aanbevelen om je hierin te verdiepen.

  • Anne-Marie

    Heel triest. Goed dat jullie er iets over schrijven. Hopelijk betert dit snel..

  • Jacques Hommé

    Jammer, de verhalen van al de mensen die niet geholpen worden, te moeten lezen. Moeten, omdat de overheid schromelijk tekort schiet, en ik als mens dit een halt wil toe roepen. Als mens onder de mensen leven. Hoe onmenselijk, mensen in nood in de steek laten, dit door na te laten om zelfs nog maar te luisteren naar hen in nood. De verantwoordelijkheid naast zich neerleggend. Jammer en tijd dat daar verandering in komt. Ikzelf ben vrijwilliger bij heel wat organisaties, gewoonweg omdat de overheid het nalaat om de juiste beslissingen te nemen. Ik denk dat er heel wat mensen zijn die klaar staan om de hoogste nood te ledigen, waaronder ikzelf, die open staan voor anderen, ongeacht religie, nationaliteit, beperking, cultuur, …, om hen, die er nood aan hebben, te ondersteunen, helpen. Elkaar vinden is daarbij heel belangrijk.

  • Curt

    Voor volwassenen minimum 3 jaar. Just saying… elke dag is er één te veel.

  • Van de Velde Sabine

    Zo erg deze wachtlijst
    En soms als ze dan hulp eindelijk kunnen krijgen is het meestal te laat
    Ik ben al weggenomen achter de coveuze door de jeugdrechter
    Dan naar een pleeggezin
    Op 1,5 j leeftijd geplaatst in de zingende sparen ( nu de kantel genoemd )
    Ik zelf ben daar gebleven tot mij 20 jaar
    Dus ik weet niet anders
    Ik hoop dat de wachtlijsten dringend korter worden
    En dat er oplossingen kunnen komen
    Dat is mij geluk geweest

  • Caroline

    Heel erg dat er zo een lange wachttijden zijn, zowel voor kinderen als volwassenen, ik zelf deed al 15 jaar aan pleegzorg… Best wel ingerold en nooit geen intake gesprekken toelating voor gekregen, 2 kinderen met elk hun eigen grote problemen die in ons gezin voor heel veel druk en ruzies zorgden, Spijtig genoeg is mijn gezin hierdoor uit elkaar gevallen na relatie van 21jaar, mijn 2 jonge kindjes van bijna 4j en 8jaar zijn hiervan nu de dupe… geloof me pleegzorg is zwaar.. en ik heb de indruk dat ze op een bepaald moment je niet meer helpen en je plan moeten trekken… Heel schrijnend ook… mijn gezin uit elkaar mede hierdoor … Best heel erg…in wa je wereld leven wij nog…

  • Marjan Mertens

    Na zijn studie orthopedagogie wil mijn zoon graag aan de slag bij het helpen van jongeren met zorgen en problemen vertelde hij me vorige week. Een moedige en mooie beslissing.

    • Andy

      Ik werk al 15 jaar residentieel in de bijzondere jeugdzorg en het doet me veel deugd van je bericht hier te zien want ik ben al enige tijd de enige man in team met 8 vrouwen! Onze gezinnen, kinderen en jongeren hebben dringend ook nood aan meer mannelijke begeleiders/opvoeders! 😉

  • M.j.c.veen reek

    Schande, hoe laat je de jeugd verkommeren.

  • Paul

    “pleegmama van Sara, zes jaar. “Ze doet alles om ons als pleeggezin weg te duwen. Laatst was ze ergens hondenbrokken aan het eten. Ze vertelde dat ze van ons geen eten kreeg. We houden dit niet vol.”

    Breng dat kind terug naar HUIS !

    Enerzijds heb je dit probleem: jeugdzorg gewoon systematisch weigert om te doen wat kinderen en/of ouders vragen, anderzijds heb je de constante reeks klachten over het gebruik van geweld en opsluiten door Jongerenwelzijn, jeugdrechters, ..

    De verhalen over hoe het kinderen in jeugdzorg die geplaatst zijn vergaat zijn zo ongelooflijk schrijnend en toch zijn die kinderen geplaatst voor redenen die VEEL minder ernstig zijn dan de problemen hier aangehaald die op de wachtlijsten gaan.

    Als er geen plek is, WAAROM wordt dan gedreigd met plaatsing door VK bij een autistisch kind dat weg wilt van CLB begeleiding? Is zo’n kind dwingen tot “behandeling” dan een beter gebruik van bed? Waarom bemoeizorg? Waarom dwingen?

  • rik holvoet

    Jaren geleden zijn er tal van acties geweest door de consulenten van de toenmalige comités en jeugdrechtbanken onder andere voor het wegwerken van wachtlijsten. Het agentschap heeft toen zelf een bemiddelaar moeten aanstellen. Dit heeft geleid tot bijkomende capaciteitsuitbreiding, maar nooit tot een echte inhaalbeweging.
    Drie problemen :
    1.De voorzieningen zijn afhankelijk van de minister voor hun erkenningen. Velen kijken naar hun eigen winkel.
    2. De syndicalisatiegraad is, zeker binnen de openbare diensten, zeer sterk afgenomen. Een tegenstroom op gang brengen is nu veel moeilijker. En de overheid weet dat maar al te goed.
    3. Men heeft verkeerde prioriteiten gelegd. Nieuwe structuren, en tussenkaders slorpen niet alleen veel geld op maar hebben ook tot veel bureaucratie geleid.
    Jammer want de praktijk bewijst dat er vele mooie verhalen zijn van grote inzet, dus investeer in de jeugd en dat komt iedereen ten goede.

  • Katrijn Ruts

    425 gemiddelde wachttijd. Inderdaad heel schrijnend en een aanfluiting van de kinderrechten. Bedankt om dit onder de aandacht te brengen. Toch ook even, zonder afbreuk te willen doen aan de absoluut terechte bedenkingen van de auteurs, aanvullend even de kers op de taart van de wachtlijsten vermelden: gemiddelde wachttijd voor een Persoonlijke Assistentie Budget (PAB) voor kinderen en jongeren met een handicap erbij halen: 1492 dagen. Enkel voor de -18-jarigen wel te verstaan. Telt men de wachttijden voor 18-21-jarigen erbij dan stijgt het gemiddeld aantal dagen wachttijd nog. Geen gelijkwaardige keuze dus voor gezinnen met een kind met een handicap. Ze worden anno 2020 vier keer sneller aan een plaats in een (semi)-internaat geholpen dan dat ze ondersteuning krijgen thuis en in de gewone samenleving. Nog steeds de omgekeerde wereld.

We zijn benieuwd naar je mening!
Blijf hoffelijk, constructief en respectvol

 

Elke reactie wordt gemodereerd. Lees hier onze spelregels. Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd.