‘Strakke activering duwt mensen opnieuw uit de boot’

Uitkijken naar een goede job

Als OCMW-trajectbegeleiders begeleiden we cliënten bij hun zoektocht naar werk. We stomen die mensen klaar voor de arbeidsmarkt, na een lange periode van inactiviteit.

‘Het gaat niet alleen om geld verdienen.’

Veel cliënten kijken uit naar zo’n OCMW-begeleiding. Ze willen niets liever dan aan de slag gaan. Ze kijken vol verwachting uit naar een goede job die hen helpt om waardig te leven.

Een cliënt zegt dat zo: “Het gaat me niet alleen om geld te verdienen, maar ook om een bijdrage te leveren aan de samenleving. Ik wil graag een goed voorbeeld tonen aan mijn dochter.”

Tijdelijke werkervaring

Trajectbegeleiders proberen dat pad mee te volgen. We focussen op de hoogst haalbare en meest passende vorming, begeleiding, opleiding en tewerkstelling voor elke cliënt. Daarvoor beschikken we over verschillende stelsels: tijdelijke werkervaring (TWE), individuele beroepsopleiding (IBO) of beroepsverkennende stages.

Een belangrijke hefboom naar werk valt onder het stelsel van tijdelijke werkervaring: ‘artikel 60§7’. Voor deze groep zorgt het OCMW zelf voor een job. Zo’n job geeft mensen maximaal twee jaar de tijd om zich voor te bereiden op de reguliere arbeidsmarkt.

Het goede nieuws

We werken met verschillende kansengroepen. Door de juiste cocktail van achtergrond, attitudes, talenten en vaardigheden hebben sommigen een sterk profiel. Helaas staan anderen minder sterk.

Eerst het goede nieuws. De sterke profielen scoren momenteel goed. De overheid en opleidingsprojecten mikken vooral op deze groepen omdat ze vlotter doorstromen naar de gewone arbeidsmarkt.

Groeiende restgroep

Maar wat met de zwakkere groepen voor wie doorstroming te hoog gegrepen is? Deze groep wordt steeds groter. Zo stelde een collega-trajectbegeleider treffend vast: “Ik heb het gevoel dat mijn cliënten steeds zwakker worden.”

‘Mijn cliënten worden steeds zwakker.’

Toch heeft deze groeiende groep cliënten eigen trajecten nodig: meer en langdurige ondersteuning en meer werkplekken op maat van hun mogelijkheden. Voor hen moeten ze andere instrumenten, projecten en werkvormen inzetten. En laten we eerlijk en realistisch zijn: soms is professionele activering helemaal niet aan de orde.

Minder passende oplossingen

Lees ook

Inclusieve arbeidsmarkt: wel willen maar nog niet kunnen

Niet alleen wordt deze restgroep groter. Het aanbod om deze mensen te begeleiden naar een tewerkstelling op maat wordt kleiner. Er is een tekort aan arbeidsplaatsen binnen de sociale economie. En ook de plaatsen waar mensen zonder geschikt arbeidsmarktprofiel zich kunnen inzetten voor de samenleving, zijn dun gezaaid.

Opnieuw een collega: “Er zijn momenteel geen alternatieven voor deze restgroep, we zijn zelf nog aan het uitzoeken welke alternatieven we kunnen bieden.”

Toch is activering en mogen deelnemen aan de maatschappij ook voor deze groep mensen ontzettend belangrijk. Het zorgt voor structuur, een inkomen en het is belangrijk voor hun eigenwaarde.

Complexe taak

Als trajectbegeleiders vertrekken we vanuit sociale bewogenheid en engagement. We maken mensen die kwetsbaar zijn op de arbeidsmarkt sterker. Om mensen maximaal te versterken, zorgen we voor een brede waaier aan trajecten. We sleutelen ook aan een goede verstandhouding tussen hun cliënt en de werkgevers uit de sociale economie en de privésector.

Die opdracht is complex. Inzetten op oriëntatie van cliënten, op bijbrengen van algemene en specifieke competenties vraagt intensieve, langdurige en creatieve trajecten.

Moeilijk voor kleinere OCMW’s

Die complexe taak doen we in een moeilijke maatschappelijke context. Er is steeds meer creativiteit nodig om dat engagement voor cliënten waar te maken.

‘Op het eerste zicht lijkt dit activeringsbeleid efficiënt.’

Die creativiteit en slagkracht ontwikkelen, is niet evident voor kleine en middelgrote OCMW’s. Daar zijn minder middelen om cliënten een gewaardeerde plek in de samenleving aan te bieden. Kleinere OCMW’s hebben niet altijd een aparte trajectbegeleider. Ze doen beroep op een maatschappelijk werker van de sociale dienst die dat combineert met andere opdrachten. Dat is geen evidente klus.

Alarmbel

Er zijn dus veel redenen om de alarmbel te luiden. Op het eerste zicht lijkt het activeringsbeleid efficiënt. De groep die kan genieten van het stelsel van tijdelijke werkervaring wordt strakker afgelijnd. Lees: de overheid legt lat op vlak van vaardigheden hoger. De groep die hier instroomt, kan een hoger slaagpercentage voorleggen.

Maar daar betaal je een prijs voor. De groep die onder de lat duikt, wordt groter. Zij vinden steeds moeilijker passende oplossingen. En dat is niet juist. Er moeten meer mogelijkheden komen om ook het engagement en de talenten van deze groep uitdrukkelijk te erkennen en waarderen.