Zwerfies
De vrouw is dakloos. De anonieme makers van de pagina op Facebook willen dat ze in het station kan blijven wonen. De vrouw werd al eens de grens over gezet omdat ze een andere nationaliteit heeft dan de Belgische.
De profielfoto bestaat uit een tekening die haar voorstelt terwijl ze gehurkt zit. Achter haar een gestileerde drol. Een verwijzing naar een heus artikel in de regionale pagina’s van een krant waarin staat dat ze overlast veroorzaakt. Bij het artikel staat een foto waarop ze gehurkt wordt afgebeeld over de riool waarin ze haar behoeftes deed.
‘Men maakt van de dakloze een provocerende figuur.’
De foto waarop ze in badjas staat afgebeeld werd ingezonden naar aanleiding van een oproep tot maken van ‘zwerfies’. Hoe compromitterender de houding waarop ze staat afgebeeld, des te meer punten de makers van de pagina aan de fotografen geven. De foto kreeg als opschrift: ‘Haters gonna hate’. Slangtaal om aan te geven dat je gewoon je zin moet doen omdat er altijd wel mensen zijn die kritiek hebben op je gedrag.
De mensen achter de pagina vinden het blijkbaar leuk om van de dakloze vrouw een provocerende figuur te maken. Even provocerend als ze zelf zijn in het overschrijden van de goede smaak.
Fandag
Op een aparte evenementenpagina werd een heuse fandag aangekondigd. 1.100 mensen gaven aan (wellicht voor velen ook als grap bedoeld) dat ze op die bewuste dag in het station samen met haar kwamen vieren en feesten. Andere op foto’s van haar geïnspireerde animatiefilmpjes maken van de vrouw een breakdancer of een slachtoffer van de politie die haar komt oppikken.
Er wordt een prijsvraag uitgeschreven om haar naam te weten te komen. Iemand schrijft in een reactie dat zijn oom haar heeft gekend in een opvangtehuis en dat ze effectief schizofreen is.
‘Wie doet zoiets?’
De makers van de pagina ontwikkelen een heuse webwinkel waar je allerlei dingen zoals buttons en t-shirts kan kopen met daarop opnieuw haar gestileerde afbeelding. Op de keukenschorten prijkt het opschrift: ‘Hier eet men uit de vuilnisbak’.
Het hilarische wordt opgepikt door heel wat jongeren die de pagina liken. Meer dan 1.200. Hier en daar blijkt uit reacties het besef dat deze pagina over de grens gaat van wat kan. De kwinkslag die er telkens wordt aan toegevoegd, wijst op sympathie voor de provocatie. Iemand verwijst ook naar Brussel, waar er wel meer van die stinkerds te vinden zijn. Slechts twee echt kritische bemerkingen.
Wie doet zoiets?
Een collega stuurt me de link door. Van het moment dat ik de pagina zag, lieten de woorden en beelden me niet meer los. Wie doet zoiets? Wat zit er achter? Waarom vinden zoveel jongeren net datgene leuk wat ik, andere collega’s en vrienden van mij, zo verafschuwen. En vooral kan je die jongeren laten inzien dat wat ze doen in eerste instantie niet leuk is voor de dakloze dame?
‘Waarom vinden zoveel jongeren leuk wat ik verafschuw?’
De dakloze vrouw wordt op de pagina omgevormd tot een soort van stripfiguur. Er wordt met andere woorden door het stileren en ontmenselijken een verhouding van grotere afstand gecreëerd. Die afstand zorgt ervoor dat het spotten als niet pijnlijk wordt beleefd.
Als Kwartiermaker probeer ik in de maatschappij ruimte te maken voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Wat hier gebeurt is bijna anti-Kwartiermaken. Een gemeenschap creëren om iemand van uit zijn anders zijn af te zonderen en uit te sluiten.Meer lezen over kwartermaken?
Kwartiermaken
Als Kwartiermaker blijf je steeds proberen om degenen te bereiken die anderen uitsluiten. Je wil niet in de val trappen om hen ook uit te sluiten. Twee collega’s en ikzelf namen daarom via de chat contact op met de makers van deze Facebookpagina. We maakten een afspraak in de stad. Ze komen echter niet opdagen. Ik blijf hen via mijn pagina vragen om toch contact op te nemen. Ze sluiten zich echter af voor elke communicatie.
De rapportages die ik ondertussen bij Facebook doe leveren niets op. Volgens Facebook is de pagina op geen enkel moment in strijd met hun regels rond pesten of het overtreden van de privacy. Ik neem contact op met stadsbestuur en met de privacycommissie. Niets lijkt te helpen om de pagina weg te krijgen.
‘Uiteindelijk haalt Facebook de pagina weg.’
Op een bijeenkomst van de Vlaamse Werkgroep Kwartiermaken spreken we af dat we allen reageren op de pagina, en ze ook zullen rapporteren bij Facebook. We behouden de uitnodiging aan de makers om met ons te praten. We doen beroep op hen om hun creativiteit in te zetten ten voordele van de daklozen. Uiteindelijk houdt Facebook rekening met de grote druk en haalt de pagina weg.
Geen gesprek
De makers van de pagina hebben op geen enkel moment hun anonimiteit prijs gegeven. Een echt gesprek is er nooit geweest. Ik blijf dat jammer vinden.
Ik blijf ook denken aan die vele jongeren die niet hebben ingezien dat deze pagina ver over elke grens van fatsoen is gegaan. Dat ze niet inzagen dat dit een inbreuk was op de privacy van iemand die op geen enkel moment zelf de openbaarheid heeft gekozen.
Ik denk terug aan het filmpje dat ik zag op YouTube. Daarin worden een aantal daklozen geconfronteerd met allerlei lelijke opmerkingen over dakloosheid. Ze reageren gekwetst en verdrietig zoals elk ander mens zou reageren als dergelijke dingen over hen worden gezegd. Het raakt je om die mensen te zien wenen.
Opnieuw mens maken
De stripfiguur terug mens maken door te verwijzen naar haar verhaal, met een eigen verleden en een eigen toekomst. Dat was de bedoeling van het installeren van meer communicatie met de makers van de pagina. Minder afstand en afstandelijkheid tussen mensen, ruimte maken voor verwondering, dat is een remedie tegen cynisme en spot .
‘Dakloosheid vraagt oplossingen.’
Tenslotte: dakloos zijn geeft aan anderen niet het recht om misbruik te maken van de niet zelfgekozen openbaarheid. Dakloos zijn betekent immers dat je door omstandigheden gedoemd bent een openbaar leven te leiden waarin ruimte voor privacy schaars is of zelfs totaal onbestaand. In die zin vraagt dakloosheid oplossingen.
De volgende stap die we gaan ondernemen is dit aan allerlei instanties zoals politie, stadsdiensten, mensen van de NMBS en hulpverleners duidelijk maken aan de hand van overleg. Waardoor we een plan kunnen afspreken waarop deze vrouw minder aan haar lot wordt overgelaten. Een plan waarin ze uiteindelijk ook zeggenschap heeft.
Dakloosheid vraagt oplossingen en als die er zijn is de kans dat onlinepestpagina’s geen voedingsbodem meer krijgen.
Reacties [2]
Het is verschrikkelijk hautain om die vrouw zo in de media op te voeren! Dit zijn ook mensen, en er bestaat een grote kans voor ieder van ons dat ook wij op straat terecht kunnen komen! Eén kleine tegenslag en geen hulp van familie of vrienden, wacht maar af hoe vlug je comfortabele situatie kan veranderen! Niemand zal er voor kiezen, meestal heb je geen keuze! En door alle reacties die je krijgt heb je echt wel goesting om inderdaad gewoon op straat te blijven en geen verbintenis met de maatschappij meer te willen aangaan! Verbaast dat dan nog? Echt waar, is het zo moeilijk om je effe in te beelden hoe jij het er van af zou brengen? Lach maar, maak wat lol en voel je meer dan al die mensen (net als jij!) die gedwongen zijn geweest om alles op te geven! Hopelijk overkomt het je nooit!
Ieder mens heeft recht op privacy, ook deze vrouw!. Mensen die haar uit lachen hoop ik dat hen hetzelfde overkomt of een van hun kinderen. De meeste mensen houden zich overeind met de gedachte dat daklozen het aan zichzelf te wijten hebben dat ze zo leven. Hen belachelijk maken levert toch geen juridische gevolgen op denken ze, omdat deze mensen zich niet makkelijk kunnen verweren. Soms gebeurt het wel dat een zwerver zo iemand op zijn bek slaat en dan gaan ze janken en schakelen ze de politie in die deze burgers dan weer het hand boven het hoofd houdt…. Vaak zijn dat domme mensen met het iq van een garnaal, maar vaak ook vooraanstaanden zoals artsen en politici. De makers van de facebookpagina willen wel hun anonimiteit, terwijl ze die van een ander wel schaden. Ik vind het netjes dat de voorzitter van dit artikel hun naam niet heeft prijsgegeven. Gebeurt dit wel, zou ik best willen dat die pagina gehacked word of dat zij lekker worden gefilmd als ze een foute zet maken.
Zeker lezen
‘Sociaal werk zal meer politiek worden’
Impact van migratie op mentaal welzijn: ‘Kinderen dragen littekens van hun ouders’
Jongeren over gezond leven: ‘Ook wat ongezond is, kan gelukkig maken’
Functionele cookies Always active
Voorkeuren
Statistische cookies
Socialemediacookies