‘Mensen met een handicap systematisch vergeten door beleidsmakers’

Grote groep

Vandaag hebben meer dan 600.000 Vlamingen een handicap. Jaarlijks stijgt dit aantal met 2 procent. Je zou verwachten dat de overheid rekening houdt met de noden en belangen van zo’n grote groep mensen. Het tegendeel blijkt waar.

‘Je zou verwachten dat de overheid rekening houdt met de noden en belangen van zo’n grote groep mensen. Het tegendeel blijkt waar.’

De coronacrisis toont nogmaals dat de rechten van mensen met een handicap geen prioriteit zijn. Het virus dwingt de overheid om constant nieuwe maatregelen te nemen, maar de impact van die maatregelen op mensen met een handicap wordt consequent over het hoofd gezien.

Deuren gesloten

Dat werd bijvoorbeeld duidelijk toen sommige voorzieningen tijdens de eerste lockdown hun deuren sloten. Verschillende mensen met een handicap zagen zich genoodzaakt om thuis bij familie te gaan wonen. Zij moesten echter wel de voorziening blijven betalen, terwijl zorg en ondersteuning werd stopgezet. Onwaarschijnlijk maar waar.

Na veel gelobby van onze kant kregen personen met een handicap een premie om dit te compenseren, maar die financiële compensatie bracht een zware administratieve rompslomp met zich mee.

Waarom kon de overheid niet gewoon de voorzieningen rechtstreeks compenseren en mensen hun budget laten houden? Waarom moet een groep die op dat moment al zwak staat nog eens extra administratieve lasten dragen?

Telewerk persoonlijke assistent

Ook bij de maatregelen over telewerk werd niet op voorhand nagedacht over de gevolgen voor mensen met een handicap. In maart van dit jaar besloot de overheid om het toezicht op verplicht telewerk te verstrengen. Werkgevers moeten sindsdien aangifte doen als een werknemer niet kan thuiswerken.

De persoonlijke assistenten van mensen met een handicap kunnen niet telewerken aangezien zij instaan voor de dagelijkse ondersteuning. Toch werden mensen met een handicap verplicht om zo’n aangifte te doen. Dat moest bovendien via een ongekend en voor sommigen ontoegankelijk online platform.

‘Vrijwilligers mochten meer uren onbelast presteren. Maar niet in de gehandicaptensector.’

Wie dit niet deed, riskeerde een hoge boete. Het creëerde een pak onrust en vragen. Slechts nadat we dit aankaartten bij minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke, kwam er een uitzondering.

Ook het vrijwilligersbeleid toont hoe met mensen met een handicap steeds weer door de mazen van het net vallen. De overheid erkent het belang van de duizenden vrijwilligers die zich tijdens de coronacrisis inzetten. Vrijwilligers mochten daarom meer uren onbelast presteren. Maar niet in de gehandicaptensector. Daar telde deze regeling niet.

Handistreaming

Het is duidelijk dat mensen met een handicap systematisch vergeten worden door beleidsmakers. Nochtans keurde de federale overheid vijf jaar geleden een actieplan ‘Handistreaming’ goed. Ze beloofde handicap systematisch in overweging te nemen bij het ontwikkelen van beleid.

Voor meer dan zeventig beleidsdomeinen zou men nagaan wat de impact is op het leven van personen met een handicap. Handicap moest een vaste plaats krijgen in het dagelijkse beleid.

‘In het federale regeerakkoord is er geen enkele verwijzing meer naar handistreaming.’

België heeft immers in 2007 het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een beperking ondertekend. Met het actieplan engageerde de overheid zich om mensen met een handicap serieus te nemen.

Of in de woorden van Philippe Courard, toenmalig staatssecretaris voor Personen met een Handicap: “Dankzij deze paradigmaverschuiving wordt niet langer verwacht dat personen met een handicap zich aanpassen aan hun omgeving, maar wel dat de beleidsmakers de belemmeringen aanpakken die hun deelname aan het economische, sociale en culturele leven in de weg staan.”

Loze belofte

Mooie woorden. Helaas bleef het daarbij. Uit een overheidsrapport van 2018 blijkt dat slechts voor een beperkt aantal maatregelen effectief onderzocht werd of er een impact was op het leven van personen met een handicap.

Lees ook

Inclusie van personen met een handicap: de wet van de remmende voorsprong

In 2019 concludeerde het Interfederaal Gelijkekansencentrum Unia dat de overheid tussen 2014 en 2019 geen enkele poging deed om ‘handistreaming’ in praktijk te brengen.

Een nieuwe regering biedt normaal nieuwe kansen. Maar in het huidige federale regeerakkoord is er zelfs geen enkele verwijzing meer naar ‘handistreaming’.

Handistreaming. Het woord haalde Van Dale niet wegens te weinig gebruikt. En vandaag is het enkel nog een dode letter op een verouderde webpagina van de overheid.