Meer betaalbare woningen
Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) wil meer betaalbare huurwoningen in Vlaanderen. Daarvoor werkte hij een nieuw subsidiesysteem uit.
Private ontwikkelaars zullen subsidies krijgen om nieuwe sociale woningen, maar ook ‘geconventioneerde’ huurwoningen te bouwen. Die kunnen ze dan via sociale woonmaatschappijen verhuren. De overheid beloont die keuze met een voordeel: de garantie dat de huurprijs betaald wordt.
‘Private ontwikkelaars krijgen subsidies om sociale huurwoningen te bouwen.’
Klinkt goed, maar is ook niet zo nieuw: sociale verhuurkantoren werken al langer op deze manier. Alleen krijgen de professionele vastgoedontwikkelaars er met de nieuwe subsidieregeling nog een fikse bonus bij.
We werken een voorbeeld uit. Danny is eigenaar van een appartement. Hij verhuurt dit via een sociaal verhuurkantoor aan Marleen, een mama met twee kinderen. Als hij rechtstreeks zou verhuren, zou Danny elke maand 900 euro huur kunnen vragen. Omdat het sociaal verhuurkantoor hem veel werk uit handen neemt en de betaling van de huur garandeert, krijgt Danny maar 765 euro.
Veel kleine huiseigenaars vinden dit een goede deal. Meer dan 13.000 huiseigenaars verhuren op die manier één of meerdere woningen.
Nieuwe subsidieregels
We werken verder aan ons voorbeeld. De fictieve, commerciële projectontwikkelaar ‘nv Bouw!’ ziet wel iets in de nieuwe subsidieregeling van de Vlaamse overheid. Deze naamloze venootschap bouwt appartementen waarvoor ze op de huurmarkt elke maand 900 euro huur zou kunnen vragen.
Omdat de nv gebruik wil maken van de nieuwe subsidies mag ze maar 675 euro huur vragen. 675 euro is een pak minder dan de verwachte 900 euro. Toch ziet de ontwikkelaar winst in dit nieuwe systeem. Hoe kan dit? Dankzij extra subsidies.
Verhuren met korting en toch 30 procent meer winst
De extra subsidies van de Vlaamse overheid zorgen er immers voor dat de ‘nv Bouw!’ geen 675 euro per maand kijgt, maar wel 1.035 euro. Dit is elke maand 135 euro meer dan de normale huurwaarde van het appartement en maandelijks 270 euro meer dan kleine huiseigenaar Danny!
‘De bonus voor projectontwikkelaars valt niet te verantwoorden.’
Die bonus voor ‘nv Bouw!’ valt niet te verantwoorden. In een normale huurprijs zijn winst en rendement van eigenaars en projectontwikkelaars immers al inbegrepen. Bovendien zullen de sociale woningen en geconventioneerde woningen meestal doorverhuurd worden door een sociale woonmaatschappij. De kosten voor het beheer van de woningen zijn dus ook niet voor rekening van de projectontwikkelaars. Kleine huiseigenaar Danny heeft daar een korting op de huur voor over. De ‘nv Bouw!’ krijgt hiervoor van Vlaanderen 270 euro subsidie. Meer dan dubbele winst! De kassa rinkelt.
Subsidies die geen blijvend aanbod van sociale huurwoningen garanderen
De Vlaamse regering betaalt deze royale subsidie met geld dat bestemd is voor de klassieke sociale woningbouw. Met dit geld hadden sociale woonmaatschappijen veel nieuwe huizen en appartementen kunnen bouwen. Woningen die ook eigendom zouden blijven van die woonmaatschappijen, en dus voor altijd bestemd zijn voor sociale verhuur.
‘Op het einde van de rit is het geld op en zijn er geen sociale woningen bijgekomen.’
Bij de private ontwikkelaars is dat anders. De minister geeft het geld nu aan woningen die na het einde van het huurcontract niet meer sociaal verhuurd moeten worden. Door de hoge grenzen aan de markthuurwaarde is het bijna ondenkbaar dat diezelfde woningen zonder subsidiëring nog sociaal verhuurbaar zullen zijn, laat staan dat ze geschikt blijven voor ‘betaalbare’ verhuur.
Anders gezegd: op het einde van de rit is het geld op en zijn er geen sociale woningen bijgekomen.
13.000 kleine eigenaars worden in de wind gezet
Bovendien zijn de subsidies er enkel voor grote professionele spelers.
In de nieuwe subsidieregeling huurt de woonmaatschappij de woning van de private ontwikkelaar. De woonmaatschappij verhuurt de woning dan verder aan een sociale huurder. Zoals gezegd: dit systeem bestaat al. Sociale verhuurkantoren verhuren op deze manier 13.000 woningen door aan sociale huurders.
‘Welke eigenaar wil zijn appartementen nog zonder subsidies verhuren aan de woonmaatschappij?’
Het overgrote deel van deze woningen zijn eigendom van particulieren, zoals Danny. Danny verhuurt zijn appartement aan een verminderde huurprijs. In ruil garandeert het sociaal verhuurkantoor dat een deel van de huurprijs betaald zal worden. Maar Danny krijgt geen subsidie, en hij zal onder de nieuwe regeling ook geen subsidies krijgen.
De grote, professionele ontwikkelaars krijgen echter wel een forse subsidie. Deze ongelijke behandeling brengt de sociale verhuring van meer dan 13.000 woningen in gevaar. Welke eigenaar wil zijn appartementen nog zonder subsidies verhuren aan de woonmaatschappij?
Zijn projectontwikkelaars dan niet welkom voor de bouw van sociale woningen? Toch wel. Projectontwikkelaars bouwen nu al via andere regelingen woningen voor sociale verhuur. Deze systemen voorzien echter geen subsidies. Zullen ontwikkelaars nog op deze manier willen bouwen?
Slechts deel van het geld gaat naar kwetsbare huurders
En Marleen en haar kinderen? Als ze in de toekomst een appartement van de ‘nv Bouw’ zou huren, betaalt Marleen 90 euro per maand minder dan wat ze nu betaalt voor het appartement van Danny. Mooi. Maar om Marleen die korting te kunnen geven, betaalt minister Diependaele wel 360 euro subsidies aan de betrokken projectontwikkelaar.
‘Het zijn de bouwpromotoren die met het meeste geld aan de haal gaan.’
Daarmee komt maar een beperkt deel van de subsidies de huurder ten goede. Het zijn de bouwpromotoren die met het meeste geld aan de haal gaan.
Ook voor wie geen betaalproblemen heeft
Bovendien is in dit nieuwe subsidiesysteem de doelgroep van de geconventioneerde huurwoningen zo ruim opgevat dat ook huurders die vandaag geen betaalproblemen hebben, gebruik kunnen maken van het systeem.
Binnen deze doelgroep zal letterlijk geloot worden wie de gelukkige huurder wordt. De uitkomst zou dus wel eens kunnen zijn dat nogal wat huurders niet goedkoper gaan huren, maar misschien wel wat groter of luxueuzer. En dat terwijl de helft van de private huurders vandaag te veel huur betaalt om menswaardig te kunnen leven.
Bovendien is het extra zuur dat een gevraagde harmonisering van de huurprijsberekening voor sociale woningen op de lange baan geschoven wordt. De Vlaamse regering vindt wel financiële ruimte om nieuwe en hogere subsidies aan ontwikkelaars te schenken, maar niet om alle sociale huurders de sociale korting te geven waar ze op basis van inkomen recht op hebben.
En zo blijft de wooncrisis voortwoekeren.
Reacties [5]
Hoe je het ook draait of keert: 500 miljoen euro zal voor het grootste deel in de zakken van bouwpromotoren verdwijnen. Als dit geld toch niet besteed kon worden om nieuwe woningen te bouwen dan had het toch minstens kunnen dienen om renovaties uit te voeren of om isolatieverbeteringen aan te brengen bij woningen van kansarmen. Het geld kon ook gebruikt worden als subsidie om gezinnen op de wachtlijst te ondersteunen totdat ze een woning toegewezen kunnen krijgen. Het geld had ook gebruikt kunnen worden om behuizing of onderdak te voorzien voor de vele honderden daklozen in onze steden. Het laatste waar dit geld voor besteed had mogen worden is om de winsten van de bouwpromotoren te verhogen. Minister Van Dieptendaele kan maar 1 correcte beslissing nemen en dat is de huidige regeling stopzetten en ongedaan maken. Dit niet doen is immoreel en verwerpelijk…
Mijnheer Vaes, door het gecreëerde labyrint met name het participatiedecreet van de minister in kwestie, voorafgegaan door een performantiedecreet, is er opzettelijk een stilstand in het bouwen van sociale woningen gekomen. Tevens is de onophoudelijke stigmatisering van sociale huurders door onze overheid, een bijkomende dam op het realiseren van nieuwe woningen voor wie er zich als bestuur toch zou aan wagen. Weet dat er ook nu massaal verkocht wordt als gevolg van deze malaise. Het moratorium dat ei zo na alle partijen hebben gestemd, is zo lek als een zeef. Dus de woningmaatschappijen zijn helemaal niet alleen verantwoordelijk voor het geld dat niet opgeraakt, de hoofdschuldige is het beleid van de minister, die een verdoken privatisering uitwerkt.
Het is duidelijk dat de Vlaamse overheid het grootkapitaal extra geld toestopt om het blazoen op te poetsen wegens te lang gedraald om de woonnood met de nodige ernst aan te pakken. En ondertussen wordt de kustlijn nog altijd volgestouwd met torenhoge flatgebouwen. En als het licht van de vuurtoren in Oostende om de zoveel seconden de living binnensluipt is het kot te klein. Arm Vlaanderen…
“nogal wat huurders niet goedkoper gaan huren, maar misschien wel wat groter of luxueuzer.” klopt helemaal, zie
https://youtu.be/a7rSzZYH8cg?t=40. Er is bijna geen causaal verband tussen vraag en aanbod en woningprijzen. Wel aan besteedbaar (of leenbaar) gezinsinkomen en huisprijzen.
het klopt m.i. niet dat de sociale huisvestingsmaatschappijen hiermee sociale woningen konden bouwen. Het gebudgeteerde geld wachtte al bijna twee jaar op hen.
Dit is zo erg… En dat terwijl en zo een enorme nood is aan fatsoenlijke woningen . ik stuurde onmiddellijk een mail naar de minister Vandiependaele
Zeker lezen
Evi Hanssen: ‘Palliatieve zorgverleners zijn de vroedvrouwen van de dood’
‘Sociaal werk zal meer politiek worden’
Impact van migratie op mentaal welzijn: ‘Kinderen dragen littekens van hun ouders’
Functionele cookies Always active
Voorkeuren
Statistische cookies
Socialemediacookies