Iedereen jeugdwerker

Ik voel het

Toen ik als 11-jarige met 1.000 andere Dilbeekse Chiro- en Scoutsleden op ons gemeenschappelijke kampterrein meebrulde met “Kadille, ni van moete maar van wille!”, voelde ik het. Toen ik als achttienjarige een maand lang van zes uur ’s ochtends tot zes uur ’s avonds op het speelplein stond en honderden ketten zag stralen, toen voelde ik het. Toen ik als twintiger met vijftien nationaliteiten op een bus de Balkan doorkruiste met circus- en straatanimatie. Toen ik als Chiro-personeelslid meewerkte op 100 jaar Scouting in een vol Heizelstadion vol Vlaamse en Waalse Scouts. Toen voelde ik het.

‘Moeke, waarom kan school niet meer zijn zoals de Chiro?’

Nu voel ik het, wanneer ik een jeugdwerker hoor vertellen hoe hij in elke Stampmedia-workshop vertrekt vanuit het talent in elk kind. Wanneer ik op een studiedag van Formaat en Bazzz jonge moslims hoor vertellen dat ze er voor het eerst ruimte kregen om zichzelf te zijn. Wanneer ik een JES-vrijwilligster hoor vertellen dat ze niet “werkt als jeugdwerker”, maar gewoon “jeugdwerk is”. Dat dat voor haar een manier van leven is. Nu voel ik het wanneer m’n zevenjarige dochter vraagt: “Moeke, waarom kan school niet meer zijn zoals de Chiro? Daar moet ik niet stilzitten, en leer ik toch ook bij …”

Vandaag 12 juni 2018, op ons congres #Jeugdwerkwerkt, waar meer dan 500 jeugdwerkers en andere jeugdwerkexperts verzamelen, voelde ik het opnieuw.

De saus die bindt

Jeugdwerk verbindt mensen in en met de samenleving. Jeugdwerk zorgt ervoor dat je jezelf verbonden voelt en creëert verbindende mensen. Want je mag er gewoon je ding doen. Je krijgt er ruimte om te experimenteren, zelfs met je kop tegen de muur te lopen. Want je mening doet er echt toe, niet pas wanneer je volwassen bent. Want je verlegt er je grenzen, ook die van anderen.

Elk kind en elke jongere mag ‘het’ voelen. Moet dat kunnen voelen. We zijn in Vlaanderen terecht trots op de grootte en de kracht van het jeugdwerk. Maar we staan voor vele maatschappelijke uitdagingen, waarvoor we samen de hielen in de grond willen zetten.

In de genen

Jeugdwerk is speels, vuil, rebels, gedreven… Maar jeugdwerk is bovenal een houding, een manier van leven, denken en kijken. Zet je naast kinderen en jongeren in plaats van erboven, stimuleer hen om een mening te hebben, gebruik de kracht van de groep positief, laat hen verantwoordelijkheid en eigenaarschap nemen, met vallen en opstaan. Niet omdat je dat moet, maar omdat je dat wilt.

‘In het jeugdwerk mag je je ding doen.’

Dat is het DNA van elke jeugdwerker. Hoe zetten we dat DNA in voor een samenleving die kinderen en jongeren actief verbindt en versterkt?

Synergie met succes

Jeugdwerkers volgen kinderen en jongeren in al hun levensdomeinen en werken daarom samen met welzijn, cultuur, onderwijs, werkgevers, politie …

Op die kruispunten bieden jeugdwerkers een meerwaarde en een verschil: ze onderbouwen en tonen de effectieve kracht van jeugdwerk in het omgaan met jongeren. En dat werkt, als ook collega’s uit andere sectoren jeugdwerkers erkennen als experten.Tien ‘lessons learned’ van netwerkorganisaties vind je hier, alvast als inspiratie.

De jeugdwerker in jou

Het is niet de bedoeling dat elke jeugdwerker ook arbeidstrajectbegeleider, straathoekwerker en sociaal werker is. Het zou de vrije ruimte die jeugdwerk biedt, bedreigen.

‘Iedereen moet meer jeugdwerker durven zijn.’

Bovendien brengen kinderen en jongeren veel meer tijd door op school, thuis of op straat dan dat ze in het jeugdwerk zijn. Daarom is het zo belangrijk dat elke leerkracht, elke sportanimator, elke ouder, elke welzijnswerker en elke politieagent – kortom: iedereen die regelmatig met kinderen en jongeren in contact komt – meer jeugdwerker durft zijn. Niet vertrekken vanuit ongelijkwaardige machtsposities, maar vanuit actief eigenaarschap en kritisch burgerschap.

Context die marcheert en rendeert

Beleidsmakers moeten veel meer investeren in kinderen, jongeren en hun organisaties. De overheid moet zorgen voor ondersteuning op die kruispunten: een goed geïntegreerd jeugdbeleid, waarbij niemand verdrinkt in nieuwe structuren en regels. Jeugdwerk moet gezien worden als noodzakelijk. Verstop het niet in het hoekje van vrijetijdsbeleid.

Zo bouwen we aan een samenleving die echt investeert in kinderen en jongeren. Waarin iedereen een rol heeft: jeugdwerkers en hun organisaties, andere sectoren en beleidsmakers. Daarom onze oproep aan beleidsmakers en iedereen die werkt met kinderen en jongeren om hen actief te versterken, ook thuis in hun gezin, in onderwijs, in sport, in cultuur, in welzijn.

Daarom onze jeugdwerkagenda van de toekomst. Te starten vanaf vandaag. Graag samen met jou.