Wat is de inkomensgarantie voor ouderen precies?
De inkomensgarantie voor ouderen (IGO) is een uitkering voor 65-plussers die niet over voldoende financiële middelen beschikken. In ons land krijgen zowat 110.000 mensen deze uitkering.
Mensen die recht hebben op deze uitkering, bouwden tijdens hun carrière niet genoeg pensioenrechten op om een volwaardig pensioen te ontvangen. Ze hebben dus onvoldoende gewerkt of hun overleden partner of zijzelf waren actief als zelfstandige. Hun pensioen is alvast lager dan het minimumpensioen. De overheid past het verschil bij. Het precieze bedrag dat mensen krijgen hangt af van hun gezinssituatie en beschikbare middelen.
‘110.000 ouderen krijgen een extra uitkering.’
Een van de voorwaarden is dat mensen fysiek in België moeten verblijven. Wie naar het buitenland gaat, moet dit vooraf melden aan de pensioendienst. Ook wie langer dan 21 dagen op een ander adres woont, moet dit vooraf melden.
De overheid gaat ervan uit dat wie afwezig is, in het buitenland verblijft en hier dus geen uitkering kan trekken. Overwinteren in Benidorm, Marokko of Zuid-Afrika zit er niet in. Dezelfde regel geldt voor mensen met een leefloon.
Strenge controles op verblijf in het buitenland
Sinds 1 juli 2019 controleert de federale regering strenger op het verblijf van mensen met een IGO-uitkering in het buitenland. Deze beslissing kwam er omdat de pensioendienst fraude had vastgesteld: “De overheid is beducht voor mensen die in België gewoon een postbus hebben maar voor de rest elders verblijven”, bericht VRT.Nws.
Er kwam een nieuw controlemechanisme dat erop moet toezien of mensen in het buitenland verblijven of niet. Zo’n controle verloopt in drie stappen:
Stap 1: Een postbode meldt zich tot drie keer aan bij de gepensioneerde. Als de gepensioneerde tijdens geen enkel bezoek de deur opent, volgt stap 2.
Stap 2: De postbode laat een brief achter die binnen de vijf werkdagen moet teruggestuurd worden naar de pensioendienst. De brief moet ondertekend worden door een beambte van de stad waar de gepensioneerde woont.
Stap 3: Is dit gebeurd dan blijft de inkomensgarantie lopen. Gebeurt dit niet dan wordt de uitkering geschorst.
Niet sluitend
Op het eerste zicht lijkt dat een sluitende controle. Mensen met een IGO-uitkering krijgen verschillende kansen om te antwoorden. Wat is dan het probleem?
‘Het staat als een paal boven water: het controlemechanisme deugt niet.’
Om te beginnen staat er natuurlijk nergens in de wet dat een gepensioneerde met inkomensgarantie thuis moet zijn om de deur te openen voor een aanbellende postbode.
Bij het OCMW in Gent, de plek waar ik werk, zagen we de afgelopen maanden bijzonder veel mensen wiens IGO geschorst werd, terwijl ze naar eigen zeggen wel in het land waren. Met alle die verhalen kunnen we ondertussen een boek schrijven. Maar het staat als een paal boven water: het controlemechanisme deugt niet.
Bel stuk in appartementsgebouw
Ik heb een cliënte in begeleiding die een appartement huurt bij de sociale huisvestingsmaatschappij. De bel in haar blok was drie weken stuk, dat wordt bevestigd door de betrokken huisvestingsmaatschappij. En je kan het al raden: de postbode bood zich net in die drie weken aan. Tevergeefs.
‘De bel was stuk. En je kan het al raden: de postbode bood zich net dan aan.’
Zoals de controle het vraagt, liet de postbode een brief achter. Maar toen ging mijn cliënte van donderdag tot maandag logeren bij haar kleinkinderen in een andere provincie. Ze kon haar bewijsdocument niet tijdig terugsturen naar de pensioendienst. Ze werd geschorst.
Met bewijsstukken en twee bezoeken aan de dienst kon mevrouw de schorsing gelukkig teniet doen. Maar we zijn inmiddels begin februari en tot op heden heeft zij haar uitkering nog niet ontvangen.
In het ziekenhuis en uitkering kwijt
Ander voorbeeldje: een koppel cliënten ontvangt elk een IGO-uitkering. De vrouw werd gecontroleerd en deed alles om in orde te zijn. Meneer heeft naar eigen zeggen nooit een bezoek van een postbode gekregen, noch zat er een brief voor hem in de bus. Meneer werd geschorst.
Volgens de pensioendienst staat het woord van de postbode tegenover het woord van de cliënt. We weten niet wie de postbode is, maar hij is in elk geval niet beëdigd.
‘Een tachtigjarige die slecht ter been is, moet zich door weer en wind verplaatsen om te bewijzen dat hij in het land was.’
Verder horen we veel verhalen over mensen die in het ziekenhuis lagen tijdens de controle. Ook bij hen werd ten onrechte de uitkering geschorst. Een verblijf in het ziekenhuis is niet zo merkwaardig bij 65-plussers. Maar de controle houdt geen rekening met de gezondheidstoestand van de gepensioneerde. Een tachtigjarige die slecht ter been is, moet zich door weer en wind verplaatsen om te bewijzen dat hij toch in het land was.
Hulp van het OCMW
Geschorste gepensioneerden die hun weg een beetje kennen, komen langs bij het OCMW. Als sociaal financieel onderzoek uitwijst dat zij recht hebben op leefloon als voorschot op een IGO-uitkering of tijdens schorsing van het IGO, krijgen ze een leefloon. Bovendien krijgen ze hulp van het OCMW om de schorsing aan te vechten.
‘Geschorsten die hun weg kennen, komen langs bij het OCMW.’
Maar ik moet niet vertellen dat zo’n onderzoek, het schrijven van een verslag om goedkeuring te krijgen voor het verlenen van financiële steun en het regelmatig contact opnemen met de pensioendienst om de stand van zaken te kennen van een dossier, veel werk vraagt. Tijd die ten koste gaat van andere cliënten.
Sop is de kool niet waard
Uit een antwoord op een parlementaire vraag van Groen blijkt dat 83 procent van de geschorste gepensioneerden ten onrechte werd geschorst. Zij hebben dus foutief een maand geen inkomsten gehad, of ze gingen langs bij het OCMW waar een hele administratieve molen in gang werd gestoken. Voor niks.
Ik vraag me echt af of deze controlemechanismen wel nodig zijn. Als slechts 17 procent terecht worden geschorst, hoeveel brengt dit dan op? En vooral: hoeveel kost het de overheid om al die foute beslissingen terug recht te zetten?
‘Postbodes vallen zelfs mensen van boven de tachtig jaar lastig.’
Nog een kleine kanttekening. Blijkbaar is de burger ervan overtuigd dat het vooral buitenlanders zijn die met ons geld in hun land gaan wonen. Maar VRT meldde “dat de laatste drie jaar vooral inbreuken werden vastgesteld bij 1.100 Belgen, 200 Marokkanen en zowat 110 Turken.” Dat wordt bevestigd door de verhalen en het aantal aanmeldingen die wij sinds vorige zomer bij het OCMW zien: vooral de mensen die het spel eerlijk spelen, zijn de sigaar.
Wat moet er gebeuren?
Dat controle nodig is, wil ik nog geloven. Maar zorg dan voor een ander en eerlijk controlemechanisme. Eentje dat zorgt dat de informatie van ziekenhuizen meteen bij de pensioendienst belandt. Zo vermijd je dat zieke 65-plussers ten onrechte worden geschorst.
Verder lijkt het me ook zinvol om mensen in slechte gezondheidstoestand en mensen ouder dan 75 jaar vrij te stellen van controle. Nu vallen de postbodes zelfs mensen van boven de tachtig jaar lastig. Laat alle anderen proactief bewijzen dat zij in het land verblijven, bijvoorbeeld met een maandelijkse meldingsplicht via briefverkeer, in plaats van via een postbode die voor deze nieuwe opdracht niet eens beëdigd werd.
Het is daarom goed dat na protest van politici, armoedebeweging en seniorenverenigingen minister van Pensioenen Daniel Bacquelaine (MR) beslist heeft om de controleprocedure te herbekijken. Ik ben benieuwd wanneer dit tot resultaat zal leiden.
Reacties [9]
Logisch dat ouderen worden geholpen toch zijn er enkelingen die de gaten in ons systeem kennen .voor langere tijd naar buitenland gaat of die nepadrrs hebben om te kunnen profiteren
Ik ben volledig doof ,en woon alleen .Postbode komt langs tussen 11:00 u en 15:00 u. Nieuw is dat het verblijfsbewijs niet door de postbode wordt bezorgd maar door een postbode met bestelwagen van de pakjesdienst ,geen vaste uren. Deze vraagt : bent U deze persoon ? en je tekend af. Mogelijks is een enkelband zoals een politica die vraag stelde over deze nieuwe maatregel welke ook door bepaalde consumenten behartigde instellingen als niet wettelijk zijn in federaal parlement aan
de minister
destijds was het normaal dat bij kleine zelfstandigen de vrouw haar man hielp in de zaak. Gevolg je bouwde zelf geen pensioen op als meewerkende echtgenote en huisvrouw.
Wanneer na 20of 30jaar je huwelijk spaak liep was het te laat om zelf nog een pensioen op te bouwen metaalsector gevolg dat je nu gevangen zit door deze absurde wetgeving. Je kan niet naar het buitenland bij je kinderen of kleinkinderen uit schrik voor deze controles.
Mijn moeder is ook aangewezen op een IGO bijpassing. Eind 2018 kreeg ze een brief die door de gemeente moest afgestempeld worden als bewijs dat ze in België verblijft. De gemeentelijke beambte bezorgde de brief een dag te laat aan mijn moeder met een motivatie gericht aan de pensioen dienst dat de laattijdigheid hun fout was en moeder geen schuld trof. Desalnietemin werd moeder ten onrechte geschorst . Na een klacht kreeg moeder het bericht dat dit niet herzien kon worden.
Ikzelf heb de diensten gecontacteerd en snel werd duidelijk dat moeder geen enkele schuld trof. Met veel excuses kreeg ik te horen dat het een vergissing was en alles in orde zou komen. 3 maanden later werd dit rechtgezet. Moeder kreeg nooit excuses en blijft achter met schrik. Een daguitstap net over de grens met een van de kinderen durft ze niet meer aan want ze is overtuigd dat ze dit op voorhand moet aangeven… In welke samenleving zijn we terecht gekomen? De zwaksten moeten met alle middelen uit het systeem??
Geachte, de aanvullende IGO-uitkering is een pure Belgische uitgave. Het gaat hier om een bestaansmiddelenafhankelijke en woonplaatsgebonden bijstandsuitkering. De IGO en het leefloon zijn eigenlijk op dezelfde leest geschoeid, met dat verschil dat het leefloon enkel een minimumleeftijd kent en rekening houdt met netto bestaansmiddelen.
Tenslotte gaat de IGO om een non-contributieve uitkering die is ingeschreven in bijlage X van de VO 883/2004. Zie in deze ook art. 70 van de VO 883/2004. Tenslotte de controle van het verblijf gebeurt 1 maal per jaar. In dit artikel is er sprake van “bijvoorbeeld met een maandelijkse meldingsplicht via briefverkeer, in plaats van via een postbode die voor deze nieuwe opdracht niet eens beëdigd werd.”
Een meer billijke oplossing lijkt me dat het huidige systeem ofwel verfijnd wordt of vervangen wordt door aangetekende zending waarbij bij afwezigheid het dossier voor sociaal onderzoek naar de verblijfsstatus wordt overgemaakt aan het OCMW, mits vergoeding
Het zijn simpele geesten die dergelijke pestmaatregelen uitvaardigen , en getuigd van geen vakmanschap en kennis van de maatschappij, weg met zulke nietsnutten!
Bij iemand met een leefloon snap ik het ergens wel, dat ze niet in het buitenland mogen verblijven gedurende lange tijd. Zeker binnen het perspectief van waaruit men momenteel over het leefloon denkt. Die 850 euro, niet eens genoeg om je woonkost te betalen in Gent, krijg je onder voorwaarden. Bv bereid zijn te werken.
Maar een gepensioneerde? Wat maakt het uit waar die verblijven? Het kost de overheid toch geen halve eurocent meer als een oudere bv. in Benidorm woont? Voor die oudere misschien een manier om minder aan reuma te lijden (en dus minder te kosten). Plus het zijn de laatste jaren van de mensen hun leven… mag het wat humaner, ja? Dit is toch gewoon pesterij, zodat mensen terugschrikken om IGO aan te vragen? Terwijl ik in mijn werk ervaar dat er heel veel ouderen dit niet doen, uit fierheid of angst dat dit verrekend wordt op hun kinderen. Men zou dus eerder iets moeten doen om die mensen aan te moedigen.
En moeten die met hun miljarden belastingsvoordeel zich ook melden?
Zelfde met mensen die via fod personen met een handicap invaliditeit trekken omdat ze bijvoorbeeld zelfstandige waren, geboren werden met een beperking, of niet genoeg dagen wisten te verzamelen alvorens het lef te hebben beperkt te worden … Ook zij zitten gevangen of rechtloos indien ze het in hun hoofd halen te emigreren of op reis te vertrekken spontaan … Vrij verkeer van goederen is meer en feit dan voor mensen op deze manier, of hoe beperkingen vanuit idiote regels mensen levenslang weten te gijzelen en pesten! En dan verzinnen anderen luxebestaan in hangmatten terwijl je gewoon gevangene bent van de staat op alle vlakken!
Is deze regel wel wettelijk, ongelooflijk een postbode is toch niet beëdigd, heeft bij mijn weten nooit een belofte van eerbaarheid, moeten afleggen ….en zoals hier in Antwerpen en andere steden de postbodes steeds veranderen???? gewoon Kafkiaans …waarom de parkwachter niet of straatveger ….schandalig en op politiek vlak zijn ze met te weinig …..echt mensonwaardig
Zeker lezen
Sociaal werk op het platteland: ‘Voor sommige cliënten is schaamte het grootste probleem’
Wat kan de lokale politiek aan armoede doen? ‘Regels strenger maken is niet altijd de oplossing’
Voedselonzekerheid: in het spoor van kwetsbare bewoners in Antwerpen-Noord
Functionele cookies Altijd actief
Voorkeuren
Statistische cookies
Socialemediacookies