‘Waarom vragen jullie aan mij om juf te worden?’

Onverwachte vraag

“Hé, wil jij geen juf worden op mijn school?”

Het is mijn eerste namiddag op de kinderwerking waar ik als onderzoeker een activiteit organiseer. Twee enthousiaste 11-jarigen fietsen een toertje om me heen.

‘Jij hebt de huidskleur van een juf.’

“Juf worden?” Een beetje verbaasd door de onverwachte vraag, en toch ook wat gevleid, draai ik me om. De jongens remmen bruusk en plaatsen met stoere blik een voet op de grond.

Lerarentekort

“Ja, wij gaan om de hoek naar school, we hebben gelijk wel vijf leerkrachten te kort. Vijf, hè”, benadrukken ze bijna in koor.

“Oh, dat is niet fijn.”

“Sowieso niet, we moeten nu al heel de tijd taakjes maken.” Uit hun scheefgetrokken lippen leid ik af dat ze de taakjes kunnen missen als kiespijn.

“En waarom vragen jullie aan mij om juf te worden?”

“Euh, jij hebt de huidskleur van een juf”, antwoordt de ene op een toon die me duidelijk maakt dat ik een domme vraag stelde. “Sowieso”, beaamt de vriend. “En die kleren, je kan zelfs in die kleren komen.”

Jobaanbieding

Nog steeds half verstomd door de spontane jobaanbieding en, toegegeven, ook in twijfel of ik de opmerking over mijn kleding als compliment moet zien of net niet, wil ik hen tegenspreken.

‘Ik wil zeggen dat iedereen leerkracht kan worden, dat je daarvoor geen witte huid moet hebben.’

Ik wil zeggen dat iedereen leerkracht kan worden, dat je daarvoor geen witte huid moet hebben. Maar ik slik mijn woorden in, want ik weet beter. Tal van verhalen en onderzoeken tonen de discriminatie van kwetsbare jongeren en jongeren met donkere huidskleur in het onderwijs aan.

Daarnaast geldt in veel scholen een verbod op het dragen van een hoofddoek voor de klas. Het tienermeisje dat even later vol overgave de groep bijeenroept, kan in deze wereld waarschijnlijk geen leerkracht worden.

Pijnlijk hip

Het is niet de eerste keer dat kinderen me de discriminerende realiteit van alledag zo onder de neus wrijven.

‘Het is niet de eerste keer dat kinderen me de realiteit zo onder de neus wrijven.’

Een paar maanden voordien sprak ik met een groepje kinderen over burgerschap en hoe zij dat ervaren. We tekenden ook burgers. Ik had daarvoor een hele doos kleurtjes meegenomen. Kleuren in alle tinten, aangevuld met een aantal speciaal aangekochte potloden die zorgen voor een zo groot mogelijke variatie aan huidskleuren.

Het concept kwam pas recent op de markt, toen de commerciële wereld bleek door te hebben dat niet iedereen de kleur heeft van een lichtroze zalm.

Onaangeroerd

Veel kinderhanden later liggen de potloden echter nog steeds te blinken in het doosje. Ze zijn niet eens geschaafd of gekneusd, zoals je zou verwachten van potloden op reis doorheen kindertekeningen.

Lees ook

‘Het incident met meester Jan is één van de kwetsuren die ik opliep’

Ze liggen pijnlijk onaangeroerd in het bakje. Alsof ze een symbool zijn voor al het niet-witte of lichtroze talent dat in onze samenleving leeft. Een potlood voor de presentator die de kinderen nooit te zien krijgen op tv, een wasco voor de juf die nooit voor de klas zal staan.

Een pennenzak vol leven en ambitie die als vanzelfsprekend onderaan de boekentas blijft zitten, naast het handboek met rolmodellen waar veel kinderen zichzelf niet in herkennen.

Ik voel me er ineens wat onbeholpen bijstaan op dat pleintje. Met een blos op mijn zalmroze, bevoorrechte kaken. Ik moest de kinderen niet eens een vraag stellen. Je zou je kunnen afvragen wie hier de onderzoeker is. Als vanzelf duidden zij mij de wereld aan.