Mijn held is een hulpverlener

Het zal wel

Dat je als lezer kritisch de titel bekijkt en je er van alles bij voorstelt, overkwam me ook. Fanny Matheusen verwachtte dit en maakt er in een kort hoofdstuk van ‘Mijn held is een hulpverlener’ komaf mee.

Dat ze ons helden noemt, helpt al wel. Het zorgt voor verbinding en een feel good factor en tegelijkertijd voor de typische Vlaamse tegenstem: “Ja ja, ’t zal wel.” Maar Fanny maakt er graag komaf mee en speelt ook met die instelling waardoor het boek erg aangenaam leest. Ze gebruikt daarvoor verschillende leesniveaus gaande van praktische ideetjes tot houdingstips en eerder theoretisch achtergronden. En dat verheldert.

Kruispuntdenken

Inhoudelijk maakt ze werk van een stevige contextanalyse, ze geeft ook weer wat haar positie is. Daarmee kennen we haar perspectief, we kunnen inschatten op welke kruispunten zij zich bevindt en dat helpt.

‘Het kruispuntdenken is een belangrijke tool.’

Het kruispuntdenken is immers een belangrijke tool voor een superdiverse hulpverlening of zorg. Dat is denken in termen van en-en, maar vooral kijken naar de context en situatie van een hulpvrager.

Catchy

Verder lanceert de auteur een paar catchy letterwoorden. Love, Peace and I-scream staan voor houdingsaspecten, vaardigheden en persoonlijke aandachtspunten van de hulpverlener. Het zijn kaders die tegelijk handvaten zijn om naar jezelf en je handelen te kijken.

Ze zijn bruikbaar als individu maar ook als tools voor intervisie. Het zijn triggers voor het denken en handelen. We geven er één weg: Love staat voor Lef, Ootmoedigheid, Verbeelding en Erkenning. De valkuil van meligheid en New Age-lichtheid ligt daarmee wijd open maar Matheusen weet die te ontwijken.

Basis

De basis voor divers hulpverlenen ligt bij de hulpverlener zelf, dus ook daar staat de auteur uitgebreid bij stil. Wat zijn mijn roots, waarden, overtuigingen? Hoe ga ik daarmee om als ik de ‘ander’ ontmoet?

‘Wat zijn mijn roots en waarden als hulpverlener?’

Het zijn belangrijke vragen die aan bod komen en je kritisch naar jezelf doen kijken. Hoewel de Matheusen benadrukt dat dit een element van zelfzorg is en dus niet van zelfdestructie.

Tussen deze handvaten worden vaak nog andere kaders gepresenteerd, die af en toe nuttig zijn voor de praktijk en het denken. Af en toe en niet altijd, want hier komt de enige kritische noot in deze recensie, het zijn er wel veel.

Na één lezing heb ik alleszins niet het gevoel dat ik het boek onder de knie heb en alle kaders kan gebruiken, of ze zelfs maar herinner. Maar daar is iets aan te doen: herlezen, soms grote blokken, soms kleine hulpstukken. Het boek hoort daarom niet in een bibliotheek maar is goed om bij de hand te hebben en af en toe vast te pakken. Naar aanleiding van een concrete case of gewoon voor de leut. Je haalt er wel iets uit.

Practice-based

Fanny Matheusen heeft veel ervaring. Dat blijkt. Haar kaders zijn getest en komen niet louter voort uit theoretische beschouwingen. Ze zijn een vorm van practice-based evidence.

‘Een vorm van practice-based evidence.’

Voortdurend weet de auteur op deze manier af te wisselen en te boeien. Ze slaagt erin om verbinding te maken met de lezer en om deze te doen verder lezen. Zelfs als je het boek een tijdje opzij legt, komt het terug in je gedachten en vraag je je af: waar heb ik dat boek weer gelaten?

Superdiversiteit en divers hulpverlenen zijn in en zorgen voor veel leeswerk. Zie ook de vele bijdragen op Sociaal.Net. Maar dit boek steekt er wat mij betreft bovenuit.

De toon bevalt me nog het meest, een zekere serieux maar ook veel humor en lichtheid. En zo zijn er veel gevonden evenwichten te noemen. Ik ben geen hulpverlener maar ik heb blijkbaar wel een nieuwe held(in). Een must read dus.