De vintage werknemer

Langer werken

Tot voor kort werd het vervroegd afronden van de loopbaan aangemoedigd en beloond. Het werd beschouwd als een verworven recht.

Dat beleid kwam onder druk te staan door de vergrijzing en ontgroening van de samenleving. De financiële crisis en de stagnerende economische groei maken vervroegd vertrek financieel onhoudbaar. Langer werken is noodzakelijk.

‘Langer werken is noodzakelijk.’

Dit boek situeert zich in die context. De auteur benadrukt dat ‘de oudere werknemer’ niet te definiëren valt. Individuele verschillen inzake flexibiliteit en levensdynamiek zijn zo groot dat je hooguit een aantal kenmerkende elementen kan beschrijven.

Om die gevarieerde groep van werknemers toch te benoemen, koos de auteur voor de provocerende term ‘vintage medewerkers’.

Remotie

De opgang van talent- en competentiemanagement is ook Anita Stevens niet ontgaan. Het vormt de rode draad doorheen dit boek.

De auteur vertrekt vanuit de visie dat ontslagervaringen meestal verlieservaringen zijn. Die moeten verwerkt zijn vooraleer uitgekeken kan worden naar nieuwe beroepsoriëntaties.

In functie van die heroriëntering van vintage medewerkers worden de nadelen beschreven van enveloppe-gefinancierde sectoren en gestaag oplopende en aan anciënniteit gekoppelde loonbarema’s.

Ouderdom wordt gedifferentieerd benaderd met aandacht voor de chronologische, biologische, psychologische en sociale leeftijd. Er wordt afgerekend met aantal vooroordelen tegenover oudere medewerkers.

Er is aandacht voor remotie. Daarbij zetten werknemers op verschillende vlakken een stap vooruit door op de werkplek een stap achteruit te zetten.

Loopbaanmarathon

Arbeidsomstandigheden en een mensgericht bedrijf vormen de primordiale factoren om langer en gemotiveerd aan de slag te blijven, ook in het tweede deel van de loopbaanmarathon.

Zelfsturingsmogelijkheden, waardering en getalenteerde leidinggevenden zijn belangrijke kritische bedrijfsfactoren.

De troeven van vintage medewerkers worden benadrukt: ze kunnen zelfstandig werken, hebben ervaring, kunnen verantwoordelijkheid aan, zijn loyaler, kunnen relativeren en stralen meer geloofwaardigheid en vertrouwen uit.

Voldoende reserves

De loopbaanmarathon moet voldoende reserves voorzien voor de tweede helft van de wedstrijd. De citroenloopbaan wordt verbannen.

De individuele werknemer krijgt in het boek een aantal tools aangereikt om zichzelf en zijn talenten beter te leren kennen. Hierbij worden inzichten geïntegreerd vanuit mindfulness. De echte deskundige om stress en vermoeidheid te herkennen is de medewerker zelf.

‘De citroenloopbaan wordt verbannen.’

Ook de leidinggevende wordt op zijn verantwoordelijkheid gewezen en moet signalen van werkstress en burn-out vroegtijdig opmerken. Bedrijven moeten daar ruimte en tijd voor vrijmaken. Dat valt samen met cultuurwijziging en bewust investeren in duurzaamheid.

Werkgoesting

Op werkgoesting staat geen leeftijd. Goesting is gebaseerd op het kunnen aanwenden van de eigen talenten en een persoonlijk betekeniskader terugvinden in de waarden van het bedrijf of de organisatie.

Interne loopbaanbegeleiding en permanente opleiding vormen de fundamenten voor langdurige werkgoesting. Medewerkers dingen laten doen waar ze goed in zijn, verhoogt productiviteit en tevredenheid en verlaagt ziekteverzuim.

‘Op werkgoesting staat geen leeftijd.’

Organisaties die oog hebben voor ecologische, maatschappelijke en menselijke belangen kunnen het verschil maken. Vertrouwen, verbinding en veerkracht worden naar voor geschoven als voorwaarden voor langer en gelukkig werken.

Maatschappelijke context

De auteur besteedt ook aandacht aan de maatschappelijke context. Zo wordt gepleit voor verandering op de arbeidsmarkt. Vanuit talentengericht onderwijs kunnen doorstromen naar een duurzame en maakbare beroepscarrière biedt meer garantie op langer en gelukkiger werken.

Tenslotte wordt de vraag gesteld naar aanpassing van ontslagregelingen en de werkloosheidsval. Het invoeren van de loopbaanrekening is een prioriteit.

Tips en tricks

Het boek biedt vooral tips en tricks aan voor medewerkers en werkzoekenden. Het richt zich minder op een concreet aanbod voor bedrijven en organisaties.

‘Dit boek verdient een plaats in elke HR­-bibliotheek.’

Naarmate het lezen van dit boek vordert, stijgt de waardering. Voor leidinggevenden en HR-medewerkers valt hier heel wat te rapen mits ze de vertaalslag kunnen maken naar de eigen organisatie, en naar medewerkersbegeleiding in het bijzonder.

Heel wat inzichten en theoretische benaderingen passeren de revue. Soms worden de auteurs of geestelijke eigenaars ervan onvoldoende gesitueerd en geciteerd. Op het einde van het boek worden nog enkele levensbeschouwelijke overwegingen en politieke aanbevelingen meegegeven die geen echte meerwaarde vormen.

Maar voor alle duidelijkheid: dit boek verdient een plaats in elke HR­-bibliotheek.