Job in de sociale sector
Ik ben 28 jaar en studeerde vijf jaar geleden af als master in de klinische psychologie. Ik heb zelf een psychische kwetsbaarheid.
‘In de sociale sector wordt kwetsbaarheid, nog meer dan in andere sectoren, gezien als iets dat de professionaliteit in de weg staat.’
Ik droom van een job in de sociale sector, maar het lukt me niet die droom te realiseren. Toch heb ik veel kennis en kwaliteiten om met cliënten te werken of een team te leiden.
De voorbije jaren solliciteerde ik voor zo’n honderd functies. Die sollicitaties combineerde ik met gevarieerd vrijwilligerswerk. Ik volgde vakpublicaties op en leerde het terreinwerk beter kennen. Mijn vrienden die samen met mij afstudeerden, wandelen vlotjes binnen bij boeiende werkgevers, veelal zonder die vrijwilligerservaring of bijgespijkerde kennis. Ik bleef langs de zijlijn staan.
Authenticiteit
Toch ben ik ervan overtuigd dat ik een waardevolle collega kan zijn. Dat ik moeilijk aan een job kom, heeft te maken met het selectieproces dat bij mij moeizaam loopt.
Personeelsverantwoordelijken en teamcoaches weten niet goed in welk schuifje ze me moeten plaatsen. Ze schatten me ‘anders’ in. Bij minstens de helft van de plekken waar ik solliciteer, wordt mijn psychische kwetsbaarheid gebruikt als een reden om me niet in dienst te nemen. In de sociale sector wordt kwetsbaarheid, nog meer dan in andere sectoren, gezien als iets dat de professionaliteit in de weg staat.
Velen adviseerden me om een ‘rolletje’ te spelen, wil ik ergens aan de bak komen. Maar ik vind het belangrijk om ook in een selectiegesprek eerlijk en oprecht te zijn. Dit probeer ik te doen zonder de schijnwerper op mijn kwetsbaarheid te zetten of als iets negatiefs te framen. Ik toon me zoals ik ben.
Mijn authenticiteit ervaar ik als een grote kracht. Authenticiteit werkt ook bij hulpverlening: ik merk dat kwetsbare mensen mij vertrouwen. Ik ben betrokken, ga niet boven hen staan en behandel hen als gelijkwaardig. Ik erken onrecht, benoem mijn eigen twijfels zonder uit mijn ondersteunende rol te vallen.
Snel oordeel
Tijdens een sollicitatiegesprek roept die authenticiteit aan de andere kant van de tafel vaak wantrouwen op. Ik verdwijn snel in de schuif van kwetsbaar en dus ‘niet sterk genoeg’. Mede door mijn gevoeligheid, staan mijn voelsprieten tijdens zo’n selectieproces ultrascherp. Ik ervaar het meteen wanneer mensen een oordeel vellen nog voordat ik mijn verhaal goed en wel kan vertellen. Voel ik dat wantrouwen in de lucht hangen, dan smelt mijn motivatie als sneeuw voor de zon.
‘Authenticiteit roept aan de andere kant van de tafel vooral wantrouwen op.’
Dit zegt natuurlijk iets over mij en mijn kwetsbaarheid. Het is een vervelende eigenschap waaraan ik moet werken. Maar dit wil niet zeggen dat ik mijn job niet goed doe eens ik word geselecteerd.
Na een bericht dat ik niet weerhouden werd, vraag ik steeds feedback. Vaak volgden “te onzeker” of “te weinig zelfvertrouwen” als antwoorden. Soms volgde zelfs de commentaar dat ik steeds opnieuw mag solliciteren, zodra ik elders mijn ervaring en zelfvertrouwen opgekrikt heb. Het voelt dan alsof ze wel in me geloven maar geen energie in me willen steken.
Sollicitatievaardigheden verbeteren
Ik solliciteerde ook bij de overheid. Zij selecteren op een meer gestandaardiseerde en objectieve manier. Antwoorden van de sollicitant worden ingeschaald op basis van het gewenste antwoord. De ondervrager moet zich aan strikte scripts houden, zoals “maximum tweemaal doorvragen op manier x”.
‘Ik ervaar dat de sociale sector te weinig ruimte biedt voor de talenten van kwetsbare mensen.’
Ook hier bots ik tegen grenzen: mijn antwoorden zijn vaak ‘out of the box’. Of ik begrijp de lichaamstaal van de interviewer verkeerd wanneer deze zich aan strikte regels houdt zonder natuurlijke interactie. Daar kreeg ik al te horen dat mijn gesprekspartner eigenlijk wel overtuigd was van mijn mogelijkheden, maar dat men me niet kon weerhouden vanwege de procedure.
“Je moet meer sollicitatievaardigheden ontwikkelen”, was de feedback. In plaats van me verder te verdiepen in het vakgebied en de vaardigheden van de jobs waarvoor ik solliciteerde, moest ik opnieuw een sollicitatietraining volgen. Nochtans ken ik daar ondertussen alles van: ik volgde twee jaar intensieve jobcoaching en ben intussen vrijwillig mentor in een project waarbij ik andere mensen aan werk help.
Big problem
Ik maak deel uit van verschillende minderheidsgroepen. De laatste jaren verdiepte ik me in diversiteit, intersectionaliteit en de mechanismen achter structurele uitsluiting. Wat ik ervaar, gaat over uitsluiting van mensen op het spectrum van psychische kwetsbaarheid. Ik leerde dat minderheidsstress ervoor zorgt dat mensen uit minderheidsgroepen met meer psychische problemen kampen.
‘Nieuwe ervaringskennis lanceert ook nieuwe dynamieken.’
Ik ervaar dat de sociale sector te weinig ruimte biedt voor de talenten en kennis van deze mensen. Dat is een groot probleem voor een werkterrein dat strijdt tegen uitsluiting.
Buiten de lijnen
Bij het zoeken naar nieuwe personeelsleden wordt er steeds een profiel aangemaakt van de toekomstige werkkracht. Tijdens het sollicitatiegesprek wordt afgetoetst in welke mate de kandidaat matcht met dat profiel. Heel wat mensen kleuren door bepaalde eigenschappen buiten die gewenste lijntjes: een psychische kwetsbaarheid of een trauma, een handicap, een andere genderidentiteit of andere huidskleur.
Veel sociaalwerkorganisaties hebben het moeilijk om in hun aanwervingsbeleid die eigenschappen de juiste plaats te geven. Ze worden vaak als iets moeilijks of problematisch gezien. “Want wie buiten de lijntjes kleurt, vraagt extra energie,” zo wordt gedacht.
De slimme sollicitant moet onvermijdelijk besluiten: “Wie solliciteert in sociaal werk, zwijgt beter over de eigen kwetsbaarheden.” Ik vind dat pijnlijk, niet alleen voor mezelf maar ook voor de identiteit van sociaal werk.
Eigen boezem
Op die manier blijft de meerwaarde van die extra eigenschappen in de schaduw staan. Want nieuwe ervaringskennis lanceert ook nieuwe dynamieken en perspectieven in de organisatie. Die kans blijft nu te vaak onbenut.
Gelukkig staat diversiteit vandaag hoog op de agenda. De sociale sector moet de hand in eigen boezem steken rond diversiteit in de eigen teams. In visieteksten pretendeert ze diversiteit belangrijk te vinden, maar mijn ervaringen tonen het tegendeel.
Reacties [21]
Wat een goed en genuanceerd artikel! Het is zo jammer dat teams mensen die ‘anders’ (lees: authentiek) zijn discrimineren, terwijl ze net die mensen nodig hebben om betere zorg te bieden. Helaas kunnen vele zorgverleners in de zorgsector niet zo goed zorgen, omdat ze moeilijk connectie kunnen leggen met hun cliënten. Ze hebben weinig inzicht in structurele uitsluiting, voelen hier geen aansluiting mee, hebben weinig eigen ervaring of dieper inzicht hierin. Ze hebben vaak ook geen inzicht in hun eigen privileges, stellen zich daardoor verheven op als ‘gezond’ en ‘sterk’ terwijl de cliënt ‘zwak’ en ‘anders’ is, en de dynamiek die dat met zich meebrengt isoleren de cliënt net meer. Meer diversiteit in zorgteams zou er juist voor zorgen dat er betere zorg kan worden geboden. Vele teams zijn grotendeels wit, middenklasse, neurotypisch, cis, cultureel christelijk, able-bodied – en vragen van de minderheid aan zorgverleners die ‘anders’ zijn om zoveel mogelijk in te blenden in dit plaatje.
Juist ervaringsdeskundigen kunnen meer bereiken bij behandelingen.
Ik kan je doorverwijzen naar een psychologenpraktijk die out of the box bedrijf voert. Bij interesse mag je mij een pb sturen.
Ik denk dat de sociale sector baat heeft bij mensen die out of the box denken. Maar als je met zeer kwetsbare mensen werkt moet je tegen een stoot kunnen en op dat ogenblik afstand nemen van je eigen kwetsbaarheid. Als je daarin slaagt is er volgens mij geen probleem
Ik herken de situatie al ‘zonder noemenswaardige psychische problematiek’. In mijn werkzoektocht de laatste maanden struikelde ik dikwijls zelf over de klassieke aanwervingsmanieren in de sociale sector, die voldoende bewezen zijn niet te werken. Als je nog meer uit de band springt is het nog moeilijker. Veel kan veranderen door aan de procedures te werken. Zelf heb ik ooit kwetsbare mensen aangeworven door in de sollicitaiteprocedure naar hun sterkste momenten te vragen en daarin naar kwaliteiten te zoeken. Zich richten op problemen of zwakheden is niet nuttig in zo’n procedure tenzij de vraag welke ondersteuning je nodig hebt om optimaal je sterktes te kunnen inzetten. ..
Ik heb ASS en geen sociaal werk gestudeerd. Ik zoek ook regelmatig vrijwilligerswerk in deze sector, omdat kwetsbare groepen te leren opkomen voor hun rechten, digitale vaardigheden wil aanleren, administratie voor hen vereenvoudigen,… maar ik bots op vooroordelen, want mensen willen me tegen teleurstellingen beschermen. Terwijl ik out of the box oplossingen wil bereiken, maar iedereen vind me te controversieel.
Zeer herkenbaar… Mensen oordelen vlug en zeker in die sector. Ik maakte enkele jaren geleden bij start van mijn studies van sociaal werk een werk rond stigmatisatie bij psychiatrische patiënten. Hieruit bleek dat de mensen die hierrond werkten zelf negatiever staan ten opzichte van de problematiek dan de gewone maatschappij. Misschien dat er in de studies hier ook wel wat aandacht mag aan worden besteed!
Hallo, je mag inderdaad jezelf zijn maar vergeet niet dat je ook een rol opneemt wanneer je in dienst gaat bij een organisatie of bedrijf. Je dient je te conformeren aan de rol die wordt verwacht. Misschien vormt je eerlijkheid hierin een verkeerde verwachting…vrezen je dat je niet genoeg kan/ wil conformeren…..een job gaat immers ook over je presteren in een bepaalde rol. Misschien kan je hier meer de nadruk leggen bij een sollicitatiegesprek. Veel succes!
Heel herkenbaar , nog veel werk aan de winkel rond diversiteit. Inderddad zoals het spreekwoord zegt “bij de chefkok met michelinsterren, eet men uit blik thuis”. En dan maar puchen naar werk, de sociale zekerheid afschaffen,… Eigenlijk zou men eens moeten leren de mensenrechten, grootwoord he, in kleine dagelijkse daden toepassen, wie weet is dit de remedie tegen geweld en losgeslagen politici.
Perfecte analyse en systeemkritiek, Stefanie! Iedereen weet het, maar wie durft het hardop te zeggen? Wij zijn allemaal kwetsbaar, wij hebben allemaal onze kwetsbaarheden, echt allemaal! Blijf schrijven en jezelf uitspreken. Je woord is je kracht. En vooral, blijf jezelf, vervreemd niet van jezelf, jij hoeft niet te veranderen, je hebt gelijk.
volledig met ééns en beschrijft waarom ik een afkeer heb gekregen van de sociale sector desondanks mijn talenten hierin
Voor wie het interesseer: Bij Uilenspiegel vzw, de vereniging die cliënten in de GGZ vertegenwoordigt, bestaat een groep: “Hulpverleners met clientervaring”.
Pieter, ik heb intensief gezocht op de website en de FB van Uilenspiegel, maar ik heb helaas niets gevonden. Kun je mij en de andere lezers van deze pagina de precieze hyperlink laten weten? Alvast bedankt.
Info over de lotgenotengroep vind je hier: https://www.uilenspiegel.net/ontdek/lotgenotengroepen/vlaams-brabant
Of bij
Stefanie Devos (devos_stefanie@hotmail.com) en/of Luk Bevernage (lukbevernage@hotmail.com)
Momenteel gaan de samenkomsten online door. Voel u welkom :-)
Ik kan mij ook herkennen in het haar verhaal. Men kan moeilijk om met mensen die buiten de lijntjes kleuren zoals Stefanie het hier vertelt. Maar ik zou zeggen, blijf erin geloven, want het zal je wel lukken om een job te vinden waarin je volledig kunt in ontplooien.
Herkenbaar, helaas.
Ik heb een diagnose ASS en heb het altijd belangrijk gevonden om dit te delen met de personen die me helpen groeien.
Toen ik sociaal werk ging studeren en me ging bevragen in Antwerpen naar de mogelijke faciliteiten (meer examentijd), kreeg ik direct te horen dat ik misschien beter een andere studierichting zou studeren. Zelfs zonder verdere vragen te stellen.
Ik ging sociaal werk studeren, maar niet in Antwerpen…
Tijdens mijn studies deelde ik mijn diagnose enkel met docenten die trajectbegeleider waren. Zelfs hier merkte ik enorme vooroordelen op.
Zo kon de begeleider van school niet geloven dat ik me flexibel kon opstellen. En mijn stagebegeleider begreep niet waarom ze zo bleef doorvragen.
Ik slaagde met grote onderscheiding.
Op dit moment ben ik open over mijn kwetsbaarheden, maar deel ik met niemand mijn diagnose.
Ja, ik loop wel eens tegen mijn kwetsbaarheden aan (net zoals mijn collega’s), maar ik heb ook kwaliteiten die ik bewust toepas in het werk.
Ik weet niet over welke psychische kwetsbaarheid deze vrouw spreekt maar ik herken me in haar verhaal. Mijn ‘kwetsbaarheid’ is het feit dat ik hoogsensitief ben. In het begin vond ik dit iets heel erg lelijk. Ik voelde me kwetsbaar en vele mensen zien dan een stereotiep voor zich dat ze zelf verder aanvullen. Dat is het probleem wanneer je compleet eerlijk bent op een sollicitatie alsook in het dagelijkse leven. Zelfs in de sociale sector zal men kijken naar het label dat op je voorhoofd plakt.
Heeft Stefanie het niet gewoon over een hoge ’emotionele intelligentie’? Ik begrijp ze perfect. Haar verhaal is herkenbaar, zelfs glashelder!
Heel herkenbaar! En tóch zijn er organisaties die net de meerwaarde ervan in zien, maar daarvoor moet je de juiste persoon op de juiste plek hebben in een organisatie.
Die kwetsbaarheid die misschien net je grootste kracht is, is voor anderen te abstract denk ik. Te moeilijk om in te beelden. En daardoor slaan ze dan de bal mis met je af te wijzen…
Ik wens je een pracht van een job, waar je helemaal jezelf kan zijn!
Waar mensen voluit voor verandering en menselijkheid durven gaan! Je komt er wel!
Blijf bij jezelf. Als jij die job ziet zitten,en je hebt genoeg aan een aantal issues gewerkt om van die kwetsbaarheid een kracht te maken,laat anderen je vertrouwen in jezelf dan niet onderuit halen!
Zou het kunnen dat Stefanie hoogbegaafd is? Ik herken veel kenmerken van conceptueel denken waardoor je helaas vaak niet begrepen wordt.
Dit beschrijft volledig mijn ervaringen!
Dag,
ik vind het erg dit te lezen. Juist de sociale sector zou meer mogen openstaan om kwetsbaarheid als ‘kracht’ te zien.
Zelf heb ik een andere ervaring gehad na een burn-out.
Mijn competenties, inclusief mijn kwetsbaarheid, werden aangewend om me een job aan te bieden die volledig op mijn lijf geschreven is.
Zeker lezen
‘De term radicaal wordt vaak gebruikt om iemands mening te ondermijnen’
Dochter over verlies van vader met dementie: ‘Zelfbeschikking is de enige waardige piste’
Dikke Freddy aan Filip, koning der Belgen
Functionele cookies Altijd actief
Voorkeuren
Statistische cookies
Socialemediacookies