‘Het lukt me niet altijd mijn eigen opvoedadvies te volgen’

Bezige bij

Steven Gielis is op zijn zachtst gezegd een bezige bij. Hij is lector orthopedagogie aan de AP Hogeschool campus Turnhout, en werkte daarvoor in de psychiatrie en bij crisishulp aan huis. Vandaag wil hij zijn kennis over ouderschap, opvoeden en alles wat daarbij komt kijken, vooral doorgeven aan een groter publiek.

‘Het is perfect normaal dat je als ouder soms met de handen in het haar zit.’

Hij gebruikt daarvoor sociale media. Op zijn instagramaccount geeft hij een inkijk in zijn leven als papa aan maar liefst 120.000 volgers, op TikTok bereikt hij er 68.400. Hij deelt de mooie kanten van het ouderschap, zoals dit filmpje, waarin hij de reminder geeft dat je kind later niet het perfecte opgeruimd huis zal herinneren, maar vooral de liefde en talloze knuffels en gesprekken zal in zijn geheugen blijven gegrift.

Maar hij steekt ook de moeilijkere momenten die elke ouder meemaakt niet weg. “Opvoeden verloopt bij niemand van een leien dakje” zegt hij. “Zelfs niet bij mij als expert. Het is perfect normaal dat je soms met de handen in het haar zit en twijfelt of je het wel goed aanpakt.”

Schaduwkant

Ondanks zijn groot onlinesucces, ziet hij ook de schaduwkant van sociale media. Ouders vinden er geen realistisch beeld van ouderschap. Als hij met ouders praat, ziet Gielis dat veel mensen de lat hoog leggen. “Mensen zien op sociale media perfecte plaatjes van influencers en denken dat het bij hen ook zo hoort te zijn.”

Mede daarom staat Gielis aan het roer van ZITDAZO, een online community waar ouders met vragen over opvoeding terecht kunnen. ZITDAZO  is bereikbaar via hun website of Facebook. “Veel ouders ervaren een hoge drempel om ergens binnen te gaan en hulp te vragen”, licht Gielis toe. “Onderschat niet dat veel mensen het moeilijk vinden om openlijk te praten over de lastige momenten die ze ervaren met hun kinderen.”

Daarom vindt Gielis aanwezigheid op Instagram, TikTok en Facebook zo belangrijk. “Sociale media worden elke dag door veel mensen gebruikt. Als organisatie kan je daar niet wegblijven. Als bezieler van ZITDAZO vind ik het belangrijk om op een directe en toegankelijke manier in contact te staan met ouders. Het bleek een succesrecept: elke maand bereik ik duizenden ouders.”

Terug opstaan

In zijn opvoedingsadvies focust Gielis zich onder andere op faalangst. Kinderen een positieve mindset aanleren, is volgens hem de sleutel tot succes. En dat draait niet om altijd gelukkig willen zijn.  “Geloven dat er na regen weer zonneschijn komt, daar draait het om. Dat het oké is om door een moeilijke periode te gaan. Wetende dat het maar iets tijdelijk is.”

‘Kinderen een positieve mindset aanleren, is de sleutel tot succes.’

Hoe pas je die positieve mindset dan toe in de opvoeding? “Stel, je hebt een kind dat met vallen en opstaan, leert fietsen. Als ouder hebben we al snel de neiging om te zeggen: ‘Kom, veeg je tranen maar af. Het is niet zo erg.’ Maar dat is geen positieve mindset.”

“Je erkent niet dat het lastig is voor je kind om te vallen. Onbewust leer je zo je kind dat negatieve gevoelens, zoals verdriet of angst, er niet mogen zijn. Dat kan ervoor zorgen dat je kind als volwassene ook moeite zal hebben om te praten over wat hij voelt. Zo krijg je een hele generatie volwassenen die niet over hun gevoelens kunnen praten. Als kind hebben ze geleerd om ze vooral van zich weg te duwen.”

“Beter is te erkennen dat het normaal is om het lastig te hebben. Als je graag wil fietsen, en je valt: dat is voor niemand een fijn gevoel. Toch staat je kind weer op, klautert op die fiets en probeert het opnieuw tot het wel lukt. Zo leer je een kind om ondanks tegenslagen toch verder te gaan.”

Eigen vaderschap

Zelf is Steven Gielis vader van twee dochters van negen en elf jaar oud. “Ik zou mezelf omschrijven als een goed-genoeg-ouder. Ondanks dat ik een drukke job heb, vind ik het belangrijk om betrokken te zijn bij het leven van mijn kinderen. Ook al is dat niet altijd vanzelfsprekend.”

Lees ook

Binu Singh: ‘Wat we verwachten van ouders is niet realistisch’

Slaagt hij erin om zijn eigen opvoedingsadvies altijd op te volgen? “Lukt het me altijd om me aan te passen aan de situatie of op een bepaalde manier met mijn dochters te praten? Nee, zeker niet. Soms word ik wel eens boos. Achteraf probeer ik dan te bedenken waarom ik op een bepaalde manier heb gereageerd en hoe ik het de volgende keer anders kan aanpakken. Dat helpt.”

Op een van zijn vele lezingen vroeg iemand of hij het erg zou vinden als een van zijn volgers zou zien dat zijn kinderen het uithangen in de supermarkt: “Integendeel, ik zou het juist een eer vinden als mensen zien dat het bij mij ook niet altijd vlekkeloos verloopt.”

Prestatiegerichte maatschappij

“Er zijn tonnen aan zelfhulpboeken, maar ouders hoeven geen expert te zijn in opvoeden”, gaat hij verder. “Het is niet nodig om op voorhand 101 boeken te lezen, want dat werkt alleen maar verlammend. Sterker nog: de boodschap die ik vaak moet meegeven aan ouders is dat ze het al goed doen. Het is onvermijdelijk om fouten maken als ouder.”

‘Ouders hoeven geen expert te zijn in opvoeden.’

Waarom zei hij dan ‘ja’ op de vraag van zijn uitgeverij om twee boeken te schrijven over ouderschap? “Ik zag dat veel ouders tegen hetzelfde probleem aanbotsen: onzekerheid bij hun kind. Ik wilde uitleggen hoe het komt dat zoveel kinderen kampen met weinig zelfvertrouwen. We leven in een samenleving die hoge eisen stelt. We vergelijken onszelf met het succes van anderen.”

“De agenda’s van veel gezinnen zitten bomvol. Het aantal prikkels is toegenomen, maar ook alle keuzemogelijkheden zorgen voor veel stress. Denk maar aan de grote hoeveelheid aan studierichtingen. Ook van kinderen wordt verwacht dat ze zeer goed presteren op school en in hun hobby’s. Professionals krijgen steeds meer te maken met kinderen die uitvallen. In mijn boeken stel ik dan ook voor om eens een paar pagina’s leeg te laten in onze overvolle agenda.”

Tot in China

Met ZITDAZO belandde Steven Gielis zelfs in Peking, de hoofdstad van China. Hij ontwikkelde er met zijn team online lessen voor Chinese ouders. Ondanks goede bedoelingen, liep het project niet over rozen. Al snel had Gielis door dat hij in China niet dezelfde technieken zomaar kon toepassen als in België.

‘Ook in China worstelen ouders met een kind dat woedeaanvallen heeft.’

“De culturele context is toch anders dan bij ons”, vertelt hij. “Voor een stuk dient iemands opvoeding als voorbereiding op de samenleving waarin dat hij of zij zal leven. En die context is in China meer gericht op het verwerven van status voor de hele familie door te presteren. Dat presteren loslaten, is dan een stuk moeilijker.”

Toch koestert hij de mooie herinneringen: “Mensen over heel de wereld delen universele ervaringen, zeker als het aankomt op ouderschap. Ook in China worstelen ouders met een zoon die woedeaanvallen heeft of een dochter die niet luistert. Ondanks het mislukte project is er een blijvende interesse rond mijn werk: een boek dat ik samen met Melissa Mertens schreef over hoogsensiviteit zal binnenkort ook gepubliceerd worden in het Mandarijns.”

Luisteren

Heeft deze ervaring invloed op hoe hij bij ons aan de slag gaat met mensen met migratieroots? “De antwoorden die mensen vinden zijn per cultuur anders. Als hulpverlener vind ik het belangrijk om echt te luisteren naar iemands verhaal, en niet vanuit een bepaalde visie iets op te leggen. Om niet meteen af te komen met een oplossing, maar samen na te gaan wat voor die persoon in kwestie werkt.”

Ook op sociale media is de opvoedingsexpert zich hier erg bewust van. “In mijn video’s leg ik uit hoe het voor mij als vader is. Ik geef tips die voor mij hebben gewerkt. Zo kunnen andere ouders het ook eens proberen, maar ik ben geen goeroe die vertelt hoe je moet opvoeden. De ideale opvoeding bestaat niet. Voor iedereen is het anders.”