Jongere schrijft brief aan ideale begeleider: ‘Blijf vooral gewoon tegen me doen’

Hey Nadia,

Ik wil je toch eens iets schrijven. Ik ben echt blij dat het goed klikt tussen ons. Vroeger, in mijn vorige voorziening, was dat anders: ik had een individuele begeleider waar ik me niet zo goed bij voelde. Ik vond dat jammer want dat was de persoon waar ik zowat alles mee moest delen. Dat is menselijk, hé: met de ene persoon klikt het en met de andere niet.

‘Ik zou het fijn vinden als jongeren zelf hun begeleider kunnen kiezen.’

Met jou gaat alles precies vanzelf. Ik schrik soms van mezelf, van hoe vlot ik bij jou babbel en mijn verhaal vertel. Ik zou het dus fijn vinden als jongeren zelf hun begeleider kunnen kiezen: tindergewijs zoeken naar een match, of zo :-)

Eigenlijk doen we dat al. Als we de individuele begeleider die ons toegewezen wordt niet zien zitten, dan pikken we er voor onze dagelijkse lach en traan zelf een begeleider uit met wie we wel een klik hebben. Zo gaat dat in het leven, ook in een jeugdhulpvoorziening.

Jij bent mijn perfecte date, mijn ideale begeleider. Bij jou voel ik me goed. Je weet wie ik ben, je bent ‘mee’, met mijn liefdesleven, met kleine stomme zaken. Jouw deur staat altijd open, ook letterlijk. Je bent een aanspreekpunt en een luisterend oor. We hebben een band.

Weet je nog, vroeger?

Toen je me hier leerde kennen, zei ik bijna niets. Ik had geen vertrouwen meer in volwassenen. Ik had een muur om me heen gebouwd en niemand zou nog in mijn wereld komen.

Ik was een beetje zoals een straatkat. Ik woonde overal en nergens: op straat, in vier verschillende organisaties en twee pleeggezinnen. Honderd keer heb ik mijn verhaal verteld: aan psychologen A en B, de begeleidster van pleegzorg, de jeugdrechter, de nieuwe jeugdrechter, individuele begeleiders X, Y en Z.

Op den duur ben je moe verteld. Ik had zelf een schriftje gemaakt met mijn genogram en belangrijke gebeurtenissen uit mijn leven. Het was gemakkelijker om dat schrift op tafel te leggen, dan mijn hart.

Wauw, een knuffel

Opvoeders kennen vaak heel ons verhaal, ook de meest intieme gebeurtenissen uit ons leven. Omgekeerd moeten wij het vaak stellen met de naam van onze begeleider. Moeilijk hoor, een band opbouwen met iemand die zichzelf nooit laat zien.

Jij doet dat wel. Bij ons is er ruimte voor tweerichtingsverkeer. Dat gaat over kleine dingen: de naam van je kinderen of wat je doet in je vrije tijd.

‘Moeilijk hoor, een band opbouwen met iemand die zichzelf nooit laat zien.’

Dat goed gevoel doet me terugdenken aan een vroegere begeleider. Ook zij was echt een schat. Ze vertelde me dat ze op jonge leeftijd wees was geworden. Ze toonde me soms foto’s van haar dochters of vertelde wat ze het voorbije weekend uitgespookt had.

Omdat ze zichzelf, net als jij, kwetsbaar durfde opstellen, kneedden we een sterke en oprechte band. Toen ze me eens een knuffel gaf, dacht ik: “Wauw, wat gebeurt er nu, een knuffel?” Dat doen niet zo veel begeleiders, maar dat deed zo’n deugd.

Ik herinner me ook nog het moment dat ik me niet zo goed voelde en mijn verdriet probeerde af te spoelen met een warme douche. Even later kwam jij binnen en begon je gewoon mijn natte haren te kammen. Ik schrok er zelf van: dat zo’n eenvoudig gebaar zo veel troost kan bieden.

De kracht van alledaagse dingen

Ook jij kan vanuit eenvoudige dingen bergen verzetten: samen koken, met de hond gaan wandelen, samen iets drinken, afwassen, pannenkoeken bakken of winkelen. Daardoor hebben we elkaar echt leren kennen en groeide mijn vertrouwen.

‘Sterke gesprekken ontstaan spontaan.’

Door die alledaagse dingen te delen, kom je voor je het goed en wel beseft tot een echt gesprek. Sleutelmomenten vallen vaak wanneer je samen dingen doet. Sterke gesprekken ontstaan spontaan, vaak tussen de soep en de patatten. Want raar maar waar: het praat soms makkelijker als je elkaar niet recht in de ogen moet kijken.

Verplichte nummertjes

Ik ben dus geen fan van ingeplande begeleidingsgesprekken, maar dat wist jij al. Ik geloof niet in zo’n verplichte nummertjes. Toch heb ik heel wat van die nummertjes achter de kiezen. Op die momenten voelde ik me altijd dat instellingskind dat van die speciale gesprekjes moest hebben. Die gingen ook altijd over serieuze dingen.

‘Hoe was ik mijn ramen zonder strepen?’

Natuurlijk waardeer ik dat er tijd gemaakt wordt voor mijn verdriet, angst en de moeilijke gebeurtenissen van vroeger. Maar het kan toch even goed gaan over de gewone dingen des levens, waar elke jongere mee struggelt? Hoe breng ik mijn papieren in orde? Hoe bereid ik me voor op alleen wonen, lees: hoe was ik mijn ramen zonder strepen?

Gewoon

Gewoon je hart eens even luchten, dat kan zo’n deugd doen. Gewoon even kunnen vertellen dat ik een goede of slechte dag had. Om dan weer verder te kunnen. Even ventileren, zonder dat dit onmiddellijk als een probleem wordt gezien dat vervolgens in mijn dossier belandt. Het is niet omdat ik buikpijn heb dat ik misschien schoolmoe ben.

‘Jij begrijpt dat je me niet altijd kan begrijpen omdat je te ver van mijn wereld staat.’

Jullie hulpverleningswereld heeft ook een oneliner waar ik helemaal gek van word: “Jaja, ik begrijp dat.” Goed dus dat jij dit zinnetje niet al te veel gebruikt. Jij begrijpt dat je me niet altijd kan begrijpen omdat je te ver van mijn wereld staat. Je bent nog nooit bij mij thuis geweest en je hebt mijn papa, mama en broers en zussen nog nooit ontmoet.

Vooral een jongere

Jij geeft me het gevoel dat ik vooral een jongere ben, zoals miljoenen andere jongeren. Al verblijf ik in de jeugdhulp, toch valt mijn leven niet samen met mijn handelingsplan. Zo’n plan bevestigt vooral dat je speciaal bent of dat er iets mis met je is. Ongetwijfeld heb ook jij ergens zo’n handelingsplan zitten. Maar ik vind het vooral fijn dat dit plan niet voortdurend op tafel legt.

Toch weet jij waar mijn dromen en doelen liggen. Jij vraagt me naar mijn persoonlijke doelstellingen. Wat wil ik doen? Waar wil ik naartoe? Wat zijn mijn strijdpunten? Ik wil zelf kunnen kiezen waar ik op wil inzetten. Blijf me uitdagen om niet de gemakkelijkste weg te kiezen. Laat me zelf goed nadenken over wat ik wil, ook al ben ik nog jong. Onderschat me niet. Focus je samen met mij op mijn doel, niet op de hindernissen.

My little book of sunshine

Want ook dat leerde ik van jou: richt je blik op je leuke momenten, op wat je kan, op waar je krachten en talenten liggen. Ondanks mijn twijfels en talrijke dipjes, ben ik er nu van overtuigd dat ik misschien wel problemen heb, maar geen probleem ben.

‘Ook dat leerde ik van jou: richt je blik op de leuke momenten.’

Ik kan goed gitaar spelen, haal goede punten op school en ben goed in sport. Op momenten dat alles fout lijkt te lopen, probeer ik te focussen op het positieve. Dan kijk ik in mijn boek. Het is dik en ziet er super leuk uit. Ik heb er letters opgeplakt: “My little book of sunshine”. In het boek zitten allemaal foto’s, quotes en brieven in van goede momenten of van mensen die ik graag heb.

Is het oké?

Als tiener heb je vaak dat het leven gewoon suckt, je liefst even alleen bent en helemaal niet wil babbelen. Ik vond het fantastisch die eerste keer dat je bij mij op de kamer kwam. Je was de eerste begeleider die voorzichtig haar hoofd binnenstak en me vroeg: “Is het oké dat ik even bij je kom zitten?”

Lees ook

‘Dankzij mijn begeleider nam ik de draad weer op’

Dat lijkt misschien vanzelfsprekend, maar dat is het niet. Er passeerden heel wat begeleiders de revue die, met de beste bedoelingen, te pas en te onpas op mijn bed kwamen zitten en alle moeite van de wereld deden om een gesprek aan te knopen. Maar soms zeg of doe je beter niets. Wat ik dan nodig heb, is iemand die bij me zit en het oké vindt dat ik niets zeg.

Bij jou kan dat: bij jou mag ik praten, maar ook zwijgen. Intussen weet je dat ik graag met je babbel, maar niet te laat ’s avonds. Want dan pieker ik weer over thuis en slaap ik slecht.

Deal?

Ik weet niet of jij en je collega’s beseffen hoe belangrijk jullie voor ons kunnen zijn, kinderen en jongeren in de jeugdhulp. Ik hoor van vrienden dat ze nog regelmatig eens afspreken met hun begeleider, nu ze voor het eerst buiten de muren van de voorziening op eigen benen proberen te staan.

Zullen wij dat ook doen, Nadia? Deal?

Gitte.