Opinie

Onbegrijpelijke overheidscommunicatie: ‘Al in de eerste zin stootte ik op woorden die ik niet begreep’

Pieter Verstraete

Pieter Verstraete kreeg een administratieve boete en begreep niets van de bijgaande brief. En dus schreef hij een brief terug waarin hij pleit voor duidelijke, toegankelijke overheidscommunicatie.

vallende scrabble tegeltjes

© Unsplash / Piotr Łaskawski

Liefste overheid

Eergisteren kreeg ik jouw brief aan. Je stuurde me de brief op een heel persoonlijke manier: aangetekend. Mijn hart maakte duizend bokkensprongen toen de postbode me vroeg mijn handtekening te plaatsen.

‘Ik moet eerlijk bekennen dat ik van jouw brief heel weinig heb begrepen.’

Maar mijn ontgoocheling was groot. Al in de eerste zin stootte ik op woorden die ik helemaal niet begreep. Je schreef namelijk iets over het “kohier van het aanslagjaar 2022” en mijn eigen naam had je veranderd in het bizarre woord “reclamant”.

Ik moet eerlijk bekennen dat ik van jouw brief heel weinig heb begrepen. Het valt me nu pas op hoe verschillend we zijn. We spreken een andere taal.

Ontgoocheld

Er zijn waarschijnlijk nog honderdduizenden anderen die net als ik overvallen worden door een enorm gevoel van domheid bij het lezen van zinnen als: “De vreemde oorzaak – waarvan de overmacht een soort is onder vele andere – bestaat slechts wanneer zij eensdeels de volstrekte onmogelijkheid om te handelen met zich meebrengt en anderdeels haar ingrijpen exclusief is.”

Of: “De belastingschuldige die overmacht aanvoert, moet, benevens het werkelijk voorkomen van een geval van overmacht waardoor hij niet heeft kunnen optreden, ook het oorzakelijk verband bewijzen.” Ik kan aan zulke zinnen kop noch staart krijgen.

Studeren is niet genoeg

Hoe wilt u nu dat er binnen uw lands- en regionale grenzen een inclusieve gemeenschap ontstaat wanneer zelfs gestudeerde mensen als ik er niet in slagen om uw woorden te begrijpen?

‘Ik leerde op school ongelooflijk veel, maar blijkbaar toch niet genoeg om de taal van de overheid te leren spreken.’

Ik heb het snel even voor u uitgerekend. Zesentwintig jaar – jawel, je leest het goed – bracht ik door op school- en universitaire banken. Ik leerde er ongelooflijk veel, maar blijkbaar toch niet genoeg om de taal van de overheid te leren spreken.

Maar wat dan met mensen die niet de kans kregen om zesentwintig jaar te leren en te studeren? Wat met zij wiens ouders de schoolfacturen niet konden betalen? Wat met zij die een verstandelijke beperking hebben of die het Nederlands niet met de paplepel kregen ingelepeld?

Elkaar begrijpen

Je brief stond vol moeilijke woorden, onbegrijpelijke zinsconstructies en allerlei verwijzingen naar zaken waar ik het bestaan niet van ken, zoals: “de artikelen 229/1, 229/3 en 229/4 van het KB/WIB 92”.

Een ding was me wel heel duidelijk: we zijn nog mijlenver verwijderd van een echt inclusieve maatschappij, waarin we op zijn minst de moeite doen om onszelf verstaanbaar te maken voor de ander.

P.S. Maakt u zich verder geen zorgen. De administratieve boete zal ik zonder dralen betalen.

Reacties [7]

  • Yvan Baeten

    Beste Pieter,
    De FOD Financiën schenkt veel aandacht aan de leesbaarheid van zijn brieven naar burgers en bedrijven.
    Wij zijn natuurlijk een grote overheidsorganisatie waar dagelijks honderden brieven de deur uitgaan. En daar zitten er dus nog altijd bij zoals deze die jij ontvangen hebt.
    Kan jij even zeggen van welke dienst van de FOD Financiën die brief afkomstig is?
    Kunnen we meteen de juiste stappen zetten …
    Dank en groeten!

  • Annick Vanhove

    In Nederland kan je recent een retour-sticker op de omslag kleven die aangeeft dat de inhoud te moeilijk geschreven is. Dat is hier zeker op zijn plaats. zie https://www.steffie.nl/nieuws/onderwerpen/retour-afzender.html

    • Yolanda Couvreur

      Wat interessant, Annick! Zo weet de afzender ook wanneer die aan de slag moet gaan met de brief.

    • Pieter Verstraete

      Super interessant! Ga ik zeker suggereren aan de bevoegde instanties. Benieuwd of een Vlaamse organisatie zoals Wablieft hier ook al stappen heeft in gezet – of mss bestaat het zelf ook in Vlaanderen, maar ken ik het gewoon niet?!

  • Greet Vandewynckele

    Mooi geschreven! Helaas bijzonder herkenbaar.Wanneer ik dergelijke brieven ontvang dan gaat mijn hartslag al snel de hoogte in. Omdat ik op voorhand weet dat ik de inhoud niet zal begrijpen.

  • Geert Michiels

    New speak, 1984 at it’s best

We zijn benieuwd naar je mening!
Blijf hoffelijk, constructief en respectvol

 

Elke reactie wordt gemodereerd. Lees hier onze spelregels. Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd.