Opinie

Pionier straathoekwerk reageert na ontslag: ‘Jullie zijn nog niet van me af!’

Joost Bonte

Twee weken terug werd Joost Bonte, pionier van het straathoekwerk in Vlaanderen ontslagen. Bonte is een zichtbaar slachtoffer van de besparingen van de Vlaamse overheid. Op sociale media werd emotioneel gereageerd op dit onverwacht ontslag. Vandaag reageert Joost: “Jullie zijn nog niet van me af!”

Joost Bonte

© Foto Kurt

Het was me wat!

Dag iedereen,

Ik wil jullie bedanken voor alle reacties die ik de afgelopen veertien dagen kreeg. Ik werd ontslagen en jullie kropen met velen in de pen.

Eén brief pik er nu even uit. Bedankt collega-straathoekwerker Wouter, voor je lyrische en beklijvende brief. Die brief – ik noem het met graagte een liefdesverklaring – heeft voor heel wat deining gezorgd. Eerst een waterval – of sneeuwbaleffect zo je wilt – op sociale media, om te eindigen op de nationale pagina’s van een grote kwaliteitskrant.


Joost,

Al dertien jaar lang ben ik kapitein van mijn eigen schip, een selfmade sloep, gespecialiseerd in het trotseren van woelige waters. Dagelijks vaar ik uit op een eigengereide missie waarbij ik de woeste zee afspeur naar stuurloze bootjes en afgepeigerde drenkelingen.

Op 4 februari 2020 werd mijn kompas gepikt, waardoor ik plompverloren ronddobberde in een veel te grote, donkere zee. Nergens was land te bespeuren, er was geen zon en het was ijskoud.

Aan de horizon zag ik schepen zwalpen en mensen wanhopig spartelen in het wilde water.

Ik wou koers zetten richting onheil maar raakte geen meter vooruit. Mijn schip tolde. Even leek het in een draaikolk te verdwijnen.

Vandaag is anders. Mijn dierbare kompas is niet terug maar ik ben gaan graven. Ik ben gaan graven in mijn herinneringen omdat ik weet dat ergens op mijn schip nog wat van jouw oude zeekaarten liggen. En ik heb ze gevonden. In een houten kist in mijn kajuit, een beetje stoffig maar ongeschonden.

Dankzij die oude zeekaarten van jou, komt mijn bestemming opnieuw in zicht. Ze navigeren me, tegen de stroom in, langs onzichtbare zandbanken en scherpe rotspartijen. Ze behoeden mezelf, mijn schip én mijn opvarenden voor onherstelbare averij. Met jouw zeekaarten bereik ik mijn bestemming. Ik kan boeien uitwerpen, mensen op het droge hijsen en ronddolende schepen aan het mijne binden.

Joost,

Ik wil je bedanken voor de zeekaarten die me richting geven.

En ik weet het, vroeg of laat wordt mij een nieuw kompas aangeboden maar ik heb een belangrijke les geleerd. Vanaf vandaag bewaar ik jouw oude zeekaarten niet langer in een duffe koffer maar in mijn binnenzak. Links, waar mijn hart zit. In een plastiek mapje. Tegen ’t spatten.

Aye aye Joost! Ik vaar verder!

xx
Wouter

Deze brief heeft bij veel mensen een snaar geraakt, de snaar van de lineaire en drastische  besparingen in de – in principe en per definitie – warme leefdomeinen van ons Vlaanderen: sociaal werk, cultuur en onderwijs.

Ik ben niet de enige die zijn ontslag kreeg. Ook andere waardevolle collega’s kregen de bons. En het was niet de bedoeling, maar door de wijze en snelheid waarmee je brief opgepikt werd, ben ik nu willens nillens het ‘gezicht van en tegen de besparingen’. Daardoor werd ik een beetje geleefd de afgelopen veertien dagen maar ik wil nu toch reageren.

Mieke-muts

Ik kreeg ontzettend veel reacties van Jan-met-de-pet en Mieke-muts. Ze zijn het beu, ze hebben er genoeg van, ze kunnen niet meer.

‘Niet de armoede wordt bestreden maar de armen zelf.’

Het aantal uithuiszettingen neemt toe, de rijen aan de voedselbanken groeien, de wachtlijsten in de zorg waren nooit zo lang, suïcide en burn-out pieken als nooit voorheen, kredieten raken moeilijker afgelost en de schuldindustrie boomt. Schooluitval stijgt opnieuw, hoe langer hoe meer werkenden schuiven aan bij het OCMW, doktersbezoek wordt uitgesteld, mantelzorgers zitten op hun tandvlees, brooddozen zijn leeg.

Het water komt tot aan hun lippen. Mensen vinden nergens het kettinkje om de stop uit het bad te trekken. Meer zelfs, ze stellen vast dat het beleid de waterkraan verder open draait. Bovendien krijgen ze er ook nog eens zelf de schuld van. Niet de armoede wordt bestreden maar de armen zelf.

En de kruik gaat zo lang te water tot ze barst.

Instituten en tutti quanti

Veel organisaties, instellingen, voorzieningen, sectoren, gezelschappen, instituten en tutti quanti hebben het ook gehad. Ze zien al jaren hun financiële middelen dalen. Maar door gepuzzel, geschuif en beknotting hielden ze het hoofd boven water. Ze trokken zich terug op het eigen terrein en blusten er het ene brandje na het andere.

Vandaag wordt de schaaf opnieuw gehanteerd. Maar nu er nergens nog vlees aan het bot hangt, werkt dit niet meer. Eenmaal de weide volledig is kaalgevreten, kan er geen gras meer ontkiemen.

‘Eigenlijk doen al die ministers hetzelfde: besparen op de mensen die het het moeilijkst hebben.’

De brief heeft deze kaalgevreten organisaties getriggerd om de werkzaamheden eventjes stil te leggen, wat rust te nemen en hem te lezen terwijl ze een luchtje schepten. Ze zijn elkaar tegengekomen en in gesprek geraakt. Hoofdschuddend stelden ze vast dat ze allemaal aan het blussen waren. Nu vragen ze zich af wie al die huizen eigenlijk in de fik steekt.

Ze hebben allemaal hun minister maar eigenlijk doen al die ministers hetzelfde: ze besparen op de mensen die het het moeilijkst hebben en ze schenken royaal aan wie al meer dan genoeg heeft. Investeren noemen die ministers dat.

Awel, die organisaties hebben deze keer de hakken in het zand gezet. De brief heeft hen de mouwen doen opstropen en een keten doen vormen. Van klusjesman tot directeur, van poetsvrouw tot pedagogisch coördinator, van kok tot voorzitter van de raad van bestuur. Meer dan ooit trekken ze aan hetzelfde zeel.

En de kruik gaat zo lang te water tot ze barst.

Mijn begrafenis

Ten slotte zorgden al die reacties ervoor dat ik levend en bij volle bewustzijn mijn begrafenis heb kunnen bijwonen.

‘Ik ben een Gutmensch en ik ben er fier op.’

Je kan niet geloven hoe veel deugd het doet om te ervaren dat mensen mij zo graag zien. Het is fijn te lezen wat ik heb betekend, te horen waar ik getroost heb en te vernemen hoe ik geïnspireerd heb.

Het begon ooit als een scheldwoord en werd dan gebruikt als geuzennaam. Nu heb ik het me toegeëigend als een eretitel: “Ik ben een Gutmensch en ik ben er fier op.”

En de kruik gaat zo lang te water tot ze barst.

Dus Wouter en alle anderen,

Ik wil de handschoen opnemen. Dat betekent dat je nog lang niet van me af bent. Het kompas werd je uit handen gerukt maar je vond je zeekaarten terug, je kan gerust alleen verder. Echter, deze zeekapitein werd niet ten grave gedragen. Hij zal zijn expertise van het varen en zijn kennis over woelige wateren ten dienste stellen aan alle matrozen die er gebruik van willen maken.

‘Ik neem de handschoen op. Je bent nog lang niet van me af.’

We zien elkaar in de haven of op zee, knuffelen eerst en slaan dan de handen in elkaar om de drenkelingen op te vissen en een vloot te organiseren waarmee we ten strijde trekken tegen de krachten die mensen overboord kieperen of niet op het dek willen hijsen. Beloofd!

Want weet, de kruik gaat zo lang te water tot ze barst.

Ahoi, alle matrozen, tot binnenkort.

Zoen
Joost

Reacties [9]

  • Vandenbon Elie

    Dag Joost, naar aanleiding van het programma ” Zorgen voor mama” zou ik je graag contacteren, daar ik een idee heb waarbij ik sommige mensen, koppels, kan helpen.
    Mijn e-mailadres is gekend.

  • Filip Teirlynck

    Dag Joost en dag Wouter,

    Deze reactie is geen verkapte sollicitatie. Of nog niet…
    Op dit moment is het vooral een oprechte waardering en steunbetuiging voor jullie, de kapitein die nog niet ten grave is gedragen en de kapitein die, het hoofd en hart (opnieuw) gevuld met de zeekaarten van Joost, volledig op eigen zeebenen de woelige zee trotseert op zoek naar drenkelingen.
    Ik heb me ooit een drenkeling gevoeld, en de zee was toen heel woelig.
    Ik was bijna verzopen…
    Deze overlever pur sang voelde geen kracht, inspiratie en goesting meer om te spartelen.
    Er kwam geen antwoord bovendrijven en stuurloos en bijna levenloos belandde ik op de zeebodem.
    1 rebelse vezel in mijn lijf besefte dat er nog een taak wachtte, en gaf me de kracht om…
    Terug aan land kruisten inspirerende kapiteins zoals jullie mijn pad.
    Tot ik (weer)durfde te vertrouwen op mijn innerlijk kompas.
    Ik ben een matroos en ooit wil ik (terug) de woelige zee op.
    Wie weet in opleiding bij kapitein Joost…

  • Maddy Claes

    Ik las zowel geboeid het artikel over het geïntegreerd sociaal loket van Professor Dokter Peter Raeymaeckers als het artikel over het ontslag van een straathoekwerker. Het ongemakkelijke gevoel dat ik kreeg bij het lezen van de plannen van de Vlaamse regering om de sociale diensten van het OCMW, de CAW, de ziekenfondsen een breed onthaal te laten vormen, wordt bewaarheid door het ontslag van de straathoekwerker. Het gaat hier wel degelijk over besparingen. Om de besparing te camoufleren worden er pilootprojecten opgesteld en geëvalueerd. Want met een breed onthaal zijn er nog steeds onvoldoende opvangmogelijkheden, huisvestingsmogelijkheden, gebrek aan betaalbare en onmiddellijk beschikbare psychische hulpverlening, ….En als we nog wat verder nadenken, hoe kan het zijn dat een rijke samenleving er niet in slaagt om de uitval van burgers te counteren ? Is dit onmacht, onwil, onbekwaamheid, ….

  • Tino Ruyters

    Dag Joost,
    Ik reageerde nog niet omdat ik wat perplex stond van het nieuws.
    Je reactie getuigt van grote stuurmanskunst en zeewaardigheid. Blij dat we nog niet van je af zijn.
    Het ga je goed
    Tino

  • Mira Vermeulen

    Ik zoek al een tijdje werk in deze branche. Echter, de tanden worden bij de organisaties stevig op elkaar geklemd. Ik geraak niet in de schuit. En wie kan hen dat kwalijk nemen? Wij, de werkende mensen, die hoedanook ervoor moeten zorgen een betaalde job te hebben … om de sociale zekerheid te bekostigen… ten koste van een andere medemens? Ik knars met de tanden bij het zien hoe kritiek op het beleid steevast wordt tewater gelaten in een zee van desinformatie en tegenstrijdige berichten, zodat de pijlen steeds weer op de meest kwetsbaren worden gericht. Dat is tenslotte een lonende tactiek: zorg voor dikke rookwolken om je heen en hou het zo veel mogelijk net onder de oppervlakte. De pijlen komen dan vanzelf terecht bij jawel, de meest kwetsbaren als sitting ducks, in hun dobberende sloepjes zonder kompas. De retoriek dat het tenslotte hun eigen schuld is, werkt elke keer weer. Perceptie is de wet, de kapiteins worden aan land gehaald en de kraaienesten blijven onbemand.

  • Pierre Deleu

    Kortelings werd beslist dat het woonwagenterrein in Deurne gesloten zal worden. De stad wil helpen zoeken naar een woonst, maar al de bewoners hebben een caravan of mobilhome. De stad moet niet zoeken naar een woonst maar zorgen dat die mensen een plaats hebben waar ze kunnen staan met hun “huis op wielen”. Heel die manier van doen doet me denken aan wat Chris Destoop destijds schreef over wat er gebeurde met de bewoners en landbouwers van Doel. Het lijkt erop dat beleid meer zorgt voor uitwerking van hun gedachten en opvattingen zonder te luisteren naar de gedachten en opvattingen van wie er concreet mee te maken heeft. Op die manier wordt het inderdaad een staat die staat voor ontwikkeling van armoede, ten voordele van wie het goed heeft en tot groot nadeel van wie het moeilijk heeft.

  • Caroline

    Een mens is verontwaardigd en kwaad. Na een paar dagen alles te laten bezinken, doet ‘n mens opnieuw voorts. Doch de dagen van verontwaardiging rijgen zich aan elkaar. Politici zien heden ten dage het als hun hoofdtaak om de economie draaiend te houden in plaats van met trots de verantwoordelijkheid en de stem van de burger te vertalen in een inclusief zorgbeleid! Edoch, weet dat de keten maar zo sterk is als de zwakste schakel. Ook deze laatsten rijgen zich aan elkaar.

  • Trees Vandenbussche

    Respect voor de straathoekwerkers. Respect voor mensen die het beste van zichzelf geven voor de medemens.
    Kwaad, echt verschrikkelijk kwaad, op politici die meerdere chique auto auto’s willen op kap van de belastingbetaler. Ik wil belastingen betalen voor de solidariteit en om gemeenschappelijke diensten te betalen die het leven van burgers veiliger, gezonder, gelukkiger maken, NIET om rijke politici te laten zwemmen in het geld en de luxe.
    Dank om deze brief te delen.

  • Filip Neuville

    Ik zoek al langer naar de juiste woorden, maar ze komen niet. Ik moet zeggen: het was een serieuse klets. Ik zal het gevloek hier niet herhalen. Maar toch deze bedenking meegeven: Joost, en bij uitbreiding het hele straathoekwerk, staat voor een systeem op mensenmaat, waar je de warmte letterlijk voelt, waar het aangenaam is, waar je denkt: hier wil ik nog even blijven want hier is het goed. Hier maken mensen weer verbinding met anderen, zichzelf, … . Dan is het zo vreemd te zien dat net hierin gesnoeid wordt, terwijl de politiek de mond vol heeft over het dichten van de kloof met de burger.

    Gelukkig vinden we ons oude zeekaarten terug of voelen we de zaadjes kiemen.

    Een ongelofelijke merci en een dikke knuffel.

We zijn benieuwd naar je mening!
Blijf hoffelijk, constructief en respectvol

 

Elke reactie wordt gemodereerd. Lees hier onze spelregels. Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd.