Opinie

‘Groeipakket kan kinderarmoede drastisch verlagen’

Lieven De Pril, Caro Bridts

Een op vijf kinderen groeit op in een armoedesituatie. Nochtans bestaat er een middel om kinderarmoede drastisch te verlagen: het kindergeld. Via een verschuiving in het Groeipakket kan Vlaanderen veel armoedesituaties terugdringen. “Waar wachten we op?”, vragen armoedebestrijders Lieven De Pril en Caro Bridts zich af.

Kinderarmoede Groeipakket

© Unsplash / Ben Mullins

Spartelen om er door te komen

Een mama getuigt. Ze heeft een invaliditeitsuitkering. Haar gezin bestaat uit zeven mensen.

“Onze kids worden op school enorm gepest omdat ze niet mee zijn met de mode of omdat ze er niet cool uitzien. Deze dingen kwetsen mij als mama enorm. Ik voel me zo gefaald en slecht tegenover hen…zij verdienen dit niet.”

‘Wij krijgen 200 euro per week voor een gezin van zeven mensen.’

“Wij krijgen van onze budgetbeheerster 200 euro per week. Daarvan moeten we eten en drinken kopen voor zeven mensen, vuilzakken, wasproducten, kledij, benzine voor de wagen. Geloof me dit is enorm zwaar. Er is geen geld om eens wat leuks te doen, behalve buiten eens gaan wandelen. We moeten onze kinderen alles ontzeggen. Er zijn weinig nachten dat ik niet huil in mijn bed.”

“Onze budgetbeheerster doet al het mogelijke maar er is zelden iets extra. Ik hoop uit de grond van mijn hart dat hier vanuit de regering en de maatschappij iets aan gedaan wordt. Want het is enorm zwaar hoe wij en veel andere mensen moeten spartelen om er door te komen.”

Noodhulp

Wij hebben dagelijks contact met gezinnen die moeten vechten om overeind te blijven. En geloof ons: er is aan de onderkant van de samenleving een grote groep mensen die in de kou blijft staan.

Gezinnen kunnen hun elektriciteits- en gasrekening niet meer betalen. De voorschotten die ze moeten ophoesten stijgen snel en fors. De hulp vanuit officiële en professionele diensten en organisaties schiet te kort. Steeds meer mensen doen dan ook beroep op noodhulp. Vrijwilligersgroepen die voedsel bedelen, kunnen de vraag niet volgen. De lage middenklasse krijgt het moeilijk.

Allebei zijn we al jaren actief als armoedebestrijder en wat stellen we vast? Er verandert niets. Het aantal mensen in een armoedesituatie daalt niet, integendeel. Wij trekken dan ook aan de alarmbel: het kan niet blijven duren dat vrijwilligers met noodhulp moeten oplappen wat het beleid al jaren weigert aan te pakken.

Verzet

Wij zijn verontwaardigd. En we zien die verontwaardiging ook rondom ons. Mensen komen in opstand, ze sluiten aan bij de gele hesjes en vrijheidskonvooien. Bij de volgende verkiezingen slaken ze met een foert-stem opnieuw een luide noodkreet.

‘We zijn al jaren actief en wat stellen we vast: er verandert niets. Het aantal mensen in een armoedesituatie daalt niet, integendeel.’

Kinderarmoede zorgt ervoor dat veel jong talent verloren gaat. Omwille van hun moeilijke thuissituatie, de digitale kloof, slechte huisvesting, honger en stress, zitten kinderen en jongeren vaak niet op hun juiste schoolplek. Ze kunnen beter, maar hun leefomstandigheden remmen hun ontwikkeling. Dat is tragisch. Kinderen en jongeren zijn onze toekomst, we hebben ze allemaal nodig.

Daarom roepen we met een groep vrijwilligers en armoedewerkingen uit heel Vlaanderen op om onze petitie te tekenen: Stop Kinderarmoede Nu. Kinderpsychiater Peter Adriaenssens, fotografe Lieve Blancquaert, actrice Marleen Merckx, onderzoeker Wim Van Lancker en voormalig straathoekwerker Joost Bonte gingen je alvast voor.

Groeipakket is een kans

We lanceren de oproep omdat het perfect mogelijk is om in Vlaanderen de kinderarmoede drastisch te verlagen.

‘Welke politicus wil nu niet dat de kinderarmoede daalt?’

We weten immers uit tal van onderzoek dat de kinderbijslag een zeer effectief instrument is om armoedecijfers omlaag te krijgen en zo kinderen meer kansen te geven. Met een grondige verschuiving in het Groeipakket kan de kinderarmoede dus wel verminderen. En welke politicus wil nu niet dat de kinderarmoede daalt?

Canada

In Canada heeft men bewezen dat het kan. Daar is de kinderarmoede significant en substantieel gedaald met 18 procent. Dat gebeurde na de invoering van een nieuw kinderbijslagsysteem, waarbij er veel meer wordt gegeven aan wie het meest nodig heeft.

Nieuw onderzoek wijst uit dat het invoeren van een het Canadese systeem in de Verenigde Staten er de kinderarmoede zou halveren. Het Canadees systeem is bovendien economisch gewoon slim. Het bracht geld op: elke geïnvesteerde dollar bracht bijna het dubbele op aan verhoogde consumptie en belastingen.Van Lancker, W. en Van Mechelen, N. (2015), ‘Universalism under siege? Exploring the association between targeting, child benefits and child poverty across 26 countries’, Social science research, 50, 60-75.

Ook bij ons is zo’n keuze mogelijk. De fundamenten van het Groeipakket liggen er. De automatische toekenning en administratieve vereenvoudiging waren al een heel goede eerste stap. Maak nu werk van een volgende stap: de verhoging van het kindergeld voor gezinnen die het echt nodig hebben. Technisch kan het, het is gewoon een kwestie van politieke wil.

Drie eisen

Daarom vragen we aan de Vlaamse regering:

Verhoog binnen het Groeipakket de sociale toeslagen. De sociale toeslag is een tegemoetkoming voor gezinnen die met hun inkomen de opvoedingskosten moeilijk kunnen dragen. Dat betekent wel dat de Vlaamse regering de budgetten voor kinderbijslag moet optrekken, in plaats van erop te besparen.

‘Onderzoek hoe de kinderbijslag beter kan werken voor gezinnen met de laagste inkomens.’

Een aantal toeslagen zoals kleuterparticipatietoeslag, kinderopvangtoeslag en een deel van de schooltoelage missen hun doel. Samen gaat dit over 42.4 miljoen per jaar! Het is beter om deze direct over te hevelen naar de sociale toeslag. Dat kost geen extra geld en het komt mensen in armoede ten goede.

Onderzoek ook hoe de kinderbijslag beter kan werken voor gezinnen met de laagste inkomens. Geef het planbureau een concrete opdracht om de invoering van het Canadese systeem in België te modelleren. Breng de kostprijs in beeld en onderzoek de impact van dit systeem op mensen in een armoedesituatie. Hou achteraf ook rekening met de conclusies en zet ze om in de praktijk. 

Reacties [7]

  • agneessens gonda

    en toch zal de kinderarmoede blijven bestaan hoeveel geld men ook investeert en zal het naar de niet armsten blijven doorsijpelen
    veel ouders gaan uit elkaar wonen om deze systemen uit te buiten,en ontvangen ten onrechte de centen die beter hadden geinvesteerd kunnen worden in de mensen die t echt nodig hebben
    spijtig genoeg
    onze systemen zijn nog altijd op maat van de middenklasser
    je loopt overal nog met je gezicht tegen de muur
    spreek mij niet van de lage middenklas,die hebben nog kansen genoeg ,netwerk genoeg en centen genoeg
    denk aan de armsten der armen,zoals het voorbeeld in de tekst van de mama die van een uitkering leeft en geen centen heeft voor iets extra,zelfs de vakanties voor de armsten zijn nog onbetaalbaar

  • Jessi

    Door mijn gezondheidstoestand was het beter voor iedereen dat mijn kinderen op internaat gaan. Voor mijn oudste dochter die in het secundaire onderwijs zit, werd de schooltoelage herberekent en werd er een verhoging toegekent voor interne leerlingen. Voor mijn jongste dochter die in het basisonderwijs zit, werd hier niet over gesproken, dit is ‘niet voorzien’. Ik stelde al aan Fons en het Groeipakket de vraag waarom dit niet voorzien is voor kleuter- en lagereschoolkinderen die op internaat gaan, vermits alles hetzelfde is als voor interne secundaire leerlingen. Niemand heeft mij tot nu toe een duidelijk antwoord gegeven, enkel dat het ‘niet voorzien is’…

  • Mathieu Rutten

    Ik betwist dit aantal ten zeerste. Armoede moet op alle fronten bestreden worden. Ik denk dan aan beheer huishoudbudget, tewerkstelling, eerder detectie van fout uitgavenpatroon. Jammer genoeg zoeken heel wat mensen pas contact als het kalf verdronken is. Een betere samenwerking tussen de verschillende spelers, ik denk hier aan S.D. van mutualiteiten, CAW’s, OCMW’s, groepen die zich bezig houden met armoede enz….inkomsten groeipakket aanwenden voor de kinderen en niet ter aflossing van schulden…..Correcte cijfers zijn zeer belangrijk omdat bij foute cijfers Jan en Mieke Modaal eerder afhaken dan dat ze hier aandacht aan besteden. Er zijn teveel cijfers die zich tegenspreken.

  • Filip Van Wiele

    In onze gemeente Zelzate is er veel armoede en kinderarmoede.
    We scoren proportioneel gezien vrijwel het hoogst in Vlaanderen. Een tendens die zich alsmaar negatief doorzet.
    De kinderarmoede bestrijden met een hoger groeipakket vind ik persoonlijk niet de oplossing. Heel wat gezinnen kunnen niet verantwoord om met de gezinsbijslag en spenderen deze geldsom vaak aan andere zaken.
    Supplementen in het kader van het groeipakket kunnen beter worden overgemaakt aan de school of OCMW, zodat dit geld op een verantwoorde manier kan ingezet worden ( bijv betaling schoolfacturen, schoolmaaltijden, schoolreisjes, aankoop noodzakelijke kledij, betaling fruit op school, … ).

    • ouder

      Ik kan volgen wat Filip hier zegt.
      Indien dit geld wordt gegeven aan de school, moeten zij ook verantwoording afleggen. de schoolfactuur moet dan ook worden weggelaten voor deze mensen.
      Indien er bij een schoolwissel nog wat geld over is, moet dit naar de volgende school gaan.
      Wat na zijn studies over blijft, moet rechtstreeks naar he kind kunnen gaan

    • Guy Malfait

      Ik denk dat wat Filip zegt voornamelijk gebaseerd is op foute veronderstellingen en vooroordelen. Een klassieker is het idee dat mensen in armoede hun geld niet goed besteden. Wie in armoede leeft neemt andere beslissingen die voor iemand van buitenaf onlogisch of zelfs dom kunnen lijken, maar vaak heel doordacht zijn en als ze niet zo slim zijn, dan is de oorzaak hiervan vooral te wijten aan de stress die armoede met zich meebrengt. Geef mensen in armoede een waardig inkomen en ze zullen verantwoord omgaan met hun geld (uitzondering heb je in alle lagen van de bevolking, maar een beleid mag je niet baseren op uitzonderingen).
      https://aandeonderkant.be/ze-besteden-hun-geld-te-veel-aan-zaken-zoals-een-smartphone/

    • agneessens gonda

      zo juist

We zijn benieuwd naar je mening!
Blijf hoffelijk, constructief en respectvol

 

Elke reactie wordt gemodereerd. Lees hier onze spelregels. Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd.