De provincie verdwijnt

In de steek gelaten

Vlaanderen wil persoonsgebonden aangelegenheden waaronder het beleid rond welzijn en gezondheid grotendeels overnemen. De provincie zal geen eigen initiatief meer kunnen ontwikkelen.Dries, L. (2015), ‘Vlaanderen op veroveringstocht. Welzijn geen taak meer voor de provincies’, Sociaal.Net, 24 juli 2015.

‘De provincies zijn een neutrale partner.’

Als Welzijns- en Gezondheidsraad voelen we ons in de steek gelaten. Als de provincies verdwijnen, verliezen sociale organisaties een onmisbare neutrale partner. Het wordt moeilijker om nieuwe initiatieven uit te rollen.

De Welzijns- en Gezondheidsraad bestaat uit vertegenwoordigers van sociale organisaties en het werkveld. De raad detecteert regionale noden en signaleert problemen, vernieuwingen, tendensen in het werkveld. Vanuit onze praktijkervaring adviseren we de provincieraad bij de voorbereiding en de uitvoering van het welzijnsbeleid.

Intermediair bestuur

Het werkveld voelt de nood aan een intermediair bestuur zoals de provincie, die dicht bij het werkveld staat én voldoende schaal heeft om iets in beweging te zetten. Het is naast een gezaghebbend en intersectoraal bestuur ook een neutrale, aanspreekbare en herkenbare partner.

Als deze korte lijn wegvalt, verliezen we een onmisbare schakel in de realisatie van bovenlokale samenwerkingen en innovatieve projecten. Bovendien vrezen we dat een rigide opsplitsing tussen persoons- en grondgebonden bevoegdheden een integrale benadering van welzijn en gezondheid in de weg staat.

Denk bijvoorbeeld aan het vrijwilligerswerk dat zich niet enkel afspeelt binnen de zorgsector (persoonsgebonden), maar ook in andere grondgebonden materies zoals toerisme. De ene vrijwilliger mag dus wel ondersteund worden door de provincies en de andere niet?

‘Een onmisbare schakel in bovenlokale samenwerking.’

En wat met de provinciale ouderenadviesraad? Deze geeft niet alleen advies over het welzijn van ouderen, maar ook over grondgebonden aangelegenheden zoals wonen en mobiliteit. Wie zal deze adviesraad in de toekomst ondersteunen?

Provinciale realisaties

Kernpunt van de provincies was het impulsbeleid. Vernieuwende projecten kregen subsidies. Met deze impulssubsidie kunnen organisaties in een beginfase experimenteren en bij gunstig resultaat de ideeën omzetten naar regulier beleid. In de toekomst zal dit wegvallen.

Een paar voorbeelden. De provincie ondersteunde met de projectoproep ‘Vrije tijd voor kinderen in armoede’. vernieuwende experimenten die het welzijn van kinderen bevorderen, met specifieke aandacht voor het terugdringen van kinderarmoede.

‘TEJO kreeg opstartsubsidies.’

Een bekender voorbeeld is TEJO, therapeuten voor jongeren. Dat is een vrijwilligersorganisatie waar jongeren anoniem en gratis terecht kunnen voor kortdurende therapeutische begeleiding. Na een succesvolle werking in Antwerpen werd door de provincie een opstartsubsidie voorzien voor een TEJO-werking in Mechelen, Turnhout en Lier.

En nog. De afgelopen jaren experimenteerde de Provincie Antwerpen op vraag van de Vlaamse overheid met een samenwerkingsmodel rond intrafamiliaal geweld. Er werd een traject uitgewerkt tussen hulpverlening, politie, justitie en lokale besturen om slachtoffers en plegers te begeleiden. Dit succesvolle CO3-model zal uitgerold worden in heel Vlaanderen. Zonder de experimentele fase op provinciaal niveau was dit nooit gelukt.

Getuigenissen

Verschillende mensen uit het werkveld willen hun naam en organiatie verbinden aan de vraag van de Welzijns- en Gezondheidsraad.

Mon Verrydt, voorzitter van het Kempens Welzijnsplatform: “We kunnen altijd rekenen op de deskundige inbreng vanuit de provincie als het gaat over inzicht in de welzijnsvoorzieningen en de noden in de welzijnssectoren. Er is inzicht in de data, de nieuwe noden en ook wijzigingen in de reglementering en opportuniteiten om startende of experimentele initiatieven te ondersteunen.”

Rita Hey, algemeen coördinator van Het Huis-Antwerpen vzw: “Wij konden al meermaals op de provincie rekenen voor financiële ondersteuning van onze vormingsactiviteiten en de uitbouw van nieuwe projecten. Als organisatie die volledig op vrijwilligers draait, is deze steun onmisbaar.”

‘Voor het Vertrouwenscentrum is de provincie van groot belang.’

Stef Anthoni, algemeen directeur van het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Antwerpen (VK). “Voor het VK is de ondersteuning van de provincie van zeer groot belang. Zij hebben het mogelijk gemaakt om onze werking provinciaal te verankeren. Zij zijn ook regio-stimulerend. De provincie is perfect geplaatst om het gesprek met de lokale en regionale besturen aan te gaan en in een gezamenlijke visie iedereen bij de hulp te betrekken en voor zijn verantwoordelijkheid te stellen. Dit gaat over de grenzen van de subsidiërende administraties en ministeries heen.”

Anthoni vervolgt: “De provincie is stimulerend op het vlak van vernieuwing en het opzetten van experimenten in hulp en samenwerking. Dankzij een startsubsidie gedurende een aantal jaren konden experimenten ontwikkeld worden, zonder dat dit in gans Vlaanderen al direct moest geïmplementeerd worden. Als de rol van de provincie weg valt, zullen ze hem binnen afzienbare tijd op één of andere manier terug moeten uitvinden.”

Oproep

Als Provinciale Welzijns- en Gezondheidsraad willen we de Vlaamse regering oproepen om bij de implementatie van haar beleid rekening te houden met de bezorgdheden van deze partners.

Het succesvolle overlegmodel van de provincie mag niet teloor gaan. Dankzij het provinciaal initiatief wordt regionale en intersectorale samenwerking gestimuleerd. Het maakt innovatie mogelijk.

We vrezen dat Vlaanderen de expertise van de provincies en hun professionele ondersteuning verloren laat gaan. Hoe dan ook is een intersectoraal advies- en inspraakorgaan op provinciaal niveau nodig, liefst onafhankelijk van de regelgevenden, sectoraal georganiseerde Vlaamse overheid.