Boek

Even stilstaan

Beroepsethiek in de jeugdzorg

Arnold Schaek

Beroepsethiek als theoretisch kader, waarbij linken worden gezocht en gelegd naar het werkveld, lijkt volop te leven bij onze noorderburen. Ook in Vlaanderen leven deze ethische vragen. Wanneer grijpen we in bij een struikelend gezin? Hoe legitimeren we dat? Hoe doen we dit op een respectvolle manier?

Beroepsethiek

Beroepsethiek is het systematisch en methodisch nadenken over morele vragen en concrete dilemma’s in het handelen van jezelf en je collega’s. Dit boek wil aan de hand van interviews met deskundigen, casusanalyses en concrete voorzetten de lezer op weg helpen.

“Het blijft vooral theorie.”

Het blijft vooral een theoretische reflectie, waarbij de casusanalyses eerder beperkt worden toegelicht. Toch biedt het de lezer enkele interessante kaders aan om de reflectie ten gronde aan te pakken. Ook bevat het periodisch wegwijzers naar verdere vakliteratuur.

Inspiratie

Ik haal alvast inspiratie uit het boek voor mijn werk. Een van de zaken die in het boek aangebracht worden, is het ‘suspended judgment’. Alvorens een probleem op te lossen, is het van belang om het zo grondig mogelijk te bestuderen. Of anders gezegd: “Voor moreel beraad, moeten we trager denken.”

Bij moeilijke beslissingen zijn er soms meerdere, met elkaar strijdige opties mogelijk. Dan is het belangrijk om de keuze te verantwoorden. Het moet duidelijk zijn waarom je uiteindelijk een bepaalde beslissing neemt. Voor jezelf, maar ook voor je collega’s én het kind in de knel en zijn omgeving.

Beroepsethiek biedt een taal om die beweegredenen te benoemen: “Ethiek wordt als het ware een weegschaal waarop we voor- en nadelen van ons handelen wikken en wegen, en wat het meeste gewicht inbrengt, geeft de doorslag tot een juiste beslissing. (…) In het moerassige laagland van de beroepsethiek in de jeugdzorg, is ‘weloverwogen beslissen in onzekerheid’, aan de orde van de dag.” Daarvoor moeten we ‘even stilstaan’, dus.

En Vlaanderen?

Nederland lijkt volop bezig met dit thema. Getuige hiervan zijn de verschillende werkgroepen en trainingen die hierop inzetten. Er zijn ook initiatieven zoals het netwerk NEON dat zich profileert als een broedplaats van expertise, ontwikkeling en creativiteit op het terrein van ethiek-ondersteuning.

Is de ethische reflectie in de Vlaamse jeugdhulp ook zo zichtbaar?

Reacties [1]

  • Lode Goukens

    Het concept “suspend judgment” is cruciaal in vele omstandigheden. Eigenlijk moet je altijd eerst kijken en dan pas luisteren naar de uitleg van een anderen of de bijgeleverde uitleg lezen. Eerst je eigen observatie laten werken, alvorens theorie of interpretatie in het proces te laten. Kijken en dan pas nadenken. Anders loop je het risico de uitleg van een ander te volgen. Het leidt tot voorbarige conclusies of napraten.
    Het grapje van de patiënt die zegt “dokter ik denk dat ik een keelontsteking heb” en de dokter die vervolgens zegt “ja u heeft angina” is een vorm van een dure vertaling naar het Latijn.
    Bij ethiek gaat het trouwens altijd zo. Eerst bekijken en oordelen hoe je het zelf zou vinden als het je overkwam en dan pas de “guidelines” of de protocollen volgen als ze niet botsen. Het moreel kompas is vaker juister dan de richtlijnen van bureaucraten.

We zijn benieuwd naar je mening!
Blijf hoffelijk, constructief en respectvol

 

Elke reactie wordt gemodereerd. Lees hier onze spelregels. Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd.