Beterweters

Credo

Lastige patiënten bestaan niet, wel lastige samenwerkingsrelaties met patiënten. Zo klinkt ongeveer het credo van dit boek. Of anders geformuleerd: “Ongemotiveerde patiënten bestaan niet, wel kunnen de ideeën en het doel van de patiënt verschillen van de behandelaar.”

De auteurs gaan in dit boek op zoek naar wat succesvolle behandelaars anders doen. Hoe slagen zij erin om wel tot samenwerking te komen?

Beterweters

Ze belichten daarbij uitgebreid de valkuil van het expert-denken. Dat wordt uitvergroot in de beterweter. Ze luisteren oppervlakkig en focussen enkel op symptomen. Ze vinden geen aansluiting met de doelen van de patiënt, handelen vanuit pessimisme. De lezers krijgt zes manieren voorgeschoteld om een behandeling te laten mislukken.

‘Ze belichten de valkuil van het expert-denken.’

Af en toe worden die bevinden geïllustreerd met inspirerende onderzoeksresultaten. Kent u het verschil tussen artsen die minstens twee keer aangeklaagd zijn en artsen die nooit aangeklaagd werden?

Onderzoekers beluisterden honderden gesprekken en merkten dat topartsen 20% meer tijd namen, actief luisterden, meer grapjes maakten. Zelfs wanneer men enkel naar de intonatie van de gesprekken luisterde en de inhoud onherkenbaar maakte, kon men feilloos de ene groep van de andere onderscheiden. De stem van de aangeklaagde artsen klonk merkelijk dominanter. Het is maar een van de leuke weetjes uit dit boek.

Hoopverleners

Hulpverleners op hun best zijn hoopverleners. Hun deskundigheid is mensen in moeilijke omstandigheden helpen om opnieuw doelen te stellen. Ze laten mensen (her)ontdekken dat ze zelf en in hun omgeving heel wat hulpbronnen hebben. Zo kunnen ze stappen vooruitzetten.

Aan de hand van gespreksfragmenten, casusbesprekingen en enkele oefeningen geven de auteurs dit mooie principe handen en voeten. Ze bieden daarbij heel concrete handvaten en richtvragen aan.

‘Creativiteit en empathie zijn sleutelwoorden.’

Er is aandacht voor gedwongen hulp, crisis, suïcide en patiënten met vage lichamelijke klachten. Al deze topics komen echter vrij beknopt aan bod.

De auteurs slagen er wel in om je te overtuigen dat je met een juiste, positieve basishouding veel aan kan. Creativiteit, flexibiliteit en empathie zijn sleutelwoorden. Men pleit voor professionals die nieuwsgierige vragen stellen, eerder dan met adviezen klaarstaan.

Perspectief van de patiënt

Ook in het hoofdstuk over patiënttevredenheid vinden we die rode draad terug. Tijd maken om grondig te luisteren naar het perspectief van de patiënt en tegelijk de landkaart van die patiënt rijker maken. De hulpverlener daagt de cliënt uit door interessante open vragen te stellen.

Een verfrissend pleidooi, weg van het zo nauwgezet mogelijk volgen van het evidence-based-protocol dat vertelt wat goed is voor de patiënt.

Oplossingsgericht

Wie op zoek is naar een eerste kennismaking met oplossingsgericht denken, zal in dit boek een erg toegankelijke samenvatting vinden. Wie op zoek is naar verdieping, naar meer dan een eerste rondleiding, zal in andere werken van Frederike Bannink meer aan zijn trekken komen.

Het boek leest wat te veel als een opsomming van allerlei weetjes en trucs. Het oplossingsgericht denken is een krachtige paradigma-shift. Meer aandacht voor die achterliggende filosofie zou het boek versterkt hebben.