Brief aan de nieuwe burgemeester

Mevrouw, Mijnheer,
Beste toekomstige burgemeester,

Laat ik me even voorstellen. Ik ben Marieke Poissonnier. Ik schrijf je namens Ieders stem telt, een campagne die aan de vooravond van de gemeenteraadsverkiezingen sociale problemen op de politieke agenda zet.

‘In Vlaanderen leven 660.000 mensen in armoede.’

Dat is nodig, want in Vlaanderen leven maar liefst 660.000 mensen in armoede. De aangrijpende Pano-reportage ‘Arm Vlaanderen, 5 jaar later’ gaf dat immense cijfer onlangs een gezicht. We zagen hoe het Mika, Akira, Sean en Jason vergaan was sinds het vorige bezoek van de VRT-journalisten. Niet goed dus. “Toen ik klein was, wou ik kansen in mijn leven”, hoorden we Els zeggen. Ze slaakte daarbij een zucht die aangaf dat ze die illusie ondertussen wel kwijt was.

Slim en sluw

Beste toekomstige burgemeester, hoe komt het toch dat wij als samenleving zo’n eenvoudige kinderdromen niet kunnen waarmaken? Hoe komt het dat we dit armoedeprobleem maar niet opgelost krijgen?

De voorbije tien jaar is onze welvaart gevoelig gestegen, maar het aantal mensen in armoede is amper gedaald. Ja, er zijn wel maatregelen genomen. Alleen gingen die er te vaak vanuit dat mensen gewoon wat meer hun best moeten doen om uit de armoede te geraken.

Met Ieders stem telt hebben we alle Vlaamse lijsttrekkers gevraagd hoe zij de armoede in hun stad of gemeente de komende zes jaar willen aanpakken. We kregen soms slimme, soms nieuwe en soms dappere voorstellen. Maar we kregen ook veel ideeën waar we niet vrolijk van werden.

Eigen schuld?

Blijkbaar denken nogal wat politici dat mensen in armoede vooral zelf schuld hebben aan hun situatie. Ouders van kleuters die niet naar school gaan, hebben het slecht voor met hun kinderen. Daarom moeten we hun leefloon afpakken.

We moeten de financiële toestand van mensen met een leefloon strenger controleren, want ze zullen wel ergens verborgen inkomsten hebben. Nieuwkomers willen geen Nederlands leren en dus moeten ze verplicht op taalles of ze verliezen hun uitkering…

Tijd voor iets nieuws

Beste nieuwe burgemeester, we moeten af van dit disciplinerend, moralistisch beleid. Het heeft de voorbije zes jaar niet gewerkt en het zal de komende zes jaar ook niet werken. Het is tijd voor iets nieuws.

‘We moeten af van disciplinerend beleid.’

Met Ieders stem telt geven we je graag een hele lijst voorstellen ter inspiratie van uw komend mandaat: een emanciperend activeringsbeleid, een fair inschrijvingssysteem voor scholen met aandacht voor de sociale mix, praktijktesten die eigenaars of immokantoren opsporen die discrimineren, een participatiebeleid waar kwetsbare doelgroepen mee aan zet zijn…

Even in hun schoenen staan

Beste burgemeester, ik weet dat mijn oproep zwaar klinkt en in tijden van besparingen onbegonnen werk lijkt. Maar wat Ieders stem telt voorstelt, is noodzakelijk om al uw inwoners een leven in menselijke waardigheid te verzekeren. Welke burgemeester wil dit niet?

‘Spreek met kwetsbare kiezers.’

Bovendien kun je beginnen bij het begin, bij een gesprek met kwetsbare kiezers. Op een barbecue van het jeugdwerk kwam ik Mohammed tegen. Mohammed is een gewone jongen. Hij groeide op in een sociale woonwijk en na een woelige schoolcarrière is hij nu aan de slag als bewakingsagent.

Het is eenzaam werk dat psychologisch zwaar weegt. Maar Mohammed denkt vooruit. Al snel ging ons gesprek over de gemeenteraadsverkiezingen. “Ik probeer me zo goed mogelijk te informeren over de standpunten van de kandidaten”, vertelde hij me. “Die politici gaan beslissingen nemen die mijn leven rechtstreeks beïnvloeden. Neem het plein waar ik en mijn vrienden vaak zitten. Dat moet heraangelegd worden. Het zijn politici die beslissen wat er precies zal veranderen. Ik heb er dus alle belang bij dat ik mee bepaal wie die mensen zullen zijn.”

Toen ik hem vroeg waar hij op hoopte, was Mohammed duidelijk. “Alle partijen praten over jongeren. Vaak over hoe ze veel harder aangepakt moeten worden. Maar ze weten niets van ons leven af. Het kan toch niet dat je beslissingen over mij neemt, terwijl je mijn wereld niet kent? Dat is toch te zot! Nochtans is dat makkelijk op te lossen. Kom eens met ons praten. Sowieso is het dan makkelijker om je in ons in te leven.”

‘Ze weten niets van ons leven af.’

Belang van politiserend werken

Beste toekomstige burgemeester, ga eens een koffie drinken met Mo, Maureen of Mia. Je kunt er zo veel van leren.

Telkens ik met politici praat, vertellen ze me dat ze wel met mensen in armoede in gesprek willen gaan, maar dat ze die groep moeilijk kunnen bereiken. Wij middenveldorganisaties, die veel belang hechten aan politiserend werken, kunnen je helpen.

Wij werken elke dag met mensen die zich doorgaans minder in het politieke debat mengen. Omdat ze vooral bezig zijn met de vraag of ze ’s avonds een dak boven het hoofd zullen hebben, of hoe ze de torenhoge water- en energiefactuur moeten betalen. Ieders stem telt is voor hen een megafoon. Zo kunnen ze toch hun stem laten horen bij deze lokale verkiezingen en betrokken worden bij beleidskeuzes.

Mijnstemtelt.be

Beste burgemeester, we zijn ervan overtuigd dat onze voorstellen voor een rechtvaardiger en efficiënter beleid zorgen. Maar we beseffen ook dat het voor politici vandaag niet vanzelfsprekend is om de sociale kaart te trekken.

‘Onze voorstellen zorgen voor een rechtvaardiger beleid.’

We hebben het gevoel dat verschillende maatschappelijke groepen steeds verder uit elkaar groeien. Mensen in een sterkere positie kunnen zich niet meer voorstellen wat een leven in armoede precies betekent. Dat creëert onbegrip.

Daarom hebben we op basis van wat we dagelijks horen en zien, het onlinespel mijnstemtelt.be ontwikkeld. Sta eens in de schoenen van Liesbet, Mohammed of Pieter om een idee te krijgen van de dilemma’s waar mensen in armoede mee geconfronteerd worden. Welke stress dat met zich meebrengt: Betaal ik de elektriciteit of geef ik mijn laatste centen aan de schoolrekening? Ga ik naar de dokter of besteed ik dat geld aan eten?

Misschien brengt dit spel je al op ideeën. Of inspireert het je om oplossingen te zoeken.

Wij hebben elkaar nodig

Beste burgemeester, ik denk dat wij elkaar nodig hebben. Jij hebt ons nodig om een optimaal sociaal beleid te voeren. Doordat wij van onderuit oplossingen aanreiken, samen met mensen in armoede, wordt jouw beleid rijker. Doordat wij je uiteindelijke keuzes kritisch tegen het licht houden, houden wij je scherp. Je uiteindelijk resultaat wordt er beter van.

‘Burgemeester, wij hebben elkaar nodig.’

Maar wij hebben je ook nodig. Sociaal werk versterkt mensen in armoede, maar het zijn de onderliggende structuren die hun leven bepalen. Deze structuren zijn geen natuurwetten. Ze zijn het gevolg van politieke keuzes. Politieke keuzes die jij en je collega’s de komende zes jaar zullen maken.

Laten we daarom de volgende zes jaar samenwerken.

Vriendelijke groet,

Marieke, van Ieders stem telt