We zijn allemaal gevaarlijk!

Veiligheid

“Het is voor uw eigen veiligheid”, zegt de juffrouw aan de receptie. Ze ziet eruit alsof ze het meent. Ik ben in Stockholm. Samen met een vriend heb ik de hele dag met een fiets van het hotel de stad doorkruist. Tegen een uur of acht ’s avonds zijn we terug in het hotel om wat alcoholvrije deodorant onder de armen te smeren.

We hebben honger en willen vijf kilometer verderop wat gaan eten. We hadden al begrepen dat de hotelfietsen ten laatste om 22 uur binnen moesten zijn. Toch vragen we een uitzondering.

Het is niet dat we per se een bacchanaal willen aanrichten, dat zou ons budget niet toelaten, maar het is prachtig weer en na de maaltijd nog een drankje op een terras, lijkt ons gepast om de eerste dag Stockholm af te ronden.

‘De buurt is schoon en netjes, maar zielloos.’

Maar het zal dus zonder fiets moeten. “Want”, zo zegt de receptioniste, “mijn collega staat hier vanaf 22 uur alleen, en kan zich dan niet bezighouden met fietsen. Dan moet hij de lobby in het oog houden. Voor uw veiligheid.”

Gevaarlijke buurt

Hammarby Sjöstad, waar het hotel gelegen is, is dan ook een zeer gevaarlijke buurt. Op wat voorheen een industrieterrein was, staan nu ecologisch verantwoorde appartementen en huizen. In Stockholm wordt hoogbouw beperkt. Al komen ze daar stilaan van terug omdat het de enige mogelijkheid is om de groeiende bevolking te huisvesten.

Het lijkt me een prestigeproject, die buurt. Het is er schoon en netjes, maar zielloos. Als we tegen middernacht (te voet) de vijf kilometer afleggen, is er weinig tot geen leven op straat. Voor stadsjongens een bevreemdende ervaring. Ik vermoed dat het grootste gevaar van Hammarby Sjöstad schuilt in eenzaamheid.

Ik schrik er toch een beetje van dat we hier in het Hoge Noorden geconfronteerd worden met de veiligheidsnewspeak. Terwijl we nota bene in de hele drie dagen geen flik gezien hebben, laat staan een militair. De potsierlijke Koninklijke Garde niet te na gesproken.

Newspeak

Het hotelpersoneel is ontzettend vriendelijk en behulpzaam. Iedereen heeft een kamerbrede glimlach op het gelaat. Tot het over veiligheid gaat. Dan verandert er iets in de ogen, de schouders gaan wat krommer staan, het wordt ernstig, er kan geen glimlach meer af en het wantrouwen neemt over.

‘We zijn net twee indringers.’

’s Ochtends aan het ontbijtbuffet zijn we net twee potentiële indringers. “Room number please?”, bijt het frisgewassen meisje ons bits toe. Het is niet eens arrogantie. Het is angst.

“Name?”, komt er iets rustiger uit als ik de eerste vraag bevredigend beantwoord. De achterdocht smelt als sneeuw voor de zon. Plots zijn we twee koningen uit een ver land die het aan niets mag ontbreken.

Je kunt het als hotel natuurlijk niet maken dat niet-betalende onverlaten zich tegoed doen aan de overvloed van lekkers dat op twee lange rijen staat uitgestald. Stel je voor. Controle moet er zijn. Het gevaar schuilt overal. Zeker aan het ontbijtbuffet. 

Veiligheid wordt misbruikt

Het wordt ons door de strot geramd. Zoals voedsel bij ganzen wier lever bestemd is voor foie gras. Als het over veiligheid gaat moeten we onze bek houden en slikken.

‘Elke scheet die we laten wordt gescand.’

Wie kanttekeningen maakt, wordt weggezet als naïeve hippie. Of staatsgevaarlijk sujet. Een crimineel zonder papieren moet je onverwijld terugsturen naar zijn hell hole van herkomst. Die vormt een gevaar voor de nationale veiligheid.

Maar we vormen allemaal een gevaar. Overal worden we in het oog gehouden, afgeluisterd en gecontroleerd. Met camera’s, microfoons, telefoons, betaalkaarten, klantenkaarten, abonnementen, paspoorten, identiteitskaarten, facturen, en uiteraard via de vermaledijde sociale media.

Elke scheet die we laten wordt gescand. We zijn op een halve stap verwijderd van het Chinese systeem waarbij de controle totaal wordt. We slikken dat omdat het verpakt wordt in een rood glanzend papiertje van veiligheid.

Bang van de ander

Net zoals we aanvankelijk dachten dat we gebruikers waren van sociale media, maar waar we uiteindelijk het product blijken te zijn, zijn we in het veiligheidsverhaal het onderwerp. Het gaat om ons. Allemaal.

‘Zonder vijand geen glijmiddel.’

We moeten bang zijn van de ander. Zonder vijand geen glijmiddel. Taal is een handig instrument om een vijand te creëren. Een moslim wordt een terrorist, een vluchteling wordt een transmigrant, een crimineel wordt staatsgevaarlijk als hij geen papieren heeft.

Het druppelt erin als water door een klontje suiker in een neut absint. Zelfs kinderen zijn niet meer onschuldig. Al moeten ze zich wel op hun gemak voelen binnen de detentiecontext. Of ze worden doodgeschoten door de politie. Maar dat is de verantwoordelijkheid van hun ouders.

Veiligheid wordt door overheden, bewakingsfirma’s en hun aandeelhouders misbruikt als Litouwse pubergrieten door dikke, witte mannen in maatpak die geen stijve meer kunnen krijgen bij hun echtgenote. Het is een excuus voor ongebreideld machtsvertoon. In beide gevallen.

Pronkschip Vasa

Op 10 augustus 1628 vertrok in de haven van Stockholm het schip de Vasa. De Vasa was het pronkstuk van de protestantse koning Gustav Adolf II: groter, majestueuzer en dodelijker dan alle schepen die tot dan waren gebouwd. Met niet één, maar twee dekken volgestouwd met kanonnen.

‘De Vasa zonk al na één kilometer.’

Het schip zonk echter al na één kilometer. Uiteraard kwam er een onderzoek naar deze scheepsramp. Er was duidelijk een probleem met de stabiliteit. Waren de kanonnen niet goed vastgemaakt? Of ging de ballast aan het schuiven?

Niets van dat alles. Het schip bleek slecht getekend. De ontwerper maakte een rekenfout. Die fout kwam bij een eerste test al aan het licht maar de koning had de plannen al goedgekeurd. En dus werd er toch uitgevaren…

De veiligheid van de bemanning werd op het spel gezet om de gewelddadige honger van een oorlogszuchtige potentaat te stillen. De oorlog die de Vasa had moeten beslechten, had bovendien niet de bedoeling om het welzijn van de Zweedse bevolking te verbeteren, maar om de suprematie van het protestantisme ten opzichte van het katholicisme te bewijzen. En om Gustaafs speeltuin, en dus zijn rijkdom, uit te breiden.

Brug naar vandaag

Is het overdreven om van het 17^de-eeuwse Zweden een brug te slaan naar het Genua van vandaag? Om een door macht en goud verblinde monarch te vergelijken met een op winst beluste firma (zijn er andere?) die instaat voor de wegeninfrastructuur van Italië? Om naar het Grenfell torengebouw in Londen te kijken?

‘Zijn deze strapatsen te vergelijken met neoliberale uitwassen? ‘

Is het een brug te ver om in de strapatsen van die Zweedse koning eenzelfde logica te herkennen als in de wereldwijde uitwassen van de neoliberale privatiseringen die op geen enkele manier bekommerd zijn om het algemeen belang, laat staan de veiligheid van mensen?

Is het verkeerd om vast te stellen dat investeringen in de wapenindustrie, oorlogen en de zogenaamde veiligheid van de burgerbevolking onevenredig zijn aan infrastructuurwerken, energiebevoorrading en het inperken van de desastreuze gevolgen van de klimaatverandering? Omdat ze echt met veiligheid te maken hebben, en het algemeen belang dienen?

Leugens

Het Vlaams Blok is in Vlaanderen groot geworden door zich te profileren als een partij die voor veiligheid zou zorgen, gepaard gaand met een weerzinwekkende ranzigheid, en onverholen racisme.

‘Wat wordt verkocht als veiligheid is één grote leugen.’

Vandaag is de partij even overbodig als een auto als vervoermiddel. Alle partijen, van links tot rechts, hebben het racisme en de leugenachtigheid van het Blok overgenomen. Wat wordt verkocht als veiligheid is één grote leugen.

Trouwens. Als u ‘nee’ moet antwoorden op bovenstaande vragen, dan weet u dat. Als u dat weet, kunt u er iets aan doen.