De JIM aanpak

Mentorschap

De JIM-aanpak wordt voorgesteld als alternatief voor uithuisplaatsing. Het letterwoord JIM staat voor ‘Jouw Ingebrachte Mentor’. Toch doet men afbreuk aan de methodiek wanneer hij louter wordt gezien als een middel om uithuisplaatsing te voorkomen. De kracht van de aanpak zit net in het klimaat dat geschapen wordt.

‘De kracht zit in het klimaat dat geschapen wordt.’

Hulpverleners hebben wel theoretische kennis en ervaring in hun vakgebied, maar niet over dit concreet gezin. Daardoor slaan ze de bal nogal eens mis. De informele mentor heeft deze kennis wel. Hij wordt formeel gevraagd om mentor te zijn van de jongere die uit huis dreigt geplaatst te worden. Deze mentor is bij voorkeur iemand die eerlijk zijn mening durft te geven. Het is belangrijk dat hij  een klik heeft met de jongere en de ouders.

Traject

Vaak zijn er mensen met goeie ideeën in de omgeving van een jongere. Doordat ze niet expliciet bevraagd worden, missen we kansen. Een traject binnen de JIM-aanpak start met de vraag: Mag iemand uit jullie omgeving deel uitmaken van deze samenwerking? Zij krijgen in deze methodiek een formele stem en een mandaat.

De professionelen hebben de verantwoordelijkheid om dit proces op gang te brengen, eerder dan om een concreet resultaat wel of niet te bereiken. Het boek beschrijft het traject vanaf het eerste gesprek, over de zoektocht naar een goeie JIM tot de afronding ervan. Tot slot worden de meest ideale omstandigheden omschreven om de effectiviteit van de methodiek te verhogen.

Niet revolutionair

Het boek zal in de jeugdhulp geen copernicaanse revolutie veroorzaken. Wat we lezen, klinkt niet vreemd in de oren. De kracht van deze methodiek is, dat hij heel expliciet werk maakt van gemiste kansen in typische hulpverleningstrajecten. Vaak missen we kansen door bepaalde ogenschijnlijke details onvoldoende uit te werken.

 ‘Het boek zal geen copernicaanse revolutie veroorzaken.’

We vragen wel de mening van het netwerk, maar het gebeurt zelden dat iemand formeel mandaat krijgt om te spreken voor alle betrokken partijen. De JIM-aanpak maakt dit mandaat heel expliciet. Zowel jongere, ouder als hulpverlener erkent dat de mentor zijn mening mag geven en actie mag ondernemen.

Uitdaging

De JIM, de jongere en zijn gezin blijven altijd verantwoordelijk voor hun proces. Ook dat klinkt bekend in de oren. Maar wanneer een jongere in crisis gaat, vervallen we meestal snel in de patronen van weleer. We willen snel handelen om de eerste gevolgen op te vangen. We nemen het traject over voor we de ouders vragen in actie te schieten of een standpunt in te nemen.

Net dit aspect wordt heel uitgebreid uitgewerkt. Zo wordt de hulpverlener uitgedaagd zijn eigen positie en job te herdenken.

Overtuiging

De auteurs zijn duidelijk bezield door de methodiek. Ze onderstrepen dat de overtuiging van de hulpverlener essentieel is voor het welslagen. Wanneer een jongere of ouder geen JIM vindt, ligt de kracht van de methodiek erin overtuigd te blijven dat het wél kan. En vaak komt dan toch nog iemand tevoorschijn. Ook al was het gezin of de jongere er stellig van overtuigd dat er niemand te vinden was.

 ‘Wat als een JIM zeer moeilijk te vinden is?’

In de jeugdhulp zijn er echter veel gezinnen met een heel beperkt netwerk. Het zijn net deze gezinnen die vaak tussen de mazen van alle netten vallen. Hoewel ik een beeld kan vormen van deze boodschap, mis ik een hoofdstuk waarin men inzoomt op het vinden van een JIM wanneer deze zeer moeilijk te vinden is. Hier gaat het boek wat de mist in. Het is immers geschreven vanuit de thesis dat er altijd wel iemand te vinden is, als je er maar rotsvast in gelooft. Het zou nuttig zijn dat het boek ook inspiratie biedt om dit zoekproces zo goed mogelijk te ondersteunen.