S.O.S. voor buitengewoon onderwijs

Geen plekje in september

Ondanks het belang van inclusief onderwijs, blijft voor sommige kinderen buitengewoon onderwijs een absolute noodzaak. Heel wat kinderen met bijvoorbeeld ernstige vormen van autisme of het syndroom van Down vragen buitengewone zorgen. Zij kunnen zich geen leven voorstellen zonder dat buitengewoon onderwijs.

‘Nu wordt pijnlijk duidelijk hoe groot het capaciteitsprobleem in Antwerpen is.’

De plaatsen in dat buitengewoon onderwijs zijn schaars. Ouders wachtten met ingehouden adem op een verlossende boodschap over de inschrijving van hun kind.

In Antwerpen was de teleurstelling groot toen bleek dat bijna de helft van de ingeschreven kinderen geen plekje krijgt in september. De telefoontjes van ouders in paniek stroomden bij ons toe: ze voelen zich machteloos en zien hun toekomst geblokkeerd. Ze getuigden hierover in de media.

Geen verrassing

Maar liefst 322 kinderen werden geweigerd in het Antwerpse buitengewoon onderwijs.

Komen deze cijfers als een verrassing? Neen. Tot dit jaar moesten ouders een aantal dagen kamperen aan de schoolpoorten en werden cijfers niet bekend gemaakt. Nu werd voor het eerst met een digitaal aanmeldingssysteem gewerkt en wordt pijnlijk duidelijk hoe groot het capaciteitsprobleem is.

Helemaal hallucinant is het voor kinderen met een verstandelijke beperking (in het buitengewoon onderwijs aangeduid als ‘type 2’). In Antwerpen heeft maar liefst 88 procent geen school voor het volgend schooljaar. Ja, je leest het goed. Toch hebben deze kinderen een doorgedreven multidisciplinaire aanpak nodig.

Zoek het zelf maar uit

Sommige leerlingen kunnen dankzij de goodwill van directies nog een extra jaar overbruggen op hun huidige school. Maar voor kinderen die aangepaste zorg en begeleiding nodig hebben, is zo’n noodoplossing vaak geen antwoord.

En wat met kinderen die niet op hun huidige school kunnen blijven, bijvoorbeeld omdat ze de overgang moeten maken naar het secundair onderwijs? Want ook daar is er onvoldoende capaciteit.

Waar komen al deze leerplichtige kinderen volgend schooljaar terecht? Aan kinderen vertellen dat er voor hen geen plek is op school, hoe doe je dat eigenlijk? Alle kinderen gaan toch naar school? Ze voelen zich uitgesloten. Dat is nefast voor hun welbevinden.

‘Aan kinderen vertellen dat er voor hen geen plek is op school, hoe doe je dat eigenlijk?’

Ook de ouders zitten met hun handen in het haar. Ze hebben geen perspectief op alternatieven. Ze krijgen de boodschap dat ze op de wachtlijst gerangschikt staan op de vijfentwintigste of tweeënveertigste plaats. Ze moeten het verder zelf uitzoeken.

Lange busrit

Sommigen zoeken wanhopig een oplossing in een school buiten Antwerpen.

Zij botsen al snel op mobiliteitsproblemen. Velen rekenen op de schoolbus voor de verre rit tussen thuis en school. Maar het is onzeker of dat lukt want voor dit busvervoer gelden specifieke coronaregels. En stel dat de bus toch passeert, dan weegt de lange rit alsnog zwaar door.

Ouders trekken bij ons al jarenlang aan de alarmbel met getuigenissen van kinderen die heel vroeg uit de veren moeten en urenlang op de schoolbus zitten. Op het einde van zo’n lange schooldag is er vaak geen tijd en energie meer om eenvoudige taakjes zoals wassen en eten, rustig af te ronden.

Investeer in buitengewoon onderwijs

Het VN-verdrag stelt dat elk kind recht heeft op onderwijs. Dat grondrecht wordt geschonden door een falend overheidsbeleid. De huidige cijfers komen niet plots uit de lucht gevallen, maar zijn een gevolg van een jarenlange onderinvestering.

‘Trek het onrecht dat deze gezinnen vandaag wordt aangedaan, recht.’

Nu het M-decreet werd afgevoerd, moet stevig geïnvesteerd worden in het buitengewoon onderwijs. Niet alleen om het tekort aan capaciteit op te vangen, ook om de nodige begeleiding te voorzien.

Aangepast onderwijs moet de toekomstperspectieven van kwetsbare kinderen met zorgnoden gaaf houden. Het is de verantwoordelijkheid van beleidsmakers om dat mogelijk te maken. Trek het onrecht dat deze gezinnen vandaag wordt aangedaan, recht.