Verhaal

Thuiszorg werkt: ‘Zonder zou ik psychotisch of depressief worden’

Eef Peeters

Thuiszorg is er niet enkel voor ouderen of gezinnen met een boorling. Bart (62) is psychisch kwetsbaar en doet al dertig jaar beroep op Zorg Leuven. “Thuiszorg geeft mij structuur. Als ik alleen zou leven, zou het hier chaos zijn. Ik zou angstig worden en in mijn eentje in bed kruipen.”

© NV De Buren

Bart

Soms heb je thuis tijdelijk of langer extra zorg nodig. Wanneer het niet alleen lukt, dan kan je hulp inroepen van thuiszorg. Elke inwoner van Leuven kan hiervoor aankloppen bij Zorg Leuven, de welzijnsorganisatie gegroeid uit de schoot van OCMW Leuven en Stad Leuven. De maatschappelijk meest kwetsbare personen krijgen voorrang.

‘Ik en Britt gaan samen soep maken. Dan gaan we samen afwassen en alles een beetje opkuisen.’

Een van hen is Bart. Bart is 62 jaar en doet al dertig jaar beroep op thuiszorg. Eerst klopte hij aan voor poetshulp na een opname voor smetvrees, maar nadien breidde de hulp verder uit met gezinszorg, klusjesdienst en de ergotherapeut van het multidisciplinaire team.

Wij gingen langs bij Bart. Verzorgende Britt komt vandaag helpen om soep te maken.

Eerste psychose

“Ongeveer dertig jaar geleden kreeg ik mijn eerste psychose”, vertelt Bart. “Ik beeldde me dan veel in. Ik dacht dat mensen rond mij met bommengordels rondliepen en dat ze alles gingen laten ontploffen. Dat was heel traumatisch. Toen hebben ze me gezegd dat ik gezinszorg nodig had.”

“Als ik een psychose krijg, dan doe ik niets, maar dan denk ik wel van alles. Als ik bijvoorbeeld in het station ben en ik zie iemand met een geldbeugel, dan denk ik dat het een bommengordel is. Dan beginnen mijn lippen blauw te worden en plas ik in mijn broek. Een uur later sta ik daar nog zo.”

Zo dadelijk komt Britt, verzorgende bij Zorg Leuven. “Zij komt mij een beetje op weg helpen”, zegt Bart. “We gaan samen soep maken en zij gaat de groenten wassen. Dan gaan we samen afwassen en alles een beetje opkuisen.”

Britt belt aan. Bart leidt haar naar de keuken en vertelt haar zijn plannen voor vandaag. “We gaan drie soorten soep maken: wortelsoep, tomatensoep en witloof-champignonsoep. En als er nog tijd over is, gaan we beneden wat kuisen.” Britt knikt: “Dat is goed, Bart.”

Hulp bij het dagelijks leven

Britt is een pak jonger dan Bart en koos bewust voor een job in de thuiszorg. “We zorgen ervoor dat mensen zelfstandig thuis kunnen wonen. We helpen hen in het huishouden en bij alles wat er gedaan moet worden in hun dagelijks leven. En we bieden veel psychologische steun.”

Zo helpt Britt ook een vrouw van negentig jaar. “Ik help haar met huishoudelijke taken. Maar het kan gebeuren dat ik daarna wat met haar bijpraat of gezelschapsspelletjes speel. Zij heeft daar veel aan. Onze job is zo divers: wij geven persoonlijke zorg, begeleiden cliënten bij de kapper of dokter, maken maaltijden klaar, doen boodschappen, helpen bij administratie…”

Structuur aankweken

“Ik heb thuiszorg nodig, omdat ik een eetstoornis en psychologische problemen heb”, vertelt Bart.

“Thuiszorg geeft structuur aan mijn dag. We bereiden het eten op voorhand voor. Ik vind het belangrijk om mijn eten zo goed mogelijk te maken. Zo kan ik een structuur aankweken. Als ik veertien dagen alleen zou leven, zou het hier chaos zijn. Ik zou niets meer doen, ik zou angstig worden en in mijn eentje in bed kruipen. Ik zou psychotisch of depressief worden.”

‘Thuiszorg geeft structuur aan mijn dag.’

Britt: “Bij mensen zoals Bart komen wij eigenlijk vooral voor de begeleiding. Anders dreigen ze in een depressie terecht te komen, waardoor ze niet meer voor zichzelf kunnen zorgen. Onze regelmatige bezoekjes bieden een soort structuur aan die zij dan opvolgen en waardoor ze mentaal sterker worden.” 

Een warm huis

Bart kan zich goed behelpen in zijn huishouden. Hij heeft een partner, maar is ook erg zelfstandig. Je vindt hem regelmatig in de stad en sinds kort brengt hij ook regelmatig een bezoekje aan Casa Clementina, een warm ontmoetingshuis van Zorg Leuven.

Zorg Leuven vindt het belangrijk om naast de dagelijkse ondersteuning en verzorging ook het mentaal welzijn van cliënten te bevorderen. Door vermaatschappelijking van de zorg en de afbouw van het aantal psychiatrische bedden vallen mensen door de mazen van het net of kunnen ze niet meer geholpen worden door de psychiatrie. Zij worden dan vaak cliënt van Zorg Leuven.

‘Door de afbouw van het aantal psychiatrische bedden, kunnen veel mensen niet meer geholpen worden in de psychiatrie.’

Deze mensen hebben een klein sociaal netwerk, waardoor ze zich vaker eenzaam voelen en nood hebben aan sociaal contact. Bij Casa Clementina kunnen mensen zonder afspraak binnenwandelen voor een kop koffie, een babbel of activiteiten zoals samen koken, kleren wassen, leren strijken… Casa Clementina zorgt dat cliënten andere mensen ontmoeten, terug eigenwaarde krijgen en zich er thuis kunnen voelen.

Het doel is mensen weer meer laten deelnemen aan de samenleving, hen een opstapje geven om opnieuw structuur in hun leven te brengen en ‘goesting’ te krijgen om opnieuw regisseur te worden van hun leven.

Bart: “Als ik veertien dagen alleen zou leven, zou het hier chaos zijn. Ik zou niets meer doen, ik zou angstig worden en in mijn eentje in bed kruipen.”

© NV De Buren

Zachte symfonie

Bart zet wat muziek op. “Ik hou van muziek, cultuur, toneel en zang. Ik heb een redelijk goede stem, ik heb twintig jaar in een koor gezongen. Maar ik heb dat moeten opgeven door mijn ziekte, want ik kon niets meer onthouden.”

‘Als ik langskom, houd ik alles wat mee in het oog.’

“I wanna take you somewhere so you know I care. But it’s so cold and I don’t know where.” Op de achtergrond zingt Tom Odell verder terwijl Bart de soep kookt. “Muziek verzacht de zeden”, vindt Bart. “Ik zeg altijd ‘laat het leven een zachte symfonie zijn’. Muziek is mijn leven. Het doet mij herleven. Ik werk graag met muziek.”

Tom Odell raakt de juiste snaar bij Bart. Hij praat wat bij met Britt en bespreekt zijn maaltijden van deze week. “We gaan nu de soep uitscheppen. Lekker hè? Ik maak graag mijn soepen klaar op voorhand. Zo leer ik goed portioneren om mijn eetstoornis in het oog te houden. Ik eet graag hè.”

Inspelen op speciale noden

Wat op het eerste gezicht een alledaagse taak lijkt, houdt zoveel meer in. Britt: “Als ik langskom, houd ik alles wat mee in het oog. Als mensen speciale noden hebben, dan kunnen we daar sneller op inspelen.”

“Wij hebben bijvoorbeeld een psychologe bij onze thuiszorg. Als ik merk dat het met een van onze cliënten wat moeilijker gaat, kan zij eens komen babbelen en bekijken wat er nodig is om je beter te voelen.”

‘Mocht Bart geen thuiszorg krijgen, dan zou hij permanent opgenomen moeten worden.’

Bart bevestigt: “Dat is ideaal, mijn psychiater heeft mij eens aangeraden om er een week tussen uit te gaan. Ik begon tilt te slaan. Ik zag slangen in de diepvries zitten en zo. Dus heb ik gevraagd om mij een week te laten opnemen.”

Dankzij zijn psychiater kon Bart snel doorverwezen en opgenomen worden. Britt: “Hij is daar wel heel eerlijk over wanneer hem dat overkomt.” Bart: “Ja, ik had toen gewoon iemand nodig. Mijn vriend had toen gezegd ‘Bart, laat u opnemen’. Toen ik terugkwam, was ik helemaal ontspannen.”

Zo lang mogelijk thuis wonen

“Mocht Bart geen thuiszorg krijgen, dan zou hij permanent opgenomen moeten worden”, weet Britt. “Dan zou hij niet meer alleen kunnen wonen. Zolang mensen thuis kunnen wonen, met alle hulp die ze nodig hebben, moeten we ervoor zorgen dat dat kan.”

Bart: “Ik ben heel blij dat ik nog thuis kan wonen dankzij gezinszorg, het team van psychiatrische thuiszorg Pastya, mijn psychiater en de hulpverleners.” De soepen zijn klaar en uitgeschept. “Dat zijn mijn soepen à la chef!”, besluit Bart.

Samen maken we meer mogelijk

Het verhaal van Bart illustreert de belangrijke preventieve functie van thuiszorg. Thuiszorgmedewerkers zorgen er niet alleen voor dat cliënten langer zelfstandig thuis kunnen wonen.

Ze zijn daarnaast de ogen en oren van een heel netwerk dat klaar staat voor cliënten. De multidisciplinaire samenwerking rond wonen, valpreventie en mantelzorg maakt dat medewerkers snel kunnen anticiperen op extra zorgnoden.

Aanwezig zijn bij cliënten thuis, maakt het mogelijk om vroegtijdig signalen op te vangen. Die aanwezigheid, structuur en hulp zorgen voor houvast, waardoor in situaties van psychische kwetsbaarheid escalaties of heropnames vaak vermeden worden.

Rond mensen als Bart staat er op die manier een sterk professioneel netwerk dat werkt aan zorg op maat.

Reacties [4]

  • Kristien Goeyvaerts

    deze mensen helpen je om door bange en donkere dagen te gaan ; dit is voor mij beter dan familie

  • Roel Hendrickx

    Dit is de PRAKTIJK of realiteit die ik op EPILEPTISCH vlak heb.

  • hilde lambrechts

    De thuiszorg die Bart krijgt is een voorbeeld van hoe het zou moeten zijn. Helaas is dit niet overal zo geregeld en ontbreekt het begrip bij veel thuiszorgdiensten. Ik heb 2 zonen die reeds 25 jaar lijden aan psychoses, mijn oudste zoon heeft zijn leven en ziekte goed in de hand en kan goed functioneren met wat hulp van mij. Bij mijn jongste zoon zijn de psychoses blijvend en verhinderen hem om een beetje structuur in zijn leven te brengen. Komt er nog bij dat hij met periodes naar psychedelica grijpt waardoor hij verbaal agressief wordt. Ik heb sinds enkele jaren kunnen bewerkstelligen dat hij gecolloceerd blijft = hij verblijft thuis maar als er problemen zijn wordt hij onmiddellijk opgenomen. Hij heeft een bewindvoerder en dagelijks komt er een verpleger die zorgt dat hij zijn medicatie neemt. Poetsdienst en thuiszorg laten het afweten omdat het er steeds een stort is! Het lukt me niet om dit te regelen waardoor het onderhoud door mij gebeurt ; ik ben 67 en chronisch rugpatient !

  • paul de smet

    Beste, ik en mijn broer die beiden ook gevoelig zijn voor psychoses, wonen samen in ouderlijke woning en krijgen maandelijks bezoek van het mobiel team pakt en wekelijks ondersteuning van poetshulp. Inmiddels is er een vriendschapsband ontstaan en kunnen we weer vooruitkijken naar activiteiten. Ik vind ons zorgnet bijzonder waardevol en goed georganiseerd.

We zijn benieuwd naar je mening!
Blijf hoffelijk, constructief en respectvol

 

Elke reactie wordt gemodereerd. Lees hier onze spelregels. Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd.