Onderzoek en proeftuinen
De stijgende complexiteit van de huidige maatschappelijke uitdagingen maakt beleidsmakers onzeker. Die onzekerheid mondt uit in het steeds meer bestellen van onderzoek zonder de resultaten ervan actief mee te nemen in het beleid. Evidencebased beleid tiert welig in Europa en wordt gretig overgenomen door Vlaanderen.
Hetzelfde zien we bij de vele proeftuinen en projecten. Vlaanderen hecht veel belang aan het experimenteren op het terrein en beleidsvoerders nemen het woord ‘practicebased beleid’ graag in de mond. Tijdelijke projecten fungeren als pakjes geld met een strik errond die ze kunnen uitdelen en waar ze enkele maanden later opnieuw mee kunnen uitpakken. Het gaat dan over de zoveelste ‘goede praktijk’ of weeral een ‘nieuw inzicht’ waar vervolgens structureel weinig mee gedaan wordt.
Geen langetermijnvisie
Ondertussen vergroeit het veld van zorg en welzijn naar een veld waar duizend bloemen bloeien. Projecten en onderzoeken hier, proeftuinen en experimenten daar. Het klinkt allemaal goed, maar er zit een grote adder onder dit duizendbloemenveld.
Het laatste dominosteentje valt immers zelden: de borging van al dat goeds. Wat zijn we met de vele projecten en experimenten als de nieuwe inzichten die eruit voortvloeien dode letter blijven in het beleid?
‘Wat zijn we met de vele projecten en experimenten als de nieuwe inzichten die eruit voortvloeien dode letter blijven in het beleid?’
Keer op keer laten middenveldorganisaties zich verleiden om mee te gaan in deze tijdelijkheid. Ze zien een nieuwe kans om te innoveren. Ze zien centjes om hun werking draaiende te houden.
Intekenen op de zoveelste oproep gaat steevast gepaard met de hoop dat het project structureel verankerd zal worden in het beleid. Helaas. Te vaak imploderen deze projecten omdat er achter de oproep door de overheid geen langetermijnvisie zit. Daardoor gaan kostbare leerervaringen verloren.
Versnippering
Denk aan de vele pilootprojecten voor geïntegreerde zorg voor chronische zieken die in 2015 door de toenmalige ministers bevoegd voor gezondheid gelanceerd werden. Een totaalbedrag van 7,5 miljoen euro werd vrijgemaakt. De projecten ontvingen 40.000 euro voor de conceptualisatiefase en 150.000 euro per jaar voor de uitwerking.
‘De looptijd van zorgzame buurten was twee jaar. Weet iemand waar we vandaag staan?’
Nog een voorbeeld: in 2023 werd een interfederaal plan geïntegreerde zorg goedgekeurd op basis van 63 projecten. Versnippering, iemand?
Op Vlaams niveau is er het voorbeeld van de subsidies voor zorgzame buurten. In 2022 investeerde de Vlaamse regering 9,4 miljoen euro om 114 projecten verspreid over heel Vlaanderen op te starten. De looptijd was twee jaar. Weet iemand waar we vandaag staan?
Stabiel financieringsmodel
Zoveel jaren en talloze pilootprojecten later blijft de knoop rond langdurige zorg nog steeds niet ontward. Op Vlaams niveau vangen we signalen op dat kersvers Welzijnsminister Caroline Gennez wil breken met de wildgroei aan projecten en wil kiezen voor structurele investeringen in zorg en welzijn.
Dit is een hoopvol signaal, maar woorden moeten nu omgezet worden in daden. Want adhoc-beleid belemmert de uitbouw van een kwaliteitsvolle zorg. Als sociaal ondernemers uit het middenveld bieden wij onze expertise aan om mee vorm te geven aan een visie voor de langere termijn.
‘Adhoc-beleid belemmert de uitbouw van een kwalitatieve zorg.’
Pas wanneer er gekozen wordt voor een stabiel financieringsmodel met een duidelijke visie op de toekomst zullen we met onze sector uit deze mallemolen kunnen stappen. En hoeven we geen projectvoorstellen meer te spuwen aan de lopende band.
Dan kunnen we werken aan langetermijndoelstellingen die ondersteund worden door een stabiel financieringsmodel dat rust brengt. Dan zullen we elke seconde kunnen bezig zijn met waar we goed in zijn: positieve impact realiseren in de samenleving.
Reacties [6]
Som alle delen op en men krijgt het geheel van huidig clièntilisme , zogezegde onafhankelijke partij politieke sociale wildgroei . In realiteit tegenovergestelde , met blinde vlekken voor eigen sturing. Wie op de juiste deur klopt , ( Meestal vl bel & NVa ) zou wel eens bevoorrecht kunnen worden door deze opinie van mevr Roesbeke. Evident is gelijke aanpak van versplintering en gemeentelijke en stedelijke en federale politici en bestuurders , vermijden.
Sociale initiatieven vanuit burger initiatieven bijvoorbeeld zouden geen expliciete networkings belangen mogen aanspreken in hun politiek .pak de bronkwelling aan en gooi niet weg het kind / in badwater.Als het al overwoekering ‘ zou’ betekenen ,wat pleidooi hier ,beweert? Ga dan vooral bij de partijpolitieke initiatieven (vaak onzichtbaar op het veld, destemeer zichtbaar in bestuurlijke raden) qat snoeien.
Voorkeursbehandelingen en extra middelen voor hen die dubbele bodems voeden? Oa vlaams nationale belangenvermengingen?
Eindelijk iemand die het luid en duidelijk zegt en ook wijst op de omgang van al die organisaties, verenigingen en geëngageerde mensen die zich in feite laten gijzelen en chanteren. Dat kan zo niet verder!
Zeer terecht pleidooi! Er wordt met mensen gewerkt die na twee jaar wéér in de kou worden gezet, omdat projecten niet verder lopen. Schrijnend.
Ik ga volledig akkoord met de inhoud van dit artikel. Waar ik echter van walg zijn Latijnse woorden zoals “ad hoc”. Ik moet dan telkens het lezen onderbreken om op Google op te zoeken wat dat betekent. Dat is lastig. Ik vind er geen echte goeie Nederlandse vertaling voor. Ik heb autisme maar ben niet dom. Ik deed geen Latijnse noch aso. Ik heb wel lange tijd gelooft dat ik dom was omdat anderen mij dat voorhielden. Mvg, Karl
De Diabetes Liga Vlaanderen deelt de bezorgdheid over de versnippering van zorginitiatieven en het gebrek aan een langetermijnvisie in het beleid. Veelbelovende projecten verdwijnen vaak na de pilotfase, waardoor waardevolle leerervaringen verloren gaan. Dit geldt ook voor de zorg voor diabetes, waar de nood aan structurele en duurzame verandering het grootst is.
Wij wijzen op succesvolle initiatieven zoals Halt2Diabetes en ZoetZwanger, die al jarenlang aantoonbare impact hebben. Halt2Diabetes helpt risicogroepen om type 2 diabetes te voorkomen en ZoetZwanger ondersteunt vrouwen met zwangerschapsdiabetes, wat leidt tot betere gezondheidsuitkomsten. Beide projecten verdienen structurele financiering om hun positieve impact verder uit te breiden.
Het huidige beleid moet verschuiven van tijdelijke projecten naar structurele investeringen in bewezen initiatieven. De Diabetes Liga Vlaanderen is bereid om bij te dragen aan een langetermijnvisie voor een kwalitatief hoogstaand zorgsysteem.
Spijkers met koppen. Ik heb het mijn hele loopbaan lang gezien. Er is ook nauwelijks of geen objectieve evaluatie of toezicht op de werking en financiering, anders dan dat op…papier. Als er ook nog een stroom Europees geld is, kan het allemaal letterlijk niet op.