‘Een plaats in de samenleving hebben is van levensbelang’

Angst voor het virus

Toen ik op 17 maart besloot om Werkhuizen MIN te sluiten, was dat vooral omdat er geen draagvlak was om verder te ploeteren. Niet het virus was binnengeslopen, wel de angst om het te krijgen. Als je dat als baas voelt, moet je die beslissing nemen.

‘Sluiten was de moeilijkste beslissing in mijn twintig jaar als directeur.’

Het was de moeilijkste beslissing in mijn twintig jaar als directeur. Het besluit op zich was eenvoudig, maar de impact die deze collectieve sluiting zou hebben op Werkhuizen MIN en de werknemers baarde me zorgen.

Want laten we wel wezen, een maatwerkbedrijf is geen liefdadigheidsinstelling, maar we stellen wel mensen tewerk die vaak kwetsbaarder zijn dan doorsnee werknemers.

Terug opgestart

Op de dag van de sluiting zijn we al begonnen met de voorbereiding van de heropstart. De gezondheid en veiligheid van alle werknemers maximaal garanderen, was daarbij het uitgangspunt.

Sinds 1 april zijn we opnieuw opgestart, stapsgewijs en met strikt te volgen maatregelen. Organisatorisch lukt dit wel. Maar door de strikte maatregelen kon niet iedereen tegelijk terugkeren naar de werkvloer. Het is om die vele medewerkers die nu nog thuis zitten dat ik me veel zorgen maak.

Zij die werken hebben namelijk iets om handen en leren samen wat mag, kan of moet. ’s Avonds gaan zij moe, maar tevreden naar huis. Maar er zijn dus ook kwetsbare medewerkers in isolement geraakt. Eenzaamheid, een gebrek aan routine, een gebrek aan sociale controle, het doet wat met sommige mensen.

Ik vrees dus dat we mensen gaan verliezen. Medewerkers die ons gaan ‘lossen’. Niet door het coronavirus, wel door de gevolgen ervan. We zien bijvoorbeeld dat mensen met een verslavingsproblematiek tijdens de lockdown makkelijker in verleiding kwamen voor drank, gokken en drugs. Tegelijk worden kwetsbare mensen nog meer dan vroeger verleid tot het afsluiten van extra leningen. Zij zullen de neveneffecten van deze crisis nog lang meedragen.

Sociaal engagement

Ritme, routine en sociale controle zijn voor onze doelgroepmedewerkers van cruciaal belang. Daar zorgt een job bij een maatwerkbedrijf in normale tijden voor.

‘We volgen onze mensen die thuis zitten op. We geven hen het signaal dat ze er nog steeds bij horen.’

Maar wij blijven deze tijden niet bij de pakken zitten. Een maatwerkbedrijf is namelijk niet enkel op winstmarges gericht, we hebben ook een zeer sterk sociaal engagement. Al die neveneffecten, daar waken we elke dag dus over. Wij volgen onze mensen die thuis zitten op. We geven hen het signaal dat ze er nog steeds bij horen en dat ze niet alleen zijn.

Want uiteindelijk wil ik alle werknemers gezond en wel terug op onze werkvloer. Zo snel als praktisch haalbaar zullen we  proberen werken met een beurtrol, waardoor we meer mensen terug aan het werk krijgen.

Doorstroom

De laatste jaren legde de Vlaamse overheid steeds meer de nadruk op de doorstroom van medewerkers van de sociale economie naar de reguliere economie. Dit doorstroomverhaal zal door de economische gevolgen van deze crisis waarschijnlijk een stevige deuk krijgen. Ik verwacht zelfs eerder een omgekeerde beweging, van de reguliere economie naar maatwerk.

‘Het doorstroomverhaal zal door deze crisis een stevige deuk krijgen.

Het economisch groeimodel is eindig. Zelfs binnen een inclusieve economie moeten we ons denken en verwachtingen van perfectie en altijd maar meer bijsturen. Andere waarden moeten meespelen, waarden tussen het economische en het sociaal-maatschappelijke.

Ik kijk daarvoor vooral naar medewerkers tussen de 30 en 40 jaar, zij die naast hoge verwachtingen binnen hun professionele loopbaan ook nog jonge kinderen moeten opvoeden en begeleiden in hun volwassen worden.

Geen business as usual

Zij die zeggen dat het morgen weer business as usual wordt, hebben het niet goed begrepen.

Sommige dingen zullen terug zijn zoals voorheen, maar aan deze crisis houden we ongetwijfeld ook een en ander over.

‘Zij die zeggen dat het business as usual wordt, hebben het niet goed begrepen.’

Denk maar aan het thuiswerken dat ingeburgerd geraakt, videoconferenties in plaats van verre verplaatsingen voor een meeting van een uur en de aandacht voor een beter evenwicht tussen werk en privéleven. Niet alleen omdat het noodgedwongen zo moet, wel omdat we allemaal ervaren hebben dat het ook werkt.

Misschien zijn we nu allemaal eens goed door elkaar geschud en op onze plaats gezet. Zien we in dat er minder druk moet zijn om op elk vlak succesvol en perfect te zijn. Kunnen we al die torenhoge verwachtingen een beetje laten varen. Wat minder moeten moeten, wat meer mogen zijn.

Evenwicht

Het kapitaal van een organisatie als MIN staat niet op de bankrekening. Het zijn de mensen waar we dagelijks mee samenwerken. De job op maat, waardoor je iemand bent, iets betekent, je eigen centen verdient, vrienden en collega’s hebt. Op onze gevel staat te lezen: ‘Niemand nergens niets, iemand ergens iets.’ We menen dat: een plaats in de samenleving hebben is van levensbelang.

Maatwerk zal in het post-coronatijdperk nog belangrijker moeten worden. Anders dreigen we een groep mensen te verliezen. We mogen de ogen niet sluiten voor wat er zich in werkelijkheid afspeelt in de alsmaar groter wordende onderbuik van onze samenleving.

Lees ook

Sociale economie als vaccin tegen arbeidsmarktcrisis

Wij nemen als maatwerkbedrijf mee het voortouw om het evenwicht tussen economische en sociale belangen te bewaren. Dat is onze basisopdracht en we zullen hier op blijven inzetten.

Maar ik richt me ook uitdrukkelijk tot politici, experten, leden van relancecomités, vakbonden… Wie denkt dat nog meer globaliseren, schaal vergroten en puur economische belangen dienen het enige credo is, vergist zich schromelijk. Laten we ons economisch model eens onder de loep nemen. Iedereen moet mee kunnen. Laat dat de kern zijn van het maatschappelijke én economische relanceplan.