Ons systeem kent geen medelijden met wie de taal niet spreekt

Omar

“Rino, ik heb boete gekregen op de bus maar ik begrijp het niet.”

‘Hij schreef iets op en liep toen door.’

Omar wrijft over de achterkant van zijn hoofd, zoals hij altijd doet als hij onzeker is. Zelfs als hij niets zegt, kun je meteen zien dat hij ergens mee zit. Dan gaat zijn rechterhand omhoog terwijl hij naar de grond kijkt, in gedachten verzonken. Hij strijkt traag en aarzelend over zijn haardos.

Controleur

“Wat is er gebeurd, Omar?”

“De kaartlezer reageerde niet op mijn kaart. De chauffeur keek eens en zei toen dat het abonnement vervallen was.”
“En heb je toen een ticketje gekocht?”
“De chauffeur nam een foto van mijn kaart. Hij zei dat hij het zou checken en dat ik nu niet moest betalen. Maar net voor we Kortrijk binnenreden, stapte er een controleur op. Ik zei wat er gebeurd was en dat ik daardoor geen ticket had. Ik moest mijn buskaart tonen, hij schreef iets op en liep toen door.”

Geen goed moment

“Gisteren viel er een brief in de bus waarop stond dat ik een overtreding had begaan en er een rekening zou volgen. Maar de controleur heeft niets gezegd, Rino!”

“En de chauffeur, heeft die iets gedaan?”
“Nee. Het was niet het goede moment want hij had zijn spiegel net kapot gereden.”
“Als ik het goed begrijp was het ook voor jou geen goed moment!”

Hij lacht. Omar kan heel goed relativeren.
Jalal lacht ook en zegt iets. Omar vertaalt.
“Hij zegt dat hij ook boete heeft gekregen, op de trein.”
“Hoezo? Heeft hij begrepen dat wij het over een boete hadden?”
“Ja, zijn oren begrijpen al een beetje Nederlands. Maar zijn mond kan nog niet spreken.”

Nu lachen we allemaal.

Lange baard

“En waarom heeft hij een boete gekregen?”

Omar stelt de vraag aan Jalal, die daarna een heel verhaal afsteekt waarbij zijn stem nu eens omhoog en dan weer omlaag gaat. Aan het einde van zijn verhaal strijkt hij lachend over zijn baard.

‘Jalal wist niet dat hij zo’n ticket had.’

“Hij vroeg een ticket en de man aan het loket vroeg iets terug dat hij niet begreep. Toen er op de trein controle was, bleek zijn ticket voor reizigers jonger dan zesentwintig jaar. Maar Jalal wist niet dat hij zo’n ticket had. En daarom laat hij nu zijn baard groeien. Nu denkt niemand nog dat hij jonger dan zesentwintig is.”

Jalal knikt naar me, om aan te geven dat het waar is wat Omar daar allemaal vertelt.

Gelukkig is Jalal creatief en ontwikkelt hij zijn eigen methodes. Want ons systeem kent geen medelijden met iemand die de taal niet spreekt.