Rotjeugd

Pedagogisch perspectief

Ido Weijers was hoogleraar Jeugdbescherming aan de Universiteit Utrecht. Ter gelegenheid van zijn afscheid werden achttien van zijn publicaties gebundeld. Die verschenen tussen 1998 en 2016 in Nederlandse en buitenlandse vaktijdschriften. Ze reflecteren vanuit een pedagogisch perspectief over jeugdstrafrecht en jeugdbescherming.

Het boek start met een historische schets van hoe het hedendaagse jeugdstrafrecht en jeugdbeschermingsrecht tot stand kwam. De auteur legt linken met ontwikkelingen in de wetgeving. Hij heeft daarbij aandacht voor de Nederlandse kinderwetten, het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.

 ‘De focus ligt op de Nederlandse praktijk.’

De focus ligt op de Nederlandse rechtspraktijk, maar hij verwijst ook naar buitenlandse wetgeving, onder meer uit België. Juridische principes verduidelijkt hij aan de hand van voorbeelden en concrete casussen. Hij kadert ze binnen hun maatschappelijke context en tijdsgeest. De basisprincipes en grondslagen van het jeugdrecht worden toegelicht en belangrijke pioniers benoemd.

Standpunten

Weijers kaart in zijn boek ook enkele actuele debatten aan en neemt hierover standpunten in. Hij behandelt thema’s zoals prenatale kinderbescherming en ondertoezichtstelling van zwangere vrouwen met riskant gedrag, verplichte anticonceptie, dwangbehandelingen, gedwongen keizersnee, het zelfbeschikkingsrecht van een kind over het eigen leven, de plaats van straf in de opvoeding en de reeds vaker gevoerde discussie over de pedagogische tik.

Een thema dat voor het jeugddelinquentierecht in Vlaanderen interessant is, is de discussie over de leeftijdsgrenzen in het jeugdstrafrecht. Waar ligt de ondergrens voor het toepassen van een strafmaatregel? Ook de differentiatie tussen jeugdstrafrecht en adolescentenstrafrecht wordt kritisch in vraag gesteld.

 ‘Kinderrechten zijn ook bij ons van toepassing.’

Belangrijke spilfiguren in het strafrecht, zoals de kinderrechter, en de taken die ze uitvoeren worden onder de loep genomen. Aangezien het Nederlandse jeugdrecht op dit gebied verschilt van het Belgische zijn de benoemde functies bij ons niet altijd gekend. De principes en waarden waaruit men vertrekt, stroken met de internationale kinderrechten en zijn dus ook bij ons van toepassing.

Rode draad

‘Rotjeugd’ is een interessant naslagwerk. Het boek licht een breed spectrum aan items binnen het jeugdstrafrecht en het jeugdbeschermingsrecht toe. De verschillende hoofdstukken staan vrij los van elkaar. Wat ook te verklaren is, aangezien de oorspronkelijke bijdragen verschenen op verschillende tijdstippen. De rode draad, de link met het jeugdstraf- en jeugdbeschermingsrecht, is in wel elk van de hoofdstukken terug te vinden.

Ondanks de verschillen tussen Nederland en Vlaanderen is het boek toch relevant. De voorbeelden en casussen maken de soms technisch-juridische benamingen verstaanbaar voor een zeer ruim leespubliek. De thema’s zijn goed gekozen en de auteur durft standpunten innemen, iets wat ik kan appreciëren.

‘Rotjeugd’ is een interessant boek voor wie graag mee nadenkt over jeugdstraf- en jeugdbeschermingsrecht. En dat vanuit hun historische achtergrond en geïllustreerd met interessante en begrijpbare voorbeelden en casussen.