Het opschalen van mensen in armoede

Vreemd

Er was iets vreemds met de uitzending. Al vanaf het begin. Men kreeg mij niet overtuigd.

En dan heb ik het niet over alle goede bedoelingen die de revue passeerden. Ook niet over het idee van het buddysysteem wat absoluut niet nieuw is. Het heeft haar waarde al meermaals bewezen. Ik denk spontaan aan ‘Een Paar Apart’ waarbij iemand die in armoede leeft dingen samen doet met iemand die niet in armoede leeft en zo diens netwerk verbreedt.

‘De term opschalen deed me de wenkbrauwen fronsen.’

Het was de term opschalen van 50 naar 500 en dan naar 5.000 die me de wenkbrauwen deed fronsen. En de uitspraak: “We willen binnen tien jaar een model hebben waarbij je een pakketje kan afleveren over hoe je kansarmoede aanpakt. (…) Het systeem verdient zichzelf terug. Een werkloze kost de maatschappij 33.000 euro per jaar dus als één op tien werk vindt, betaalt het project zich terug in een jaar tijd.”

Alsof armoede en kansarmoede enkel gaan over het hebben van werk. Soms is werk een deel van de oplossing om uit de armoede te geraken. Soms ook niet.

Geen kritische vragen

Waar bleven de kritische vragen van de reportagemakers? Waar was de diepgang na een project twee jaar gevolgd te hebben? Waar was de gekleurde armoede die ik als opbouwwerker dagelijks tegenkom?

En is kansarmoede te herleiden tot louter zelfwaarde en geloven in jezelf? Dat is zeker belangrijk, maar is dat de toverformule? Is het zo eenvoudig? Of is de reportage en het project een manier om kansarmoede bij het grote publiek bekend te maken? Is ArmenTeKort een systeem voor de brave hardwerkende middenklasse om zich beter te voelen?

Vragen die ik als journalist zou stellen. Al was het maar om ze weerlegd te zien.

Diepte

Alle respect voor de buddy’s Sara en Tom uit de reportage. Ik geloof 100 % in hun goede bedoelingen. En chapeau als er een klik is tussen een kansarme en kansrijke en als dit werkt zoals we heel mooi zagen gebeuren bij Tom en Dirk.

Er zijn meer van dit soort, vaak kleinschalige initiatieven. Alleen komen die niet in de media. De slaagkans van elk van die projecten hangt af van vertrouwen winnen, in de diepte werken, van tijd nemen, van investeren in mensen, van durven falen en steeds weer opnieuw beginnen.

‘Ik geloof in de kracht van mensen.’

Ik pleit dan ook voor een sociale sector die in de diepte werkt, die luistert naar mensen en daar tijd voor kan maken, in tegenstelling tot wat Tom zei dat professionelen geen tijd meer hebben om te luisteren.

Geloven

Ik geloof in professionals in de sociale sector. Ik geloof in vrijwilligerswerk. Ik geloof ook in buddy’s als het goed omkaderd wordt. In die zin is opschalen niet zo simpel als het lijkt.

Ik geloof in de kracht van mensen om op hun tempo en binnen hun mogelijkheden vooruit te gaan. Werk hebben is hierbij niet het enige wat telt en is niet zaligmakend.

Ik geloof in een overheid die investeert in de sociale sector, ook in kleinschalige initiatieven en experimenten. Ik geloof in de kracht van mensen. Met vallen en opstaan. Ik geloof in opstaan maar ook in mogen vallen en daar niet voor veroordeeld te worden.

Ik geloof veel minder in de vermarkting van de sociale sector en de vermaatschappelijking van de zorg, zeker als er tegelijkertijd bespaard moet worden.

Ik geloof ook niet in het simplificeren van de term kansarmoede in termen zoals ‘schaalbaarheid’. Maar als het tegendeel bewezen wordt, sta ik op de eerste rij om te applaudisseren. Beloofd.