Nieuwe gezichten, nieuwe verhalen
‘Cuisson de Rue’ is meer dan zomaar een BBQ. De geur van smeulend houtskool en sissend vlees trekt mensen aan die anders moeilijk te bereiken zijn. Hier ontmoeten we nieuwe gezichten en luisteren we naar hun verhalen. De bezoekers zijn divers: mensen die zich eenzaam voelen, mensen in sociale en financiële armoede, mensen met een verslavingsproblematiek, dak- en thuislozen, werkenden, werklozen en gepensioneerden. Iedereen is welkom, zonder voorwaarden.
‘Iedereen is welkom, zonder voorwaarden.’
Sommige bezoekers worden vaste gezichten. Zo was er een Nederlandse dakloze man die tijdens zijn doortocht in Mechelen de BBQ ontdekte. Na zes maanden verdween hij, om daarna plots weer op te duiken. “Ik wist dat ik jullie hier zou terugvinden,” lachte hij, terwijl hij een stuk stokbrood in de saus doopte.
Gestart in de zomer van 2024
Cuisson de Rue ontstond vanuit de noodzaak om nieuwe manieren te vinden om contact te leggen met mensen in een veranderende stad. De naam is een speelse verwijzing naar zowel het meten van de grilltemperatuur van het vlees als de temperatuur van de straat.
Dit pilootproject, gestart in de zomer van 2024, bouwt verder op eerdere succesvolle initiatieven zoals Piraten van de Dijle en Straathoekwerk zetelt. Allemaal nieuwe vormen van ontmoetingen die straathoekwerkers combineren met hun dagelijkse individuele contacten.
Ook deze mobiele BBQ vormt voor velen een ankerpunt, een plek waar ze steeds terechtkunnen voor een maaltijd en een gesprek. Door de herkenbaarheid en toegankelijkheid verlaagt Cuisson de Rue drempels en zorgt het voor betekenisvolle ontmoetingen. In Mechelen brengt straathoekwerk zo op een laagdrempelige manier warmte en zorg naar de straat.
Op eigen tempo
Bij de eerste ontmoeting zijn sommigen nog op hun hoede. Nieuwe bezoekers vragen zich soms af wie we zijn en wat onze bedoelingen zijn. Sommigen denken zelfs dat we van de politie zijn. Maar door herhaaldelijke ontmoetingen en informele gesprekken groeit het vertrouwen.
‘Bij de eerste ontmoeting zijn sommige bezoekers nog op hun hoede.’
Een man uit de nachtopvang stond aanvankelijk stilletjes aan de kant, observerend. Toen hij zich uiteindelijk in het gesprek mengde, bleek hij vroeger chef-kok te zijn geweest in gerenommeerde restaurants. Hij merkte op dat we het deksel van de BBQ verkeerd gebruikten en gaf ons tips om het vlees sappiger te houden. Niet veel later stond hij enthousiast mee te grillen, terwijl hij verhalen vertelde over de keukens waarin hij ooit had gewerkt.
Dit soort ontmoetingen toont hoe belangrijk het is om mensen de tijd en ruimte te geven om hun eigen tempo te volgen. Stelselmatig krijgen we zicht op de uitdagingen waarmee ze te maken hebben en kunnen we signalen opvangen over hun noden.
“Een gewezen chef-kok merkte op dat we het deksel van de BBQ verkeerd gebruikten.”
© Laurens Tuypens
Argwaan verdwijnt snel
Contact maken met mensen verloopt bij Cuisson de Rue erg natuurlijk. De geur van hete kolen en kruidig vlees nodigt uit om rondom de mobiele BBQ te komen staan. Eenvoudige vragen zoals “Denk jij dat het klaar is?” of “Heeft het gesmaakt?” breken het ijs en zorgen voor een vlotte kennismaking. Deze laagdrempelige gesprekken verdiepen zich vaak snel, waardoor vertrouwen groeit.
Sommige bezoekers zijn aanvankelijk voorzichtig. Maar na een paar keer van onze BBQ te hebben geproefd en ons beter te leren kennen, verdwijnt die argwaan snel. Bezoekers komen niet alleen om te eten, maar willen ook actief deelnemen. Sommigen dragen zelf gerechten aan en helpen spontaan mee met de bereiding. Dat leidde tot het idee om samen te koken voor de mensen van de nachtopvang.
Grote taart
Dit project bevordert zelfredzaamheid en empowerment, doordat deelnemers worden aangemoedigd verantwoordelijkheid te nemen voor de organisatie van de BBQ. Ze stellen gerechten voor en ontwikkelen zo hun kookvaardigheden en eigenaarschap, en ze werken samen met mensen die ze eerder niet kenden. Dit vergroot hun zelfvertrouwen en zelfwaarde, voorkomt sociale isolatie en draagt bij aan een positieve invulling van de publieke ruimte.
‘Deelnemers worden aangemoedigd verantwoordelijkheid te nemen voor de organisatie van de BBQ.’
Op een dag verscheen een vaste bezoeker met een grote taart. “Als jullie voor de worsten zorgen, zorg ik voor het dessert,” zei hij trots. Na de BBQ sneed hij de taart zorgvuldig in gelijke stukken en deelde ze uit. Dit soort gebaren toont hoe een laagdrempelig initiatief zoals Cuisson de Rue bijdraagt aan sociale verbinding en betrokkenheid.
Naar een karaokebar
Hier ontstaan ook spontane ideeën voor gezamenlijke activiteiten. Toen iemand het lied Sexual Healing van Marvin Gaye door zijn telefoon liet schallen, vertelde een ander over de tijd dat de zanger in Oostende woonde. Voor we het wisten, werd er luidop gedroomd van een uitstap naar de kust. Even later werd dat plan weer vervangen door een ander: samen naar een karaokebar gaan om elkaars zangtalent uit te dagen.
‘Voor we het wisten, werd er luidop gedroomd van een uitstap naar de kust.’
Deze gesprekken en initiatieven tonen hoe belangrijk ontspanning en sociale interactie zijn voor het welzijn van de bezoekers. Cuisson de Rue is veel meer dan een mobiele BBQ: het is een plek waar mensen zich thuis voelen, contact maken en stap voor stap van gast tot deelnemer groeien.
Kwaliteitsvolle openbare ruimtes
Niet iedereen heeft toegang tot een gezellige woonkamer of hippe koffiebar. Voor velen is de publieke ruimte de enige plek om te ontspannen en sociaal contact te hebben. Met Cuisson de Rue proberen we onze BBQ strategisch te plaatsen in kwaliteitsvolle openbare ruimtes die minder gevoelig zijn voor overlast.
De stad Mechelen investeerde de laatste jaren in groene zones met petanquebanen en zitplekken. Door onze BBQ daar neer te zetten, stimuleren we een positieve aanwezigheid en creëren we een omgeving waarin iedereen zich welkom voelt.
Bovendien leidt dit ertoe dat buurtbewoners en voorbijgangers ook aansluiten, wat de sociale samenhang versterkt. Zo kwamen we eens terecht bij een sociaal woonblok. Nog geen kwartier later stonden er bewoners die we nog nooit hadden ontmoet nieuwsgierig rond onze BBQ. Wat begon als een eenvoudige kookplek, groeide uit tot een verbindingsmoment tussen buurtbewoners die elkaar anders misschien nooit zouden aanspreken.
“Wat begon als een eenvoudige kookplek, groeide uit tot een verbindingsmoment tussen buurtbewoners die elkaar anders misschien nooit zouden aanspreken.”
© Laurens Tuypens
Publieke ruimte anders gebruiken
Samen eten in de open lucht brengt mensen samen, ongeacht hun achtergrond. Maar het maakt ook zichtbaar hoe sommige mensen de publieke ruimte op een andere manier gebruiken dan de dominante norm voorschrijft. Zij drinken een biertje op een bankje in plaats van op café te gaan en spelen een kaartspel op straat omdat ze geen woonkamer hebben om vrienden te ontvangen.
‘Cuisson de Rue is niet alleen een ontmoetingsplek, maar ook een informele brug naar hulpverlening.’
Door op een speelse manier met onze mobiele BBQ de publieke ruimte in te nemen, stellen we de heersende normen ter discussie. We tonen aan dat publieke ruimte voor iedereen is en moedigen een breder gesprek aan over inclusie en toegankelijkheid in de stad.
Cuisson de Rue is niet alleen een ontmoetingsplek, maar ook een informele brug naar hulpverlening. Tijdens de bijeenkomsten nemen gasten soms brieven mee die ze niet begrijpen of vragen ze hulp bij administratieve problemen. In een ontspannen sfeer kunnen we hen doorverwijzen naar de juiste diensten of een afspraak regelen voor verdere begeleiding.
Nog sterker samenwerken, rondom het vuur
Ook medewerkers van andere organisaties, zoals het Sociaal Huis, het CAW en armoedeverenigingen, tonen interesse en schuiven af en toe spontaan aan bij onze BBQ. Dit biedt hun en de gasten een unieke kans om rechtstreeks met elkaar in contact te komen.
Op die manier fungeert Cuisson de Rue als een antennepunt dat signalen opvangt, de drempel naar hulp verlaagt en tegelijkertijd via gesprekken waardevolle informatie verzamelt over stedelijke tendensen en drempels binnen de hulpverlening. Dat helpt ons om knelpunten te signaleren en, waar mogelijk, samen met partners structurele verbeteringen te zoeken. In de toekomst willen we rondom ons vuur nog sterker samenwerken met sociale partners en het beleid om structurele drempels weg te werken.
Met Cuisson de Rue blijven we samen werken aan een Mechelen waar iedereen meetelt.
Reacties