Leven in een begeleidingstehuis: ‘Als er iets is, moeten jullie mama bellen’

Een thuis in de branding

Auteur Geerdt Magiels verdiepte zich in het dagelijks reilen en zeilen van begeleidingshuis Van Celst (Jeugdzorg Emmaüs Antwerpen). Hier verblijven adolescente meisjes die intensieve begeleiding nodig hebben. Magiels pende zijn observaties neer in een lijvig boek: ‘Een thuis in de branding’.

‘Het boek toont de complexiteit van deze vorm van jeugdhulp.’

Het boek toont de complexiteit van deze vorm van jeugdhulp. Magiels verdiept zich onder andere in het tienerbrein en ontdekt hoe belangrijk het voor de jeugdhulp is om samen te werken met andere organisaties. Die inzichten ontstaan telkens vanuit pakkende getuigenissen over armoede, zelfverwonding of tienerprostitutie.

Sociaal.Net brengt het verhaal van Nesrine.Omwille van privacy is Nesrine een schuilnaam.Hier staat de focus op hoe tijdens overlegmomenten verschillende perspectieven voortdurend zorgzaam op elkaar worden afgestemd. 

Zeven mensen rond de tafel

Zeven mensen rond de tafel: Nesrine, haar moeder, Paul (de teamleider), Michel (haar contextbegeleider), Lotte (haar psychologe), Lea (haar begeleider bij het Centrum voor Algemeen Welzijnswerk) en Jacques (haar consulent bij de sociale dienst van de jeugdrechtbank).

Het is nog wachten op Karel, de jeugdrechter. Die laat na vijf minuten weten dat het hem niet lukt, een dringende kwestie op de rechtbank verhindert hem er op tijd te zijn. Misschien lukt het nog om toch langs te komen, maar hij vreest ervoor.

Contactverbod

Het schiet bij Nesrine in het verkeerde keelgat. “Hij had het beloofd. Nu laat hij me zitten. Ik móét hem spreken!”

Nesrine en haar moeder komen uit een periode van beperkt contact. De thuissituatie was verontrustend en niet meer veilig. De jeugdrechter besliste dat Nesrine een tijd niet meer thuis mocht komen voor haar eigen veiligheid. Nu de stiefvader veroordeeld is, in de gevangenis zit en voorlopig dus geen bedreiging meer vormt, zou het contactverbod versoepeld kunnen worden.

Zoveelste druppel

Haar begeleiders proberen haar tot rust te brengen. “Nesrine, we gaan ervoor zorgen dat je vandaag of morgen nog een gesprek met de jeugdrechter kan hebben. Je moet begrijpen dat die rechters heel veel werk hebben, ze moeten voor veel jongeren een dossier zoals dat van jou verzorgen en er kan soms iets dringends tussenkomen.”

‘Het verlies van haar vaste vertrouwenspersoon is voor Nesrine behoorlijk destabiliserend.’

Maar voor Nesrine is het de zoveelste druppel die de emmer doet overlopen. “Het is altijd hetzelfde en ik ben altijd de dupe.”

Lea is haar nieuwe individuele begeleider bij het Centrum voor Algemeen Welzijnswerk. Want Tina, die Nesrine het afgelopen jaar begeleidde, is zwanger en moest dus met haar begeleidingswerk stoppen. Het verlies van haar vaste vertrouwenspersoon is voor Nesrine behoorlijk destabiliserend.

“Nesrine, we begrijpen dat je dat vervelend vindt, maar je moet ook leren dat er meer dan één mens is die jou kan helpen. Je kan leren niet van één iemand afhankelijk te zijn.” Nesrine sputtert tegen: “Maar ik kan dat niet, het helpt mij niet.”

Zwakke plek

Paul legt haar aan de hand van haar sociaal-emotionele score uit dat ze het moeilijk heeft met stress en onverwachte gebeurtenissen.

‘Je vluchtte weg voor de dingen die je niet bevielen.’

“Dat is waar we samen aan werken. Zoals jij je het afgelopen weekend in je kamer hebt teruggetrokken, met nog een paar andere meisjes, was niet oké. Je vluchtte weg voor de dingen die je niet bevielen. Je bent overgevoelig voor verandering, en zeker voor het onverwachte, want dat duidt volgens jou op mogelijk gevaar. Dat is jouw zwakke plek die we aan het versterken zijn.”

Niet met mij besproken

Nesrine springt over naar het andere thema waar de bespreking voor is samengeroepen: “Ik wil iets anders dan wat jullie voor het familiecontact voorstellen. Ik wil niet die tweemaal vier uur per week en een heel weekend per maand. Ik vind dat niet goed, ik ben niet akkoord omdat het niet met mij besproken is.”

“Dit is een voorstel, Nesrine. We gaan het nog met jou en de jeugdrechter bespreken.” Paul verzucht: “Een dag zonder misverstand, dan geef ik een feestje.”

‘In haar hoofd is het één groot stressvol kluwen van problemen.’

Nesrine: “Dat gaat niet gebeuren. Maar ik ga naar de achttien toe, hoe moet het nu verder?” Ze springt van de ene onopgeloste vraag naar de andere. In haar hoofd is het één groot stressvol kluwen van problemen.

Voorkeurslijstje

Een voor een komen alle items die in Nesrine’s leven nu spelen voorbij. Ze wil gaan dansen en heeft nog andere opties in gedachten, zoals zwemmen, voetbal of squash. Kan ze ook leren filmen met een GoPro-camera?

Er wordt afgesproken dat er een voorkeurslijstje zal worden gemaakt en bekeken zal worden welke mogelijkheden het beste haalbaar zijn, al dan niet samen met andere meisjes.

Naar school

Nesrine is samen met haar contextbegeleider naar de school gegaan voor een intakegesprek.

Lees ook

Jongere aan begeleider: ‘Blijf vooral gewoon tegen me doen’

Dat ging heel goed. Michel geeft haar daarvoor complimenten: “Je hebt zelf je hele verhaal gedaan en dat ging heel erg goed. Knap hoe je daar vertelde wat je wilt doen!” Nesrine is in een programma van duaal leren gestapt, richting haartooi, twee hele dagen per week, in een opbouw naar drie dagen stage of werk. Nesrine: “Weten jullie wel hoe zwaar het is om vier uur Engels te krijgen?”

Contact met oudere zus

Ze heeft ook (opnieuw, na lange tijd) contact met haar oudere zus. Dat contact liep in het verleden vaak moeilijk en draaide weleens uit op onveilige situaties. De laatste ontmoeting was wel in orde.

“Als jullie samen goed met elkaar optrekken, vinden wij dat helemaal oké. Maar we willen graag dat het binnen de afspraken gebeurt die we samen maken, zonder dat er hommeles van komt.”

Bezorgde moeder

Nesrine’s moeder heeft ook nog een bezorgdheid: “Nesrine heeft op time-out een glas kapot gebeten, ze heeft maagpijn bij het eten. Ik maak me daarover ongerust.” Over dat feit is blijkbaar niet gecommuniceerd vanuit de andere voorziening, terwijl Nesrine al langer maagklachten heeft en nu vreest een stukje glas te hebben binnengekregen.

‘De ongerustheid krijgt een plaats.’

Er wordt straks een afspraak met de huisarts gemaakt. De ongerustheid krijgt een plaats.

Nesrine pikt nog een laatste puntje op: “Mama wil er zijn voor mij. Als er iets is, moeten jullie haar bellen.”

Opgelucht naar de leefgroep

“Maar wanneer doen we dat wel en wanneer niet? Doen we het als je total loss gaat, als je opstandig wordt of als je weg wilt lopen?”

Er wordt afgesproken dat ze daarover duidelijke afspraken zullen maken, op basis van wat Nesrine zelf aangeeft. Zij zal de situaties noemen waarin ze haar mama wil horen.

Tijdens het afronden van de bespreking leest Paul het mailtje voor dat hij naar de jeugdrechter stuurt om hem te vertellen dat Nesrine heel teleurgesteld is dat hij er niet was en dat ze hem morgen alleen wil spreken.

Het overleg wordt afgesloten, Nesrine gaat met een opgelucht gemoed terug naar de leefgroep, na een kus voor mama. Zaterdagmiddag gaat ze naar haar toe, dat is in ieder geval zeker.