Rijbewijs B: springplank naar een job, maar onbetaalbaar voor jongeren in de jeugdhulp

Jong en gretig

Monte Rosa vzw begeleidt jongeren die omwille van verontrustende opvoedingssituaties op eigen benen moeten staan. Soms nog wankel, maar toch enorm daadkrachtig en gretig naar de toekomst. Samen buigen we ons over de schooltaken, gaan we op zoek naar een studio, proberen we de band met het gezin te versterken of puzzelen we aan een nieuw opleidingstraject.

‘Krijg ik binnenkort dat rijbewijs te pakken?’

Hun toekomst staat of valt met de vraag hoe vlot ze over die lat van zelfstandigheid geraken. Dat vergt veel praktische vaardigheden en een voldoende portie inzicht. Kan ik mijn dag structureren? Tover ik met succes een gezonde warme maaltijd op tafel? Houd ik mijn budget onder controle?

Theoretisch rijexamen

Voor veel jongeren hoort in dat rijtje ook thuis: krijg ik binnenkort dat rijbewijs te pakken? Want wie zich met de wagen kan verplaatsen, heeft ook een streepje voor op de arbeidsmarkt.

Monte Rosa geeft hen graag een duwtje in de rug. We ondersteunen deze jongeren, ook financieel, om hun theoretisch rijexamen succesvol af te leggen. Maar dat levert nog geen rijbewijs op.

De baan op

Eerst moet je nog vele uren oefenen op de rijweg. Daarvoor heb je een wagen en begeleider nodig. Voor veel jongeren is dat geen kopzorg, zij kloppen voor rijbegeleiding aan bij een ouder of grootouder.

En als die dat niet zien zitten, dan is er de rijschool. Die biedt een lespakket van twintig rij-uren, professioneel instructeur en propere wagen inbegrepen. Heb je die twintig uren achter de kiezen, dan krijg je een voorlopig rijbewijs. Onder strikte voorwaarden mag je dan tijdens een oefenperiode rijden zonder begeleider.

Klinkt goed, maar deze procedure kost al snel 1500 euro. En waar haal je een auto voor de oefenperiode?

Ronduit onrechtvaardig

Jongeren in de jeugdhulp zitten met de handen in het haar. Velen hebben die ouder, grootouder of bankkaart niet. Teleurgesteld moeten ze het plan lossen om met de auto te leren rijden.

‘Als ik naast dat rijbewijs grijp, mis is ook heel wat andere kansen in het leven.’

Een meisje dat ik begeleid vertelt hoe frustrerend het is: “Als ik naast dat rijbewijs grijp, mis is ook heel wat andere kansen in het leven. Veel werkgevers verwachten dat je een rijbewijs hebt. Die vacatures moet ik aan mij voorbij laten gaan.”

Opnieuw worden de kansen van deze groep jongeren beperkt. Dat is onrechtvaardig.

Samenleving ligt er niet wakker van

Zoals het een goed jeugdhulpverlener betaamt, ben ik eerst verontwaardigd over deze onrechtvaardigheid. Vervolgens ga ik op zoek naar oplossingen.

Helaas ligt de samenleving hier niet wakker van. Relevante diensten begrijpen niet meteen het probleem, laat staan dat ze een oplossing in petto hebben. Ik bel met de Vlaamse Automobilistenbond (VAB) met de vraag of zij alternatieven aanbieden. Hun antwoord is voorspelbaar teleurstellend: wie geen auto of begeleider te beschikking heeft, kan gebruik maken van het lespakket van twintig uur.

Geld inzamelen

In afwachting van een betere oplossing, stropen we nu onze mouwen zelf op.

We rekenen op het warm hart van de lokale gemeenschap en zamelen geld in. Met dat budget willen we de rijlessen van onze de jongeren financieren.

‘Deze onrechtvaardigheid wordt te weinig structureel aangepakt.’

Zodra ze een voorlopig rijbewijs op zak hebben, kunnen ze zelfstandig verder oefenen met een deelwagen van Cambio. Zo’n rijleswagen kan je voorlopig enkel in Leuven, Gent, Mechelen of Antwerpen huren. Wij zitten gelukkig vlakbij Leuven.

Structurele aanpak

We hebben momenteel vijf jongeren die hun theoretisch rijbewijs aan het behalen zijn. Hopelijk halen we voldoende geld op om hen ook zicht te kunnen bieden op een rijbewijs B. Als ons dat lukt, is dat fantastisch nieuws voor deze jongeren.

Maar toch zal ik als sociale professional teleurgesteld blijven. Deze onrechtvaardigheid wordt te weinig structureel aangepakt. De samenleving staat erbij en kijkt ernaar.

Als we echt bekommerd zijn om de toekomst van deze jongeren, moeten we sleutelen aan een rijopleiding die voor hen financieel haalbaar is. Laten we daar werk van maken.