Beeldbellen breekt ook door in thuiszorg

Woonzorgcentra op slot

In uw kot blijven om het coronavirus in te dammen, valt velen zwaar. Toch weegt voor de ene de last zwaarder dan voor de andere.

Zo sloten woonzorgcentra en serviceflats zich af van de wereld. Geen familie of mantelzorger meer voor een praatje, geen knuffel of luisterend oor, niet gewoon genieten van iemands aanwezigheid, niet even het woonzorgcentrum verlaten. De altijd om de hoek loerende eenzaamheid werd reëel of nog groter.

‘In extreme omstandigheden zijn mensen vindingrijk.’

In zo’n extreme omstandigheden zijn mensen vindingrijk. Al snel verschenen de eerste hoogtewerkers die bezoekers tot voor het raam van oude bewoners brachten. Scouts sjorden tegen de gevels stellingen bij elkaar. En op de begane grond schoten babbelboxen als paddenstoelen uit de grond. Langs de ene kant een verwonderde bejaarde, langs de andere kant een zwaaiend familielid. Beiden met de telefoon in de hand. En door het raam: eindelijk weer oogcontact.

Zorgwekkend thuisisolement

Wat gebeurde intussen met 150.000 thuiswonende Vlamingen ouder dan 80 jaar? Ook zij zaten opgesloten in quarantaine. Velen helemaal alleen, dus met een nog hoger risico op vereenzaming. En al beschikt driekwart van alle 65-plussers over een smartphone, toch heeft de oudste groep het minst toegang tot technologie. Dat snijdt hen verder af van de buitenwereld.

Wat stellen we zelf vast vanuit onze thuiszorgorganisatie? We merkten dat steeds meer ouderen zich uit angst afzonderden. Ook vandaag nog, nu de coronamaatregelen stilaan teruggeschroefd worden: ze laten niemand binnen, bellen de zorgverlening af, willen geen kinderen of mantelzorgers meer over de vloer.

Dat totaal isolement is zorgwekkend. We vrezen dat in de toekomst nog meer mensen op zichzelf zullen terugplooien. Dat zette ons aan om naast onze hulp aan huis, op zoek te gaan naar aanvullende contactmogelijkheden.

Beeldbellen breekt door

De digitale middelen werden bovengehaald. Want belofte maakt schuld: al bij haar recente lancering, begin maart, kondigde onze nieuwe thuiszorggroep i-mens aan om zich toe te leggen op die combinatie tussen hulp bij mensen thuis en digitalisering.

‘Wat vroeger niet lukte, werkt nu plots wel.’

Een week later ging het land in lockdown. Maar Winston Churchill wist het al: “Never waste a good crisis.”  En kijk: de coronacrisis zorgde bij i-mens voor een doorbraak van het beeldbellen. Wat vroeger niet lukte, werkt nu plots wel. Want twee jaar geleden wilden we beeldbellen bij ouderen en zorgbehoevenden al introduceren. Toen kwam het project niet van de grond.

Nooit te oud om te leren

De afgelopen weken konden we via sponsoring van verzekeraar AG Phil at Home vijftig oudere klanten een tablet met Whatsapp in bruikleen geven. Die klanten kunnen sindsdien beeldbellen met vrienden, familie of vrijwilligers.

Waarom lukte het nu wel? We leerden dat ouderen sneller bereid zijn om nieuwe dingen te leren als we familieleden en zorgverleners sterker betrekken. Dat getuigt ook Johanna (84): “Eerst dacht ik: moet ik zo oud geworden zijn om dat nog te leren? Maar mijn zoon heeft me overtuigd. Gelukkig, want beeldbellen is momenteel de enige manier om mijn mantelzorger of familie nog eens te horen en te zien. Ze sturen foto’s of bellen me zelf op.”

‘Mijn zoon heeft me overtuigd.’

Sinds de coronamaatregelen leerden ook ouderen het beeldbellen waarderen: ze konden hun gesprekspartner aan de andere kant van de lijn voortaan ook zien.

Persoonlijke aanpak

Het is niet alleen de crisis die het project dit keer deed slagen. De persoonlijke aanpak, hier via de familie, bleek de sleutel tot het succes. Het heeft dus geen zin om, bijvoorbeeld, tablets te droppen bij mensen die er niet mee kunnen omgaan.

‘Een persoonlijke aanpak moet centraal staan. Alleen op die manier kunnen we de thuiszorg verbeteren door ze met technologie aan te vullen.’

Heel wat ouderen moeten ervan overtuigd worden dat die technologie iets voor hen is, dat ze ermee kunnen werken en er hun voordeel mee doen. Die menselijke, persoonlijke aanpak moet centraal staan. Alleen op die manier kunnen we de thuiszorg verbeteren door ze met technologie aan te vullen.

Mooie momenten

Ons tabletproject leverde al veel mooie momenten op: een overgrootmoeder zag haar pasgeboren achterkleinkind voor het eerst via onze tablet. Een andere gebruiker vernam via beeldbellen van haar schoondochter dat die toch geen chemo nodig had. Ze las de opluchting op het gezicht van haar schoondochter.

Elsa heeft dementie. Haar thuiszorger helpt haar om de tablet te gebruiken. Zo belde Elsa elke week met vier vrijwilligers. Doordat ze hun gezicht zag en herkende, haakte ze niet langer in. Alice genoot via het beeldscherm enorm van het uitzicht over de tuin van haar zoon. En Jef bezocht, weliswaar digitaal, voor het eerst zijn dochter in Amerika.

Extra deugd

Ook zonder coronacrisis leven heel wat mensen noodgedwongen in quarantaine. Het doet dan ook extra deugd om hen met de buitenwereld te kunnen verbinden nu daartoe plots de nodige wil, mensen en middelen zijn.

Lees ook

Werken in de thuiszorg: ‘Mijn laatste vrije dag? Dat kan ik niet meteen zeggen’

Zo kon Hilde al twee jaar het huis niet meer verlaten omdat haar woning niet aan haar rolstoel is aangepast. Dankzij het beeldbellen ziet ze opnieuw wat er in haar omgeving gebeurt. We zitten dan wel allemaal in ons eigen kot, maar velen hebben nu meer contact met familie, kennissen en vrienden dan vroeger. Hilde zal ook na de coronacrisis het beeldbellen koesteren.

Blijven samenwerken

We moeten aandacht blijven besteden aan al die mensen die ook na de quarantaine hun kot niet kunnen verlaten. Ook als wij de draad van ons leven weer oppikken.

We moeten ouderen blijven overtuigen van de meerwaarde van beeldbellen. En zelf het momentum aangrijpen om hen met de nodige technologie te ondersteunen. Vandaar onze warme oproep aan technologiebedrijven en zorgsector: laten we ook na de crisis blijven samenwerken. Laten we ervoor zorgen dat de innovatieve oplossingen die nu plots doorbreken, straks ook mogelijk blijven.