Laat zorg de maat der dingen zijn

Dag van de Zorg

Zondag 19 maart is het Dag van de Zorg. Ik moet dan denken aan Werelddierendag of Secretaressedag. Al wat slechts één dag per jaar georkestreerde, extra aandacht krijgt, trekt de rest van het jaar meestal aan het kortste eind.

‘Wie zorgt, heeft zorgen.’

Eén dag zetten we de zorgverleners in de kijker en dan moeten ze nog werken ook, op een zondag. Onderbetaald bovendien leren we uit een recent infotainment stuk in Jobat over de sectoren waar het meest en het minst verdiend wordt. Wie zorgt, heeft zorgen, zoveel is zeker.

Toch heeft de zorg qua zingeving alles in zich om de piramide van levensnoodzakelijke bezigheden aan te voeren. Sterker nog. De ‘ZorgQuotiënt’ zou de maat der dingen moeten zijn. Elke sector zou op zijn manier een zorgsector moeten zijn.

De vraag is niet langer wat doe je voor de kost, maar waar draag je zorg voor in de samenleving? Deze op het eerste zicht subtiele verschuiving kan de wereld veranderen van een geldgedreven hellhole naar een duurzame, warme thuis.

Onwrikbare waarheid

Zorg en zorgzaamheid zijn de nieuwe klemtonen in de maatschappij. Ze zullen in belang alleen maar toenemen. Ik denk dat niet. Ik neem dat, met alle redelijkheid en analytisch vermogen dat ik in me heb, graag aan als een onwrikbare waarheid.

Dit in tegenstelling tot onze beleidsmakers. Zij rukken, als slechte chauffeurs op glad ijs, het stuur naar de andere kant. Ze blijven een ieder-voor-zich credo prediken. Het zal niet baten, want in de marge van de failliete maatschappij, barst er een nieuw collectief bewustzijn uit zijn voegen.

In buurten en daarbuiten wordt er volop samengewerkt en gezorgd voor mekaar. Een fenomeen dat politici naar believen negeren of recupereren. Terwijl ze de zorgsector verder slopen. Misschien kunnen we hen met behulp van virtual reality naar het uur van de wijsheid katapulteren waarop ze afhankelijk zijn van de witte sector om naar het toilet te gaan.

Het kan zijn dat de essentie en waardering voor de zorgsector sneller komt bovendrijven dan gehoopt, zodat ze alsnog kunnen bijbenen.

Waar zorgt u voor?

Nee, dit is geen utopische oefening. En laat ons ook geen tijd verliezen met gepieker over het enigma waar in de prehistorie het zorgen voor anderen plots gedegradeerd werd tot een inferieure hobby voor vrouwen. We hebben geen tijd te verliezen om die aberratie ongedaan te maken en tot de zin van ons bestaan terug te keren.

‘Ik zorg dat een hele gang bejaarden de ochtend halen.’

Stel jezelf alvast de vraag, je hebt nog bedenktijd: Waar zorg ik voor? Je zal meteen aanvoelen dat antwoorden als “Ik zorg ervoor dat de aandeelhouders zoveel mogelijk winst maken”, al heel gauw een mager beestje blijkt, vergeleken bij “Ik zorg dat een hele gang bejaarden telkens weer de ochtend halen”.

Wanneer we plots een heleboel jobs, die eigenlijk louter relevant zijn binnen het neoliberale business model, gaan toetsen aan hun zorggehalte, lijkt de vaak exuberante verloning meestal niet langer maatschappelijk te verantwoorden. Zo eens iets anders dan moeten uitleggen waarom je mensen niet aan hun lot kan overlaten en je ze niet lui maakt met een basisinkomen.

ZQ

De ZorgQuotiënt drukt zich niet alleen uit in het aantal ververste pampers, maar wordt ook sterk bepaald door werkethiek. In zowat elk beroep kan je zorgzaam zijn. Personeelsbeleid zou er heel anders uitzien als in de functieomschrijving van de CEO stond dat hij ‘zorg’ draagt voor 450 werknemers.

‘In elk beroep kan je zorgzaam zijn.’

Onnodig te zeggen dat elke vorm van sociaal overleg fundamenteel zou veranderen. In principe kan men voor alles en iedereen zorg dragen: voor lezers, gevangenen, treinreizigers, publiek, maar net zo goed voor de bijenpopulatie in grote steden.

Misschien moeten we alvast naar een hogere versnelling schakelen en de wereld bombarderen met de vragen: Waar zorg jij voor? Wat is jouw ZQ? Affiches, apps, banners, ads en posts…

Net zoals de inburgering van de ‘share’-knop op sociale media het startsein gaf aan de deeleconomie, kan het invoeren van het ZQ ook een mentaliteitsverandering teweeg brengen. Het zal ons dwingen na te denken over de sociale impact van wat we doen.

Menselijk kapitaal

Wie toch liever in termen van winst en verlies blijft denken, zal die winst moeten leren omrekenen in sociaal-culturele waarde. Pleit ik om de loonschalen op hun kop te zetten? Om toplonen te betalen in de zorgsector terwijl we de banksector tot de bedelstaf veroordelen?

‘Alle goud verbleekt bij de glans van menselijk kapitaal.’

Helemaal niet. In een maatschappij waar zorg de norm is, verbleekt alle goud sowieso bij de glans van menselijk kapitaal. Laat ons het voorlopig houden bij het rechtmatig eren en honoreren van zorgzaamheid. De status en bijbehorende privileges volgen dan vanzelf.

OK, en nu antwoorden: ‘Waar zorg jij voor?’