Geen cijfers of dossiers
Youth Unity Empowerment (YUE) is voor ons, Antwerpse jongeren, een belangrijke ontmoetingsplaats. Hier worden onze talenten zichtbaar en eisen we samen onze plek op in de samenleving.
We komen uit verschillende leefwerelden, hebben diverse achtergronden. Toch vertonen onze verhalen veel gelijkenissen. Wie opgroeit met minder kansen, leert al snel wat het betekent om te leven met discriminatie, financiële druk, psychische kwetsbaarheid, een wooncrisis of een hulpverleningslandschap waar je vaak tussen wal en schip valt.
‘Wij zijn niet de cijfers in een rapport.’
Wij zijn niet de cijfers in een rapport, niet de dossiers op een bureau en al helemaal niet de probleemgevallen die vaak over het hoofd worden gezien. Wij zijn jongeren met dromen, met verantwoordelijkheden, met talenten en met verhalen die gehoord moeten worden door wie mee het verschil kan maken.
Hoewel we jong zijn, zijn we niet blind voor wat er rond ons gebeurt. We zwijgen niet over wat ons belemmert. We blijven niet machteloos toekijken wanneer we telkens opnieuw moeten vechten voor wat vanzelfsprekend zou moeten zijn. We blijven vastlopen op systemen die niet met ons meebewegen, op regels die niet voor ons geschreven zijn en op structuren die eerder afremmen dan ondersteunen.
Geen klaagzang
Onze boodschap is geen klaagzang, wel een oproep. Een vraag om rechtstreeks betrokken te worden. Wij zijn jongeren die willen bijdragen aan een samenleving die gelooft in ieders waarde, maar te vaak moeten we ons eerst bewijzen vooraleer we erkend worden als volwaardige burgers.
‘Te vaak moeten we ons eerst bewijzen vooraleer we erkend worden als volwaardige burgers.’
Wat we hier vertellen, vertrekt vanuit een gedeelde noodkreet van jongeren die niet alleen spreken uit ervaring, maar ook vanuit de wens om bij te dragen aan een samenleving die rechtvaardiger en menselijker is voor iedereen.
Daarom roepen we scholen, hulpverleners, werkgevers en beleidsmakers op om echt te luisteren. Niet oppervlakkig of voor de vorm, maar met de intentie om te begrijpen en te handelen. Want te vaak blijft het bij luisteren zonder gevolg. Te vaak verdwijnt onze stem na het gesprek weer naar de achtergrond.
We vragen geen uitzonderingen, geen medelijden en geen tijdelijke projecten. We vragen duurzame verandering, gelijke kansen en mensen die bereid zijn met ons samen te werken in plaats van over ons te spreken.
Spreken en luisteren
Op lezingen of studiedagen worden we vaak gevraagd om onze ervaringen te delen. Wat volgt is een enthousiast applaus. Maar vaak krijgen we het gevoel dat we onze boodschap telkens opnieuw moeten herhalen om gehoord te worden. Dat kan en moet beter.
Want jongeren worden het stilaan beu. Of zoals Benji (22) het stelt: “Het is altijd hetzelfde: we vertellen ons verhaal, maar er komt geen oplossing. Het is onaanvaardbaar dat we telkens moeten uitleggen waarom we evenveel waard zijn als de rest.”
Discriminatie
Een eerste pijnpunt: discriminatie. Op school, op de werkvloer of tijdens sollicitaties. Steeds weer merken we hoe regels die zogezegd ‘neutraal’ zijn, bepaalde jongeren uitsluiten.
Marki (22) vertelt hoe ze wordt afgewezen bij een sollicitatie omdat ze een hoofddoek draagt. “Ik voelde meteen dat ik niet welkom was. Niet omdat ik iets verkeerd deed, maar omdat ik een hoofddoek draag. Ik wil niet moeten kiezen tussen mijn geloof en mijn toekomst. Dat voelt alsof een deel van mij niet mag bestaan.”
Olaf (22) bekeerde zich enkele jaren geleden tot de Islam. Hij werd uitgenodigd voor een tv-programma met andere jongeren: “We moesten tijdens de opnames enkele opdrachten uitvoeren. Ik merkte heel snel dat de andere deelnemers het moeilijk vonden om met mij in een groep te gaan staan. Vanuit mijn geloofsovertuiging weigerde ik de opdracht om zo snel mogelijk een pint bier leeg te drinken.”
“Er volgden respectloze uitspraken: ‘Het steelt wel, maar het drinkt niet!’ Toch ben ik gebleven en heb ik de opnames netjes beëindigd. Zo bewees ik dat ik sterk genoeg was om een van hen te zijn, terwijl dat eigenlijk vanzelfsprekend zou moeten zijn.”
Uitgesloten omwille van beperking
Naast kwetsing en uitsluiting omwille van kleur of geloof ervaren ook jongeren met een mentale of fysieke beperking nog te vaak discriminatie. Ze voelen zich ongelijk behandeld en ervaren dat ze als minderwaardig worden gezien. Inclusie blijft in veel omgevingen een loze belofte.
‘Inclusie blijft in veel omgevingen een loze belofte.’
Abdelhakim (19) heeft een fysieke beperking. Hij moet regelmatig naar het ziekenhuis voor operaties: “Na een lang ziekenhuisverblijf door een operatie aan mijn voet, mocht ik eindelijk terug naar school. Ik was toen twaalf jaar. Ik keek ernaar uit om mijn vrienden terug te zien en weer mee te doen in de klas.”
“Tijdens de eerste les wiskunde, kregen we een taak. Omdat het moeilijk was om in mijn rolstoel mijn boekentas te pakken, had ik de opdracht niet goed begrepen. Toen ik de leerkracht vroeg om het nog eens uit te leggen, sloeg ze plots op haar bureau en schreeuwde: ‘Abdelhakim, ik weet dat er iets mis is met jouw voet, maar is er ook iets mis met jouw hoofd?’ Ik voelde me op dat moment minder waard dan de rest. Terwijl dat nooit zo zou mogen zijn.”
Moeilijke toegang tot professionele hulp
We botsen ook op de moeilijke toegang tot professionele hulp. De wachtlijsten zijn lang en jongeren die uiteindelijk hulp krijgen, worden vaak snel weer losgelaten. Hulp is zelden afgestemd op de realiteit van jongeren. We hebben nood aan laagdrempelige, toegankelijke ondersteuning op het moment dat het nodig is, niet pas maanden later.
‘We hebben nood aan laagdrempelige, toegankelijke ondersteuning op het moment dat het nodig is, niet pas maanden later.’
Huispsychologen op school, minder doorverwijzingen en meer diversiteit in hulpverlening zouden al veel kunnen veranderen. Medewerkers van andere etnisch-culturele oorsprong en met een andere religie maken te weinig deel uit van de personeelsteams in de jeugdhulp. Zo voelen veel jongeren zich niet begrepen. Ze voelen zich niet gehoord omdat de hulpverleners een ander referentiekader hebben.
We botsen ook op financiële problemen. Maysa (20) combineert studeren met werken. “Ik werk hard, maar ik kom amper rond. Alles wordt duurder, en als er iets onverwachts gebeurt, zit ik vast. Ik wil geen luxe, ik wil gewoon kunnen leven.”
De uitbreiding van het studentenjobstelsel naar 600 uur was een stap in de goede richting, maar onvoldoende. Wat wij vragen? Hogere minimumlonen, minder belasting op jongereninkomen en meer steun voor wie geen vangnet heeft. Meerderjarigheid mag niet starten met financiële stress.
En dan is er wonen
Een veilige en betaalbare plek om te wonen lijkt vanzelfsprekend, maar is het allerminst. Benji (22) werkt voltijds maar vond geen woning. “Ik kreeg keer op keer een ‘nee’. Soms omdat ik jong ben, soms omwille van mijn naam. Zelfs als ik alle papieren in orde had, werd ik niet vertrouwd.” Toen hij eindelijk iets vond, verloor hij zijn huurwaarborg zonder uitleg. “Ik wist niet wat mijn rechten waren en ik kreeg ook nergens hulp. Ik stond er alleen voor.”
‘De wooncrisis raakt jongeren hard.’
De wooncrisis raakt jongeren hard. Wat we nodig hebben zijn sociale woningen, begeleiding bij het huren en bescherming tegen discriminatie. Wonen is geen gunst. Het is een recht.
Gelijke kansen
Wat wij vragen is niet overdreven, ongewoon of onredelijk. We vragen geen uitzonderingen, geen medelijden, geen voorrang. We vragen gelijke kansen, oprechte betrokkenheid en mensen die willen meebouwen aan oplossingen.
We zijn dankbaar als beleidsverantwoordelijken naar ons luisteren. Luisteren is een eerste stap, en die waarderen we oprecht. Maar wat we echt nodig hebben, is dat er iets met onze woorden gebeurt. We hopen dat onze stemmen doorklinken in het beleid niet als achtergrondgeluid, maar als richtingaanwijzer.
Wij zijn jongeren die willen meewerken aan een betere samenleving. Geef ons die kans. Niet morgen, maar vandaag. Want jongeren zijn niet alleen de toekomst. Wij zijn het nu.
Reacties