Opinie

Het opschalen van mensen in armoede

Waar bleven de kritische vragen?

Veerle Beernaert

Vorige zondagavond zat ik met grote belangstelling voor de buis. CANVAS zond de Panorama-reportage uit over de Antwerpse vzw ArmenTeKort. De reportage werd aangekondigd als een inkijk in een uniek sociaal experiment. “Kansrijke buddy’s leren er om kansarme mensen bij te staan. Kan dit de kansarmoede uit de wereld helpen?”De volledige documentaire kan je bekijken op www.canvas.be.

Mensen in armoede

©C. & D. Schmitt @flickr

Opschalen van mensen in armoede

©C. & D. Schmitt @flickr

Vreemd

Er was iets vreemds met de uitzending. Al vanaf het begin. Men kreeg mij niet overtuigd.

En dan heb ik het niet over alle goede bedoelingen die de revue passeerden. Ook niet over het idee van het buddysysteem wat absoluut niet nieuw is. Het heeft haar waarde al meermaals bewezen. Ik denk spontaan aan ‘Een Paar Apart’ waarbij iemand die in armoede leeft dingen samen doet met iemand die niet in armoede leeft en zo diens netwerk verbreedt.

‘De term opschalen deed me de wenkbrauwen fronsen.’

Het was de term opschalen van 50 naar 500 en dan naar 5.000 die me de wenkbrauwen deed fronsen. En de uitspraak: “We willen binnen tien jaar een model hebben waarbij je een pakketje kan afleveren over hoe je kansarmoede aanpakt. (…) Het systeem verdient zichzelf terug. Een werkloze kost de maatschappij 33.000 euro per jaar dus als één op tien werk vindt, betaalt het project zich terug in een jaar tijd.”

Alsof armoede en kansarmoede enkel gaan over het hebben van werk. Soms is werk een deel van de oplossing om uit de armoede te geraken. Soms ook niet.

Geen kritische vragen

Waar bleven de kritische vragen van de reportagemakers? Waar was de diepgang na een project twee jaar gevolgd te hebben? Waar was de gekleurde armoede die ik als opbouwwerker dagelijks tegenkom?

En is kansarmoede te herleiden tot louter zelfwaarde en geloven in jezelf? Dat is zeker belangrijk, maar is dat de toverformule? Is het zo eenvoudig? Of is de reportage en het project een manier om kansarmoede bij het grote publiek bekend te maken? Is ArmenTeKort een systeem voor de brave hardwerkende middenklasse om zich beter te voelen?

Vragen die ik als journalist zou stellen. Al was het maar om ze weerlegd te zien.

Diepte

Alle respect voor de buddy’s Sara en Tom uit de reportage. Ik geloof 100 % in hun goede bedoelingen. En chapeau als er een klik is tussen een kansarme en kansrijke en als dit werkt zoals we heel mooi zagen gebeuren bij Tom en Dirk.

Er zijn meer van dit soort, vaak kleinschalige initiatieven. Alleen komen die niet in de media. De slaagkans van elk van die projecten hangt af van vertrouwen winnen, in de diepte werken, van tijd nemen, van investeren in mensen, van durven falen en steeds weer opnieuw beginnen.

‘Ik geloof in de kracht van mensen.’

Ik pleit dan ook voor een sociale sector die in de diepte werkt, die luistert naar mensen en daar tijd voor kan maken, in tegenstelling tot wat Tom zei dat professionelen geen tijd meer hebben om te luisteren.

Geloven

Ik geloof in professionals in de sociale sector. Ik geloof in vrijwilligerswerk. Ik geloof ook in buddy’s als het goed omkaderd wordt. In die zin is opschalen niet zo simpel als het lijkt.

Ik geloof in de kracht van mensen om op hun tempo en binnen hun mogelijkheden vooruit te gaan. Werk hebben is hierbij niet het enige wat telt en is niet zaligmakend.

Ik geloof in een overheid die investeert in de sociale sector, ook in kleinschalige initiatieven en experimenten. Ik geloof in de kracht van mensen. Met vallen en opstaan. Ik geloof in opstaan maar ook in mogen vallen en daar niet voor veroordeeld te worden.

Ik geloof veel minder in de vermarkting van de sociale sector en de vermaatschappelijking van de zorg, zeker als er tegelijkertijd bespaard moet worden.

Ik geloof ook niet in het simplificeren van de term kansarmoede in termen zoals ‘schaalbaarheid’. Maar als het tegendeel bewezen wordt, sta ik op de eerste rij om te applaudisseren. Beloofd.

Reacties [2]

  • Theo Vaes

    We delen je bekommernis over armoede (bestrijding). Eén uitzending laat veel vragen. Deze acties en de verbindingen die buddy’s maken dragen bij aan een breder begrip over oorzaken en gevolgen van armoede. Wellicht nuttig voor méér en doelgerichte middelen voor de bestrijding van dit menselijk onrecht? We twijfelen dat overheden,de sociale sector of het bedrijfsleven dit alleen kunnen oplossen. Maatschappelijke veranderingen in deze grootte orde kunnen pas als we samen dromen, denken en doen. We zochten eerst 3 jaar naar mogelijke aanpakken. De eerste richting wordt gaandeweg bijgestuurd door feedback van beide buddy’s en experten in én buiten het werkveld. We erkennen ook de steile leercurve. Maar met een team van warme, professionele, betaalde en vrijwillige enthousiaste meedenkwerkers en begeleiding van +- 40 organisaties durven we te hopen. Onze transparantie is een uitnodiging voor kritische reflecties zodat we ons gezamenlijk doel, kansarmoede afschaffen, in deze generatie ./…

  • Goedele de Winter

    Goed artikel van Veerle, ik heb ook gekeken, buddy’s bestaan idd al lang, de term opschalen vond ik ook ongepast, het lijkt wel of de geloofwaardigheid van de aanpak van armoede moet komen van een soort economisch kloppend verhaal. Het wordt hoog tijd dat we (terug ) gaan naar een humanistisch verhaal waarbij termen als opschalen, terugverdieneffecten, rationalisering etc…niet onze bekommernis zijn, waar termen als vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid, kortom beschaving de leidraad zijn. You may say I’m a dreamer…

We zijn benieuwd naar je mening!
Blijf hoffelijk, constructief en respectvol

 

Elke reactie wordt gemodereerd. Lees hier onze spelregels. Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd.